سند تعریف و مصادیق پژوهش در حوزه علمیه قم تدوین شد

حجت‌الاسلام محمد ساجدی، مدیرکل مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا از تدوین سند تعریف و مصادیق پژوهش در حوزه علمیه قم خبر داد و گفت: این سند از سوی اداره استانداردسازی معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه تدوین شده است.

وی با بیان این‌که پژوهش مبنای توسعه کمی و کیفی کشورها در جهان معاصر به شمار می‌رود، افزود: در حوزه‌های علمی و دینی، توسعه معرفت دینی مرهون تلاش‌های اجتهادی و معرفتی عالمان و اندیشمندان در طول تاریخ سرافرازانه حوزه‌های علمیه است.

حجت‌الاسلام ساجدی خاطرنشان کرد: حوزه‌های علمیه متولی معرفت دینی جوامع اسلامی و شیعی قلمداد می‌شوند و امروز این نهاد ارزشمند و تاریخی که مسؤولیت گسترش و توسعه معرفت دینی را به عهده داشته، به خوبی از پژوهش‌ها و فعالیت‌های پژوهشی برای ایفای نقش خود بهره برده است.

وی با بیان این‌که در راستای کنش به هنگام در برابر مقتضیات جهان کنونی باید همگام با پیشرفت و توسعه جهانی، معرفت دینی نیز گسترش یابد، پژوهش‌های دینی مفید و ارزنده را مهم‌ترین عامل گسترش معرفت دینی خواند و گفت: گسترش و توسعه متناسب و مطلوب پژوهش‌های دینی مستلزم معیارمندی و استانداردسازی آن‌ها است.

مدیرکل مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به تأسیس اداره استانداردسازی پژوهش، اظهار داشت: این اداره با انجام مطالعات کتابخانه‌ای، مطالعات میدانی، استفاده از صاحب‌نظران حوزه‌های علمیه، کارشناسان حوزه مطالعات دینی و اساتید فن پژوهش به استانداردسازی نظام پژوهش و مؤلفه‌های آن پرداخته است.

وی با بیان این‌که اداره استانداردسازی در نخستین گام از فعالیت‌های خود به تعریف پژوهش و تدوین سند تعریف پژوهش و مصادیق آن همت گماشت، گفت: این سند در شناسایی پژوهشگران، اعتباربخشی به مراکز پژوهشی، ارتقای پژوهشگران و مراکز پژوهشی و نیز حمایت از آنان کاربرد دارد.

حجت‌الاسلام ساجدی با اشاره به فرایند تدوین سند استاندارد تعریف پژوهش و مصادیق آن، به بررسی مراحل مختلف آن اعم از مطالعات کتابخانه‌ای در زمینه تعریف پژوهش، مطالعات میدانی در قالب نظرخواهی از دانشوران حوزوی درباره تعریف ارائه شده، تشکیل کمیته‌های کارشناسی برای تدوین تعریف نهایی از پیش‌نویس سند استانداردسازی پژوهش و و تشکیل شورای استانداردسازی پژوهش پرداخت.

وی اضافه کرد: شناسایی 115 عنوان کتاب در زمینه تحقیق، گزینش 26 عنوان از میان 115 عنوان کتاب بر اساس شهرت علمی نویسنده، جذابیت عنوان و فهرت مطالب و اعتبار ناشر، فیش‌برداری از منابع گزینش شده درباره تعریف پژوهش و تحلیل تعاریف پژوهش با هدف گذار از کثرت ظاهری به وحدت باطنی در دو سطح استخراج کلید واژه‌های تعاریف پژوهش براساس ادبیات مؤلفان و یکسان‌سازی ادبیات، استنباط مقصود اصلی و ارایه ساختار جدید و در نهایت جمع‌بندی تعاریف کتابخانه‌ای در بخش مطالعات کتابخانه‌ای در زمینه تعریف پژوهش به چشم می‌خورد.

مدیرکل مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه همچنین با اشاره به تشکیل کمیته‌های کارشناسی برای تدوین تعریف نهایی از پیش‌نویس سند استانداردسازی پژوهش، افزود: از میان صاحب‌نظرانی که در نقد و بررسی تعریف پژوهش همکاری داشتند، چهار کمیته اساتید روش تحقیق، پژوهشگران برتر حوزوی، نویسندگان روش تحقیق و مسؤولان مراکز پژوهشی حوزه انتخاب و به نقد و بررسی دقیق‌تر پژوهش پرداختند.

وی در پایان به متن سند تعریف پژوهش و مصادیق آن اشاره کرد و با بیان این‌که پژوهش عبارت است از فرایند تولید دانش، گفت: تولید نظریه، اصلاح نظریه، تکمیل نظریه، ارتقای نظریه، نقد نظریه، دفاع از نظریه، ارایه کاربرد جدید برای نظریه و تولید پرسش‌های جدید از مصادیق پژوهش است. /920/ت302/ع