آگاهی از کرامت انسانی پایه حقوق بشر در اسلام است
به گزارش خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله سبحانی به مناسبت همایش کرامت انسانی از منظر اسلام در پیامی نوشت:امروز بشر به تکریم جامعه گرایش پیدا کرده و ارزش‌های فردی را نادیده گرفته است، قرآن بر خلاف این روش در عین احترام به جامعه برای فرد نیز ارزش قائل شده تا جایی که کشتن یک انسان را برابر با کشتن همه انسان‌ها می‌داند.
بر اساس این گزارش متن کامل پیام بدین شرح است:
کرامت انسانی در همه شرایع آسمانی، به خوبی مطرح شده که نیازی به بیان همگانی نیست، آن‌چه که امروز برای ما در این همایش مطرح است، تبیین گوشه‌ای از کرامت و ارزش انسان در اسلام است.
از شرایع آسمانی که بگذریم، مکتب‌های فلسفی که گاهی از کرامت انسانی به نام«اومانیسم» یا «اصالت انسان» دم می‌زنند، نمی‌توانند مقام و موقعیت انسان را با دیدگاهی که در مورد انسان دارند درست بیان کنند، زیرا انسان از نظر آنان جز ماده و مادیات و تأثیر هر جزئی در جزء دیگر نیست. چنین دیدگاهی انسان را از مقام شامخ خود که برتر از ماده و مادیات است پایین آورده و در عداد یک ماشین و یا حداکثر یک حیوان تنزل می‌دهد.
این گروه که از اصالت انسان دم می‌زنند در حقیقت می‌خواهند بر خشونت مکتب خویش سرپوش بگذارنند، اینک ما از این مطلب می‌گذریم، کرامت انسانی را فقط از دیدگاه اسلام آن هم به صورت فشرده بیان می‌کنیم.
برتری انسان بر اکثر موجودات
قرآن کریم با صدای رسا یادآور می‌شود که ما انسان را گرامی داشته‌ایم و او را بر خشکی و دریا مسلط ساختیم و از روزی‌های پاکیزه نصیبشان نمودیم و بر بسیاری از مخلوقات برتری بخشیدیم.«سوره اسراء آیه 70»
14قرن پیش قرآن مجید از واژه«کرمنا» بهره گرفته است در حالی که در آن روز چنین دیدگاهی برای بشر وجود نداشت سپس از قدرت بخشیدن و تسلط او بر زمین زمین و جو سخن می‌گوید از برتی او بر اکثر موجودات می‌کند.
انسان خلیفه خدا در روی زمین
انسان به طور عموم نماینده خدا در روی زمین است گاهی تصور می‌شود که قرآن هنگامی که از خلافت الهی انسان سخن می‌گوید شخص آدم ابوالبشر را در نظر دارد در حالی که چنین نیست بلکه نوع انسان دارای چنین افتخاری است چنان که می‌فرماید به گواه آیه«و یجعلکم خلفاء الارض» شما را جانشینانی در زمین قرار می‌دهیم ، خلافت انسان در روی زمین از جانب خدا مقام کمی نیست زیرا روشن می‌شود که انسان چنین شایستگی دارد که بتواند جانشین خدا در روی زمین بوده و به فرمان او به عمران و آبادانی زمین و گسترش ارزش‌ها بپردازد.
انسان مسجود فرشتگان
خداوند به فرشتگان دستور می‌دهد که بر آدم سجده کنند و از او تکریم خاصی به عمل آورند سجده فرشتگان هر چند در برابر ابوالبشر بود اما او به عنوان نمونه برای این کار برگزیده شده بود و در حقیقت سجده بر نوع انسان بود، چنان‌که از سوره اعراف آیه 11 این مطلب به خوبی استفاده می‌شود«شما را آفریدیم آنگاه صورت‌گری کردیم سپس به فرشتگان گفتیم که بر آدم سجده کنند همگان سجده کردند جز شیطان که از سجده‌کنندگان نبود»
در آغاز آیه جمله«خلقناکم» و بعدا جمله«ثم صورناکم» آمده است، آنگاه سجده بر آدم را مطرح می‌کند، از این استفاده می‌شود که سجده بر تمام انسان‌ها بوده است و سجده بر آدم ابوالبشر عنوان نمونه داشته است.
انسان حامل امانت خدا
آیات قرآن انسان را امین و امانتدار خدا معرفی می‌کند، امانتی که آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها از حمل آن ابا ورزیدند و ترسیدند ولی انسان بار امانت را به دوش کشید«سوره احزاب آیه 72»
تبیین این‌که چه امانتی بود که چه امانتی بود که انسان از خدا پذیرفته برای خود بحث گسترده‌ای دارد.
انسان هدف آفرینش
جهان با این گستردگی که هیئت جدید از عظمت آن پرده برداشت بی هدف نبوده و انسان از نظر قرآن هدف آفرینش است، مسلما فعل خدا بی غایت نیست، هدف از چنین آفرینشی تربیت انسان در روی زمین است و این مطلب در آیاتی وارد شده، چنان‌که می‌گوید«خورشید و ماه که پیوسته انجام وظیفه می‌کنند و شب و روز را برای بهره‌گیری انسان تسخیر کرده‌ایم»
کشتن یک انسان برابر با کشتن انسانیت
امروز بشر به تکریم جامعه گرایش پیدا کرده و ارزش‌های فردی را نادیده گرفته است، قرآن بر خلاف این روش در عین احترام به جامعه برای فرد نیز ارزش قائل شده تا جایی که کشتن یک انسان را برابر با کشتن همه انسان‌ها می‌داند و می‌فرماید« فکانما قتل الناس جمیعا»
در پایان حدیثی را از پیامبر گرامی یادآور می‌شویم که چگونه خون و ناموس و مال انسان و حیثیت او را محترم شمرده است می‌فرماید«خداوند تجاوز به خون و مال و آبروی مسلمان را تحریم کرده و اجازه نداده است که به او بدگمان شوید»
آگاهی از کرامت انسانی پایه حقوق بشر در اسلام است که برای خود بحث‌های گسترده‌ای دارد.
در پایان موفقیت روزافزون عزیزانی که این فضای علمی و تحقیقی را پدید آورده‌اند خواهانم و از آنان سپاسگذارم./997/پ203/ن