مباحثه علمی از ویژگی‌های طلاب و حوزه علمیه است
حجت‌الاسلام علی‌اصغر لطفی، کارشناس ارشد متون تخصصی مدارس علوم دینی اهل‌سنت در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در بیان شیوه درس خواندن طلاب گفت: سیره بزرگان ما در حوزه علمیه بسیاری از مسائل درسی را برای ما حل کرده است؛ درس خواندن در حوزه علمیه ویژگی‌هایی دارد که به هیچ‌وجه در خارج از حوزه پیدا نمی‌شود.
وی در ادامه افزود: ویژگی‌های مختص درس خواندن طلبگی اعم از نوع کلاسداری، طریقه نشستن، ارتباط استاد با شاگرد و ارتباط شاگردان با هم موجب ارتقای طلبه از نظر علمی، اخلاقی، تقوا و کلیه آداب و معاشرت‌های شایسته اسلامی می‌شود.
حجت‌الاسلام لطفی با اشاره به سخنی از شهید مطهری خاطرنشان کرد: صمیمیت فوق‌العاده‌ای که بین طلبه و استاد، همچنین بین طلبه‌ها وجود دارد و عاملی که موجب این صمیمیت می‌شود به‌ویژه مباحثه علمی از ویژگی‌های منحصر در طلبگی و حوزه علمیه است.
وی در بیان شیوه مباحثه اظهار داشت: مباحثه ایجاد یک فضای فرهنگی علمی بین دو یا چند نفر در حول موضوعی است که آن را در کلاس درس آموخته‌اند؛ طلاب در این مباحثه به نقد دیدگاه طرف مقابل و اثبات دیدگاه خودشان می‌پردازند.
کارشناس ارشد متون تخصصی مدارس علوم دینی خاطرنشان کرد: طلاب در حوزه علمیه موظف هستند پس از درسی که به کلاس رفته‌اند، آن را با دوست و هم مباحثه خود به بحث بپردازند و این کار بزرگی است که در حوزه علمیه انجام می‌شود و موجب پیشرفت طلاب است.
وی با اشاره به طلبه‌هایی که مباحثه دروس آموخته را انجام نمی‌دهند تصریح کرد: طلابی که مباحثه ندارند از جهت علمی در بسیاری از زمینه‌ها پیشرفت کمتری نسبت به بقیه طلاب دارند و این تفاوت کاملا محسوس و قابل درک است.
حجت‌الاسلام لطفی اضافه کرد: وقتی که طلاب در جمع نشسته و مباحثه را شروع می‌کنند، ناخواسته احساس نیاز به مطالعه پیش از شروع مباحثه آن‌ها را مجبور به مطالعه و پیش‌مباحثه کرده و این مطالعه نیز سبب می‌شود سؤالاتی در ذهن وی شکل بگیرد که در کلاس متوجه آن‌ها نشده بود.
این محقق و کارشناس حوزه علمیه با بیان برکات و دستآوردهای انجام مباحثه ابراز داشت: تلاش برای پاسخ دادن به سؤلات طرفین که زمان پیش‌مطالعه در ذهن آن‌ها نقش بسته، از مهم‌ترین برکات مباحثه است.
وی تمرین برای تدریس را از دیگر برکات و فواید مباحثه ذکر کرد و اظهار داشت: شیوه مباحثه در حوزه علمیه طوری است که هر روز یک نفر درس را برای دیگر هم‌مباحثه‌ها بیان کرده و در مورد اشکالات و ابهامات به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند؛ همین موجب شده که طلبه‌های سال چهارم حوزه علمیه بتوانند دروس را برای طلاب سال اول تدریس کنند؛ این در صورتی است که در هیچ نظام آموزشی چنین مسأله‌ای رسم نبوده و شاگردان آن‌ها چنین قدرتی ندارند.
کارشناس ارشد متون تخصصی مدارس علوم دینی اظهار داشت: یکی دیگر از برکات و آثار مباحثه، سنجش میزان فهمیدن درس و همچنین دریافتن این نکته است که طلبه تا چه اندازه بر موضوع تسلط دارد.
حجت‌الاسلام لطفی با اشاره به ویژگی‌های علمی و اخلاقی هم مباحثه تصریح کرد: تقوا از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که یک مباحثه‌گر باید دارا باشد، هر طلبه‌ای که قصد مباحثه کردن دارد، لازم است این ویژگی‌ها را داشته باشد و برای انتخاب هم مباحثه نیز کسی را انتخاب کند که چنین ویژگی‌هایی را دارا باشد.
وی اضافه کرد: وقت شناسی طرفین نیز از ویژگی‌های مهمی است که باید در انتخاب هم مباحثه به آن دقت داشت؛ طلبه باید وقت شناس بوده و رأس ساعتی که برای مباحثه تعیین شده حضور پیدا کند.
این پژوهشگر حوزه علمیه، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از شرایط هم‌مباحثه‌ای شایسته، اهل مطالعه بودن وی پیش از مباحثه است چون اگر فقط یکی از طرفین اهل مطالعه باشد، خروجی آن مباحثه مطلوب نیست.
حجت‌الاسلام لطفی در پایان گفت: در مباحثه نباید طوری باشد که یکی از طرفین درس را برای دیگری بیان کند و طرف مقابل هم از گفتن اشکالات وی دریغ کند یا مطالب و افکاری که در ذهنش وجود دارد را بیان نکند؛ طرفین مباحثه باید به دنبال رد کردن نظریه طرف مقابل باشند./997/ت302/ن