استفاده درست از منابع داخلی کشور را در برابر هرگونه تحریمی بیمه می کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله عبدالله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیان حوزه علمیه در مسجد اعظم قم به ادامه تفسیر سوره مبارکه قصص پرداخت و گفت: خداوند در جریان فرعون فرمود آیات الهی برای او آمد، عقل و فطرت را هم به او دادیم، او بر اثر خودخواهی و غرور همه این معارف درون و بیرون را زیر پا نهاد و در برابر وحی الهی ایستاد و داعی ربوبیت داشت لذا هم خودش و هم عده زیادی را به آتش کشاند و در قیامت هم همین طور است؛ «یَقْدُمُ قَوْمَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَأَوْرَدَهُمُ النَّارَ وَبِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ».

این استاد تفسیر حوزه علمیه گفت: خداوند قدر مشترک هدایت «هُدیً لِلناس» را به همه عطا کرده است، چه درباره کتاب های تشریع و چه درباره کتاب های تکوین، «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا، فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا» را به همه داد، قرآن را هم که «هُدیً لِلنّاس» و «ذِکری لِلبَشَر» و «نَذیرا لِلعالَمین» است برای همه قرار داد، این هدایت ابتدایی و تکوینی و تشریعی است که خدای سبحان نسبت به همه اعمال کرده است، اما اگر کسی «وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا» با داشتن همه این راه های هدایت کج راهه و بیراهه برود و راه دیگران را هم ببندد، خدای سبحان مدتها به او مهلت می دهد، دعوت می کند، راه توبه و انابه و بازگشت را باز می گذارد بلکه برگردد.

وی افزود: اگر چنانچه او تمام صحنه قلب خود را سیاه کرد و هیچ راهی برای توبه باز نگذاشت و در توبه را عمدا به روی خود بست، با آن بیان نورانی امام سجاد سلام الله علیه در صحیفه سجادیه؛ «أنت الذی فَتَحتَ لِعِبادِکَ باباً إلی عَفوِکَ و سَمَّیتَه التَوبَةَ و قُلتَ توبوا إلی الله» این در را با دو لنگه اش  به روی بندگان باز کرد ولی اگر کسی عمدا هر دو لنگه در را ببندد از آن به بعد برابر آیه دوم سوره فاطر با او عمل می شود؛ «مَّا یَفْتَحِ اللَّـهُ لِلنَّاسِ مِن رَّحْمَةٍ فَلَا مُمْسِکَ لَهَا وَمَا یُمْسِکْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِن بَعدِه»؛ ما نسبت به یک عده ای که عقل و فطرت و وحی و نبوت را محترم شمردند و به راه آمدند یک فیض جدیدی اعمال می کنیم و در رحمت را به روی ایشان باز می کنیم و هیچ کس هم نمی تواند آن را ببندد اما کسی که با داشتن همه حجت های درون و بیرون تمام راه ها را به روی خود بست، ما در توبه را به روی او باز کردیم اما او به سوء اختیار خود بست دیگر فیض خود را از او می گیریم، ما کاری نمی کنیم، او را به جهنم هُل نمی دهیم، از راه مستقیم بیرون نمی بریم فقط فیض خاصمان را می گیریم و او را به حال خودش رها می کنیم و انسان اگر به حال خود رها شود، شهوت و غضب در بخش عمل و وهم و خیال در بخش نظر باقی می ماند و یک چنین انسانی هم سقوط می کند، انسان تا نفس می کشد راه توبه باز است حتی نسبت به مرتد، البته حکم فقهی مرتد سرجای خود هست اما راه کلامی آن باز بوده و قابل بخشش است.

مفسر برجسته قرآن کریم در تبیین چگونگی تعبیر از برخی از کفار و منافقین به «اشد کفرا» و «اشد نفاقا» ابراز داشت: فیض خدا یک حقیقت و میزانی است به نام صراط مستقیم، خدای سبحان این فیض و لطف خاص خود را از کفار و منافقینی که عمدا راه توبه را بسته اند سلب می کند، این دیگر تفاوت ندارد اما این شخص چون هر روز از صراط مستقیم جدا می شود و دورتر می رود، لذا برخی کفر یا نفاقشان کمتر و برخی بیشتر است تا برسد به آن منافقِ عنودِ لدود که در درک اسفل از آتش است «إِنَّ الْمُنَافِقِینَ فِی الدَّرْکِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ»، او که در طبقه زیرین قرار گرفته برای این است که فاصله اش از صراط مستقیم به سوء اختیار خودش بیشتر شده است نه این که عدم فیض خدا کم و زیاد داشته باشد، خدا توفیق را گرفته و آنها را به حال خود رها کرده است.

وی ادامه داد: اینها کسانی هستند که «فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ»، بنابراین تفاوت درکات برای منافقین و کفار سر جای خود محفوظ است اما ذات اقدس اله که توفیق را گرفت، این سلب توفیق درجات ندارد و تشکیکی نیست اما درکات کفر و نفاق درجات دارد، جریان فرعون هم این طور بود که نه تنها بیراهه رفت بلکه سنت باطل هم گذاشت لذا خداوند فرمود «وَأَتْبَعْنَاهُمْ فِی هَـذِهِ الدُّنْیَا لَعْنَةً وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ هُم مِّنَ الْمَقْبُوحِینَ»، استمرار عقیده و اعمال و اخلاق باطل هر روز بر کفر اینها می افزاید، این تداوم اعتقادی و اخلاقی و عملی معنای «فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ» است که طبقه اسفل جهنم مال اینها است.

این استاد عالی حوزه علمیه قم با اشاره به این که سنت حسنه و سیئه مربوط به مسائل اجتماعی و اداره و مدیریت جامعه است، گفت: سنت حسنه این است که شخص اجتهاد کند و ببیند جامعه به چه چیزی نیاز دارد، چه طور جامعه را اداره کنیم که از فقر و گرانی نجات پیدا کنیم، نیاز به یک مدیریت، تدبیر، عقل و درایت صحیح است که با یک سنت صحیح بدانیم کشور را به سمت کشاورزی ببریم یا صنعت، با داشتن همه نعم الهی چرا گرانی و فقر هست؟ اگر کسی یک درایت و مدیریتی داشت و منش و روش خوبی ایجاد کرد، مجتهد اقتصادی بود و سنت خوبی را در جامعه طرح کرد و جامعه را به آن سمت کشاند شامل «من سنّ سنة حسنة فله أجر من عمل بها» می شود، نمونه خیلی ضعیف و غیر علمی و امر عادی همین درختکاری است که در روز سیزده انجام می شود، یا سنت گذاری که از حرم تا حرم درخت بکاریم، اینها کارهای عادی و غیر علمی است اما سنت خوبی است که ما هر سال در یک روز جمع شویم و درخت بکاریم اما آن که دین ترغیب کرده مدیریت صحیح جامعه است که جامعه را به سمتی ببرد که با داشتن همه امکانات این فقر و گرانی نباشد.

وی افزود: یک مجتهد اقتصادی می خواهد که کشور را از فقر برهاند تا اگر بیگانه ای درِ کشورها را بست و تحریم کرد خودکفا باشیم و دیگر علوفه وارد نکنیم، با اینکه با داشتن دریا و جنگل و منابع و هوای ملایم در بخش وسیعی از ایران زمین، کشور می تواند علوفه و دامداری و شیر خود را تأمین کند، این مجتهد اقتصادی و سیاسی و اجتماعی غیر از مجتهد فقه و اصول است.

حضرت آیت الله جوادی آملی خاطر نشان کرد: فرعون سنت سیئه گذاشت و مردم را به خود دعوت کرد، بت پرستی، هواپرستی و زعیم پرستی را ترویج کرد، این سنت سیئه ای است که هم وزر خود را دارد و هم وزر پیروان خود را، لذا فرمود «وَأَتْبَعْنَاهُمْ فِی هَـذِهِ الدُّنْیَا لَعْنَةً»، اینها هم اضلال نفس دارند و هم اضلال غیر، خدا در اوائل سوره یس می فرماید «وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ»، آثار خوب سنت حسنه و آثار بد سنت سیئه است، بنابراین لعنت اینها در دنیا ادامه دارد، کسی هم به نصرتشان بر نمی خیزد، در قیامت هم به صورت زشت، طرزی محشور می شوند که همه حتی دوزخیان از اینها متنفرند، «وَأَتْبَعْنَاهُمْ فِی هَـذِهِ الدُّنْیَا لَعْنَةً وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ هُم مِّنَ الْمَقْبُوحِینَ»، البته پیروان اینها عذاب خود را دارند ولی عذاب رهبران کفر به خاطر سنت سیئه، شامل گناه خود و گناه دیگران می شود.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به آیه شریفه «وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ مِن بَعْدِ مَا أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ الْأُولَى بَصَائِرَ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ» بیان داشت: خدای سبحان می فرماید بعد از اینکه فرعون و جنودش را به دریا ریختیم و کشور را برای پذیرش کتاب الهی آماده کردیم این کتاب نازل شد که بصائر، هدایت و رحمت مردمی است، بصیرت است و چشم دل را باز می کند و انسان بسیاری از معارف را می فهمد، وقتی دید به راه می افتد که می شود هدایت و وقتی که راه افتاد از رحمت و برکت الهی متنعم و برخوردار می شود اما اختیار با مردم است، ما این کتاب را با این اهداف نازل کردیم اما مردم متذکر شوند یا نه، مختارند.

حجیت عقل از نظر قرآن

حضرت آیت الله جوادی آملی گفت: قرآن عقل را حجت می داند و روی احتجاج عقلی خیلی تکیه می کند، خداوند فرمود ما انبیا را فرستادیم و هر از چندگاهی تجدید می کنیم تا مردم در قیامت علیه خدا استدلال نکنند که خدایا ما نمی دانستیم بعد از مرگ چنین جایی هست و تو که می دانستی ما بعد از مردن نابود نمی شویم و حساب و کتاب و سؤال و جوابی هست، چرا راهنما نفرستادی؟ این استدلال عقلی است و خدا روی این استدلال صحه گذاشته و فرمود ما انبیا را فرستادیم و هر از چندگاهی تجدید کردیم [یعنی بعد از هر پیامبر، پیامبر دیگری فرستادیم] تا در قیامت علیه ما استدلال نکنند، خداوند در سوره نساء آیه 165 می فرماید «رُّسُلًا مُّبَشِّرِینَ وَمُنذِرِینَ لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّـهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ»، گرچه «بعد» ظرف است و ظرف مفهوم ندارد ولی ظرفی که در مقام تهدید باشد مفهوم دارد و اینجا هم دارای مفهوم است یعنی بعد از رسل دیگر حجتی نیست و حجت الهی تمام است، در سوره مبارکه مائده هم می فرماید «یَا أَهْلَ الْکِتَابِ قَدْ جَاءَکُمْ رَسُولُنَا یُبَیِّنُ لَکُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِّنَ الرُّسُلِ أَن تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِن بَشِیرٍ وَلَا نَذِیرٍ فَقَدْ جَاءَکُم بَشِیرٌ وَنَذِیرٌ وَاللَّـهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ».

این استاد عالی حوزه علمیه قم خاطر نشان کرد: در دالان ورودی جهنم فرشتگان استدلال می کنند که «أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذِیرٌ؛ آیا برای شما انذار کننده ای نیامد»، مگر انبیا و ائمه و روحانیون نیامدند به شما بگویند نمازی هست و روزه ای هست؟ نذیر اختصاصی به پیغمبر ندارد، مگر آن زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله درِ خانه همه می رفت؟ این کار شدنی نیست، علما می رفتند و حرف های آن حضرت را به مردم می رساندند، به مردم گفته می شود مگر شما روحانی و امام جماعت نداشتید؟ مگر واعظ نداشتید؟ هر کسی که حرف آن حضرت را به مردم برساند مثل سفیران هدایت، طرح هجرت، روحانیت در ایام تبلیغ و عزاداری سید الشهدا سلام الله علیه، همین است، اینها که معاذالله حرف های خودشان را نمی زنند، حرف های خدا و پیغمبر است، این حجت بالغه الهی است، اگر کسی پای منبر بنشیند و حرفهای انبیا را به وسیله علما بشنود، در آخرت حرفی برای گفتن ندارد و اینکه گفته شد علما وارثان انبیا هستند، بخشی از آن به همین معنی برمی گردد./913/پ201/ج