نغمه های مخالفان تحول علوم انسانی در کشور به گوش می رسد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، 27 آذرماه سالروز شهادت آیت الله مفتح(روز وحدت حوزه و دانشگاه) بهانه ای شد که شماری از شخصیت های حوزوی و دانشگاهی و مسؤولان این دو نهاد مهم گرد هم جمع شوند و با برگزاری هشتمین همایش وحدت حوزه و دانشگاه، راهکارهای تحقق وحدت واقعی حوزه و دانشگاه را بررسی و نقش علوم دینی در تحول علوم انسانی را واکاوی کنند.

در این همایش که دوشنبه شب، با حضور مسؤولان و شخصیت های حوزوی و دانشگاهی، طلاب و روحانیان و دانشجویان و اساتید این دو نهاد آموزشی کشور در سالن همایش مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم برگزار شد، آیت الله مصباح یزدی، رییس مؤسسه ‌آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و عضو مجلس خبرگان رهبری و دکتر غلامعلی حداد عادل رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ، دو سخنران اصلی به ایراد سخن و بیان دیدگاه های خود پرداختند.

هشتمین همایش وحدت حوزه و دانشگاه میزبان شخصیت هایی از جمله آیت الله مقتدایی، حجت الاسلام علی عباسی معاون آموزش حوزه، حجت الاسلام موسی پور استاندار قم، فرمانده و مسؤولان نمایندگی ولی فقیه در سپاه علی بن ابی طالب(ع) مدیران استان و اندیشمندان حوزه و دانشگاه بود و «نقش علوم دینی در تحول علوم انسانی» که از  تاکیدات مقام معظم رهبری در حوزه علوم انسانی است در آن مورد بحث و بررسی سخنرانان و اندیشمندان قرار گرفت.

در این همایش که به همت مرکز مدیریت حوزه های علمیه، سازمان بسیج اساتید استان قم و مؤسسه امام خمینی(ره)، ساعت 19 شب گذشته برگزار شد، ابتدا حجت الاسلام موسوی از قاریان قرآن کریم به تلاوت آیاتی از کلام الله وحی پرداخت و سپس حاج عباس حیدرزاده از مداحان اهل البیت(ع) در رثای اهل بیت و سوگ امام حسین(ع) به نوحه خوانی پرداخت .

دبیرخانه دائمی وحدت حوزه و دانشگاه ایجاد شود

گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا از این همایش می افزاید، حجت الاسلام گرجیان رییس سازمان بسیج اساتید استان قم نخستین سخنرانی بود که در هشتمین همایش وحدت حوزه و دانشگاه به ایراد سخن پرداخت؛ وی با تسلیت ایام سوگواری امام حسین(ع)، یاد و خاطره شهید مفتح را گرامی داشت و ایجاد دبیرخانه دائمی وحدت حوزه و دانشگاه را خواستار شد.

وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش از نقش برجسته آیت الله مصباح یزدی در هدایت و پرتو افکنی به جامعه تجلیل کرد و با اشاره به اهمیت وحدت حوزه و دانشگاه، از این دو نهاد به عنوان دو بال حرکت انقلاب اسلامی یاد کرد.

حجت الاسلام گرجیان، وحدت حوزه و دانشگاه را امری مهم و در عین حال حساس و دقیق خواند و با برشمردن شاخص ها و ملاک هایی، تحقق حقیقی آن را نیازمند شناخت ماهیت علم و جستجوی غایت علم در علوم حقیقی دانست.

برپایه بنیان های الحادی نمی توان از وحدت حوزه و دانشگاه دم زد

این صاحبنظر در حوزه علوم انسانی و حوزوی با اشاره به نقش علوم دینی در تحول علوم انسانی تاکید کرد: با ظهور دستاوردهای علمی، داعیه تمامیت خواهی برخی از سردمداران علم همچنان رو به فزونی نهاده است؛ پس باید ابتدا علم را به جایگاه اصلی و حقیقی آن برگرداند و بر بنیان های مستحکمی استوار ساخت.

حجت الاسلام گرجیان با تاکید بر اینکه ابتناء علم بر فلسفه الحادی، ناسازگاری علم با دین را بار می آورد، یکی از پیش نیازهای تحول علوم انسانی و وحدت حوزه و دانشگاه را بنیان علم برپایه جهان بینی الهی ذکر و تصرح کرد: برپایه بنیان های الحادی نمی توان از وحدت حوزه و دانشگاه سخن گفت و دم زد.

پس از حجت الاسلام گرجیان، آیت الله مصباح یزدی پشت تریبون رفت و با خیر مقدم به حاضران، به بررسی نقش علوم دینی در تحول علوم انسانی پرداخت و گفت: برای این مساله ابتدا باید مفردات آن را مورد بحث و بررسی قرار داد و بعد وارد صورت مساله شد.

با گذشت سه دهه از انقلاب، ابهاماتی در تعریف علوم دینی و انسانی وجود دارد

وی گفت: ابتدا باید علم دینی و علوم انسانی را تعریف کنیم سپس، نسبت میان آن دو را هم باید ترسیم کرد؛ هنوز با گذشت بیش از سی سال از انقلاب اسلامی و مطرح شدن بحث وحدت حوزه و دانشگاه ابهاماتی در این تعبیرات وجود دارد و حتی این ابهام در باره  افرادی که در حوزه و دانشگاه سوابق بسیاری هم دارند، مشاهده می شود.

وی در ادامه از تعریف نشدن درست علم دینی سخن گفت و افزود: علم دینی علمی است که انسان را با حقیقت و حق آشنا کند و عناصری همچون اعتقاد به خدا، قیامت و وجود رابطه بین خدا و خلق را با خود داشته باشد و مصداق کامل آن را ما اسلام می دانیم که تمام شؤون زندگی انسان را پوشش می دهد و انسان را با خدا ارتباط می دهد.

آیت الله مصباح یزدی همچنین با اشاره به مطالبی به بیان تفاوت های علم دینی و غیر دینی پرداخت و اظهار داشت: علم دینی به وحی منتهی می شود، البته ما در دین، دلیل عقلی را معتبر می دانیم، اما هرآنچه عقل در هر کجا اثبات کرد، دین نیست.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در ادامه بحث خود به بیان اصول مؤثر در راستای جلوگیری از نفوذ موج نادرست غرب گرایی پرداخت و گفت: یکی از اصول مهم این است که ما پایه تحول فکری خود را بر مبنای افکار و اندیشه های درستی بنا کنیم که قابل تزلزل نباشد.

آیت الله مصباح یزدی تاکید کرد: برای تحقق این مهم باید مبانی را درست بشناسیم، سهل انگاری نکنیم و در مورد آیات و روایات اهمیت بدهیم و سند روایات را بررسی کنیم تا مطمئن شویم حجتی داریم که بگوئیم دین این مساله را گفته است.

وی منشأ بسیاری از انحرافات گروه های الحادی و التقاطی و ضربه هایی که دین و انقلاب از این ناحیه خورده است را سهل انگاری عنوان کرد و بر ضرورت مراقبت و هوشیاری در این راستا تاکید کرد.

آیت الله مصباح یزدی افزود: مسؤولیت علمی ما در این دوره از تاریخ از همه ادوار تاریخی مهمتر است و وظیفه علما نیز در این عصر، بسیار سنگین است و باید توجه داشت که انحراف ما موجب انحراف میلیون ها انسان می شود.
عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین ابراز داشت: حقیقت این است که ما منابع بسیار غنی در زمینه علوم انسانی در اختیار داریم و باید از آن درست استفاده و بهره برداری کنیم.

تجلیل از نقش آیت الله مصباح یزدی در حراست از اندیشه های اسلامی و انقلابی

حجت الاسلام عباسی معاون آموزش حوزه های علمیه سخنران دیگر این همایش بود، وی از نقش بی بدیل آیت الله مصباح یزدی در حراست از اندیشه های دینی و اسلامی تجلیل کرد.

وی بیان داشت: آیت الله مصباح یزدی نخستین مدیر دفتر همکاری حوزه و دانشگاه بودند و با اقدامات و ابتکاراتی که انجام داده اند، مؤسسات و مراکز علمی بسیار خوبی را بنیان نهاده اند.

معاون آموزش حوزه های علمیه رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) را صاحب آثار علمی بسیار خوبی در عرصه های مختلف علوم اسلامی و به معنای واقعی کلمه صاحبنظر و صاحب مبنا در فلسفه اسلامی توصیف کرد و این اندیشمند برجسته حوزه را از پاسداران و نگهبانان سنگرهای عقیدتی و فکری در چند دهه اخیر دانست.

وی گفت: آیت الله مصباح یزدی در بسیاری از عرصه ها شجاعانه ایستادند و از اندیشه و مبانی اسلامی و دینی پاسداری کردند و در طول دهه های گذشته نگهبان مبانی اندیشه اسلامی بوده اند.

حجت الاسلام عباسی، در ادامه با اشاره به اهمیت و ضرورت تحول در علوم انسانی، نگاه انحصار گرایانه غرب به علوم انسانی را مورد انتقاد قرار داد و گفت: انقلاب اسلامی ایران داعیه یک الگو و راه جدید برای بشریت دارد و راه تازه ای را در برابر بشریت باز کرده است.

وحدت حوزه و دانشگاه به تحول علوم انسانی کمک می کند

معاون آموزش حوزه های علمیه ارائه الگوی جدید در عرصه علوم انسانی را مسؤولیت مشترک حوزه و دانشگاه خواند و وحدت این دو نهاد مهم را در انسجام بخشی به این گونه فعالیت ها بسیار مؤثر ارزیابی کرد.
وی وحدت حوزه و دانشگاه را در تحول علوم انسانی راهگشا و مؤثر خوان
د و گفت: تولید علم دینی  یکی از راهکارهای تحول علوم انسانی می تواند باشد و طی این سه دهه نسبت به مفهوم آن تحلیل های بسیاری ارائه شده است.

معاون آموزش حوزه های علمیه در تعریف علم دینی، ابراز داشت: علم دینی علمی است که در خدمت اهداف دینی باشد و کاربرد دینی پیدا کند، علم دینی، دین را یک منبع معرفتی اصیل می داند.

وی همچنین در ادامه به نکته ای در مساله تحول علوم انسانی و استخراج آن از مبانی دینی اشاره کرد و گفت: آن سهل انگاری که موجب نگرانی است، این است که بدون روش اجتهادی در این وادی ورود شود. مسؤولیت حوزه و دانشگاه شناخت این مسیر و تلاش برای دستیابی به چنین مفهومی است.

وحدت حوزه و دانشگاه از برکات و دستاوردهای انقلاب اسلامی است

گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، از این همایش حاکی است، غلامعلی حداد عادل، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور که با تاخیر خود را به هشتیمن همایش وحدت حوزه و دانشگاه رسانده بود آخرین سخنران مراسم بود که سخنان خود را با اشاره به روز وحدت حوزه و دانشگاه و گرامیداشت یاد و خاطره شهید مفتح و درود فرستادن به روح و روان پاک شهیدان بهشتی، مطهری، باهنر، چمران، شهریاری و سایر پرچمداران و پیشگامان وحدت حوزه و دانشگاه آغاز کرد.

وی وحدت حوزه و دانشگاه را از برکات و دستاوردهای انقلاب اسلامی دانست و با اشاره به نقش و تاثیر امام راحل، مقام معظم رهبری و سایر بزرگان در این راستا، افزود: امام راحل با قیام و نهضت خود مهم ترین قدم را برای وحدت حوزه و دانشگاه برداشتند و این مهم یکی از نتایج انقلاب اسلامی بود.

وحدت حوزه و دانشگاه از لوزام رابطه دین و سیاست است

حداد عادل وحدت حوزه و دانشگاه را از لوازم رابطه دین و سیاست خواند و حامیان و طرفداران جدایی دین از سیاست را مخالف وحدت حوزه و دانشگاه نامید.

وی خاطر نشان کرد: ما در کشور خودمان از نزدیک این مسائل را دیده ایم، کسانی که درپی جدایی دین از سیاست بوده و هستند، طرفدار وحدت این دو نهاد هم نیستند.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: جدایی حوزه از دانشگاه الگو گرفته از مسیحیت امروز است، در عالم غرب مسیحیت در دانشگاه ها حضور ندارد و روحانیان مسیحی هم در سیاست دخالتی ندارند و الگویی که برای عالم اسلام تجویز می کنند، چنین الگویی است.

حداد عادل با بیان اینکه وحدت حوزه و دانشگاه باید در هر دوی این نهادها جدی گرفته شود، تصریح کرد: سزاوارتر از همه جا، حوزه علمیه قم است و باید شعار وحدت حوزه و دانشگاه هم در ابعاد ظاهری و هم در ابعاد معنوی و هم در ابعاد عملی و فکری آن به تمام معنا محقق شود.
وی ادامه داد: این بذر باید در خاک حوزه علمیه با تمام ظرفیت شکوفا شود و البته در این راستا باید با صبر و حوصله و بدون وقفه و در طول زمان اقدام و از شتاب زدگی و عجله به شدت اجتناب کرد.

رییس کمیسیون مجلس شورای اسلامی، رابطه دین با علوم انسانی را از مباحث مرتبط با وحدت حوزه و دانشگاه دانست و تحول در علوم انسانی را از مهم ترین تاکیدات مقام معظم رهبری عنوان کرد.

اگر تصور کنیم با صرف تشکیل حکومت به اهداف انقلاب رسیده ایم، در اشتباه هستیم

وی گفت: مقصد نهایی ما از انقلاب اسلامی رسیدن به تمدن اسلامی است و کمتر از این جفا به اسلام و انقلاب است.گر تصور کنیم با تشکیل صرف حکومت و با تغییر نام ها، عناوین و شعارها و گسترش سطحی فعالیت ها، انقلاب به هدف خود رسیده است، اشتباه کرده ایم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: روزی باید قانع باشیم که تمدن اسلامی، یک تمدن مستقل، نیرومند و توانا در کنار سایر تمدن های جهان جلوه گری کند و کارساز باشد.

حداد عادل تحقق این مهم را در گرو احیای فرهنگ اسلامی دانست و با بیان اینکه علوم انسانی غربی ما را به تمدن اسلامی نمی رساند، علوم انسانی غربی را شکل گرفته در بستر تمدن مادی غرب و پدید آمده در بستر مکاتبی همچون سکولاریسم، اومانیسم و لیبرالیسم توصیف کرد که در دانشگاه های کشور تدریس می شود.

نمی توان در تمدن اسلامی علوم انسانی نشأت گرفته از غرب تدریس کرد

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی افزود: هر علمی موضوعی دارد که در آن از عوارض ذاتی آن بحث می شود؛ موضوع علم انسانی که انسان است، در این علم مورد بحث قرار نمی گیرد، علوم انسانی تابع تعریف و تصوری است که ما از حقیقت انسان می کنیم، اگر انسان در تصور ما در اسلام و تمدن غرب فرق می کند که به طور قطع و یقین این گونه است، در این صورت ما نمی توانیم در تمدن اسلامی همان علوم انسانی غرب را تدریس کنیم.

وی اضافه کرد: انسان اسلامی معتقد به شریعت، قیامت، آزادی و اراده و ارزش های اخلاقی است، اما انسان مورد نظر در علوم انسانی غربی واجد این اوصاف نیست و تفاوت این دو صدرصد ماهوی و جدی است.

شورای تحول علوم انسانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد

وی ادامه داد: شاید بتوان از مقام معظم رهبری نخستین فرد و شخصیتی است که به بهترین شکل ممکن به معضل علوم انسانی در کشور پی برده اند و در این راستا تاکیدات بسیاری داشته و خواستار استخراج علوم انسانی از مبانی دینی و قرآن کریم شده اند.در پی این تاکیدات حکیمانه مقام معظم رهبری، نهادها و مراکزی نیز در حوزه و دانشگاه دست به کار شده و هر کدام به فراخور توان فعالیت ها و اقداماتی را انجام داده اند که باید با گذشت زمان به نتایج و مؤثر بودن و یا نبودن آن رای و نظر داد.

حداد عادل عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور در ادامه سخنان خود در همایش وحدت حوزه و دانشگاه از دغدغه عالی ترین نهاد فرهنگی کشور(شورای عالی انقلاب فرهنگی) در این راستا سخن گفت و از ایجاد شورای تحول علوم انسانی در راستای پاسخگویی و عمل به فرامین و مطالبات مقام معظم رهبری در این نهاد فرهنگی کشور خبر داد.

وی با اشاره به اهداف این شورا افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور، شورایی خاص را برای بررسی این موضوع متشکل از اساتید و نخبگان حوزه و دانشگاه تشکیل داده است که تاکنون بیش از بیست جلسه برگزار کرده و از بین رشته های مختلف علوم انسانی در وهله اول به دوازده رشته اولویت داده است.

وی خاطرنشان کرد: بنای ما بر این است که برای هر رشته یک هسته اولیه از اندیشمندان حوزه و دانشگاه انتخاب کنیم و سعی داریم کار تحول را به متخصصان هر رشته در حوزه و دانشگاه واگذار کنیم.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: ما امروز توانانی افزون تری نسبت به اول انقلاب داریم و تعداد دانشگاهیان و حوزویان فرهیخته و متعهد ما نسبت به قبل از آن قابل قیاس نیست و هر دو طرف آماده انجام کارهای بزرگ هستند.

وی تحول در برنامه های آموزشی و درسی، اصلاح متون، تالیف کتب درسی، برنامه ریزی برای تربیت استاد، انتخاب دانشجو، توجه به مساله پایان نامه ها، ساماندهی مجلات پژوهشی در زمینه علوم انسانی را از مهم ترین موضوعاتی عنوان کرد که در این راستا در نظر گرفته شده است و در همین خصوص تصریح کرد: ما سعی کرده ایم راهکارهایی تدوین کنیم که این گروه ها را کمک کند و از آنها خواسته ایم که در وهله نخست به موضوعات مهم توجه کنند.

استخراج علوم انسانی از مبانی دینی، به نمادی از همکاری و وحدت حوزه و دانشگاه بدل خواهد شد

وی گفت: در این راه علمای حوزه، مراجع و طلاب، مؤسسات علمی، پژوهشی حوزه های علمیه به ویژه حوزه علمیه قم ما را حتما کمک خواهند کرد و این پدیده به نمادی از همکاری و وحدت حوزه و دانشگاه بدل خواهد شد.

نغمه های مخالفان تحول علوم انسانی در کشور آغاز شده است

وی خاطر نشان کرد: در یکسال گذشته که شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور این موضوع را در دستور کار قرار داده است، نغمه های مخالف هم بیشتر شده است، کتاب ها، مقالات و تبلیغات منفی و شایعه سازی ها و بد معرفی کردن این حقیقت در دستور کار مخالفان انقلاب قرار دارد.

رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: از جمله این نقشه ها این است که عنوان می کنند، مراد از اسلامی کردن علوم انسانی این است که علوم انسانی را صدرصد برپایه نقل و منقولات بنا کنند.

مقصود ما از انسانی کردن علوم تهی کردن آن از تعقل نیست

وی تأکید کرد: البته نقل در دین، جایگاه معتبر و خاص خود را دارد، اما مقصود ما از انسانی کردن علوم تهی کردن آن از تعقل نیست.

حداد عادل تصریح کرد: با این وجود مخالفان سکولار این گونه وانمود می کنند که علوم انسانی یا نقلی است یا عقلی.

وی گفت: ایجاد تحول در علوم انسانی در انقلاب اسلامی کاری سنگین، پیچیده، ظریف و دراز مدت است، در عین حال که یک روز هم نباید در این کار مهم سهل انگاری و اهمال کرد و شتاب زده هم نباید رفتار کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: ما بدون اینکه بخواهیم دست بسته تسلیم علوم انسانی غربی بشویم، تصدیق می کنیم که این علوم حاصل تجارب و تلاش هزاران دانشگاه غرب بوده است و نباید انتظار داشت که با یکسال و دو سال بتوانیم به سر منزل مقصود برسیم اما نباید وحشت زده شده  و دست و پای خودمان را گم کنیم.

حاشیه های همایش وحدت حوزه و دانشگاه

*حجت الاسلام عبدالرحیم علیزاده جانشین سازمان بسیج اساتید قم اجرای همایش وحدت حوزه را به همراه داشت، وی با استفاده از این فرصت افزون بر اجرای مراسم، از بیان دیدگاه های خود هم غفلت نکرد.

*حجت الاسلام علیزاده با تاکید بر ضرورت تحول علوم انسانی و تحقق وحدت واقعی حوزه و دانشگاه، از عضویت حدود یکصد روحانی در سازمان بسیج اساتید قم خبر داد و خواستار شکل گیری سازمان بسیج اساتید حوزه علمیه قم شد.

*وی اعتقاد داشت اگر وحدت علمی و عالمان دین و علوم انسانی برقرار شود در سایر بخش ها و شعب نیز وحدت محقق خواهد شد، حجت الاسلام علیزاده همچنین گفت: سازمان بسیج اساتید استان قم می تواند با وحدت بخشی به بسیج اساتید استان پیشگام حقیقی و بنیادین وحدت حوزه و دانشگاه باشد.

*از دیگر حاشیه های جالب توجه این همایش حضور آیت الله مصباح یزدی از ابتدای مراسم تا پایان همایش بود که چند ساعت نیز به طول انجامید، آیت الله مصباح در سخنان خود به مطالب دیگر سخنرانان مراسم از جمله حجت الاسلام گرجیان اشاره می کرد که نشان می داد وی با دقت تمام مسائل مطرح شده در جلسه را مورد نظر داشت.

*در حین سخنرانی آیت الله مصباح یزدی، رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم، آیت الله مقتدایی به سالن همایش وارد شد که آیت الله مصباح برای خیر مقدم مدیر حوزه های علمیه، از حاضران خواست برای احترام وی صلوات بفرستند.

*در حالی که آیت الله مصباح یزدی فرازها و بخش های پایانی سخنرانی خود را ایراد می کرد، غلامعلی حداد عادل وارد سالن همایش های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) شد، آیت الله مصباح یزدی نیز در این لحظه با گفتن این جمله که اگر یک صلوات دیگر هم بفرستید فکر می کنم ثواب داشته باشد، به رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی خیر مقدم گفت.

*این همایش که قرار بود بعد از نماز مغرب و عشا و از ساعت 18 آغاز شود با حدود یک ساعت تاخیر آغاز شد و در ساعت 15/21 دقیقه نیز پایان یافت.
502/924/ح