زندگی نامه قاضی نورالله شوشتری بررسی شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام مهدی پیشوایی، کارشناس مباحث تاریخ اسلام، در برنامه پرسمان تاریخی که از رادیو معارف پخش می‌شد، در پاسخ به پرسش «آیا صحیح است که می‌گویند قاضی شوشتری شیعه هندی بوده است؟» گفت: قاضی نورالله حسینی شوشتری از علمای بزرگ دوران صفویه و معاصر با مرحوم شیخ بهایی بوده و در 1019 (اوایل قرن 11 هجری) به شهادت رسیده است.

وی ادامه داد: این عالم بزرگوار در حقیقت شوشتری بوده است، امّا به هند مهاجرت می‌کند و در آنجا به شهادت می‌رسد، قبر او هم الآن در هند است، مرحوم قاضی شوشتری، از علمای بزرگ شیعه زمان صفویه بوده و علمای ما، دانشمندان ما کسانی که درباره زندگی نامه علمای شیعه کتاب نوشته‌اند، به این عالم که می‌رسند، بسیار با عظمت و جلالت از او یاد می‌کنند، به طوری که با این عظمت، از کمتر عالمی یاد می‌کنند.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: کتاب‌های این عالم بزرگوار، عمدتاً در دفاع از امامت و عقاید شیعه بوده، البته ایشان فقیه هم بوده است، به نحوی که می‌توانسته طبق فتاوای پنج مذهب،‌ قضاوت کند، یعنی چهار مذهب اهل سنّت و مذهب شیعه، در آن زمان برخی از علما و همچنین شعرا، به هند رفته بودند، مرحوم قاضی هم به آنجا هجرت کرده بود.

وی افزود: این هجرت، همزمان با اکبر شاه بوده است، (اکبر شاه از سلاطین مقتدر و خوش نام هند بوده است) او که آوازه و عظمت علمی مرحوم قاضی نورالله به گوشش می‌رسد، او را دعوت کرده و پیشنهاد می‌کند که قضاوت را عهده‌دار شود.

حجت‌الاسلام پیشوایی اظهار داشت: در تاریخ اسلام از هر کس به عنوان قاضی یاد می‌شود، به این معنا است که او فقیه و مجتهد است، امّا مرحوم قاضی از روی تقیه به اکبر شاه می‌گوید «من به شرطی قضاوت را قبول می‌کنم که مطابق فقه فرق مختلف اسلامی قضاوت کنم، نه بر اساس یک فقه»، یعنی اگر طرف مالکی بود، بر اساس فقه مالکی قضاوت کنم، یا اگر حنفی بود بر اساس فقه حنفی قضاوت کنم و... و سلطان هم این شرط را قبول می‌کند.

این کارشناس مسائل تاریخی بیان داشت: با توجه به تسلطی که مرحوم قاضی به فقه همه فرق داشته، قضاوت می‌کرده است، اگر شیعیان مراجعه می‌کردند، مطابق شیعه قضاوت می‌کرده است و اگر مطلع شده و اعتراض می‌کردند، می‌گفت قضاوت من بر طبق فقه شافعی است، یعنی منطبق می‌کرد با فقه های فرق چهارگانه، بنابراین مشکلی هم پیش نمی‌آمد، تا آنکه اکبر شاه از دنیا می‌رود و جانشین او جهانگیر شاه به حکومت می‌رسد.

وی ابراز داشت: در زمان جهانگیر شاه، از مرحوم شوشتری سعایت می‌کنند و می‌گویند معلوم نیست که او بر چه اساسی قضاوت می‌کند و یا اینکه او شیعه است، سلطان می‌گوید نه، او از اوّل چنین شرطی کرده است، امّا به او شک می‌کنند و افرادی را به عنوان شاگرد این عالم، پای درس او می‌فرستند و کم‌کم به او نزدیک می‌شوند و مطلع می‌شوند که ایشان کتاب مجالس المومنین را نوشته است.

حجت‌الاسلام پیشوایی ادامه داد: شاگرد نفوذی، از استاد خود، یک نسخه از آن کتاب را طلب می‌کند ولی مرحوم شوشتری به او نمی‌دهد، شاگرد با اصرار، کتاب را می‌گیرد و آن را در اختیار سعایت کنندگان قرار می‌دهد و آن‌ها به اطلاع جهانگیر شاه می‌رسانند و حکم قتل این عالم بزرگوار صادر شده و به وضع فجیعی به شهادت می‌رسد.

این کارشناس حوزوی، در مورد عظمت علمی مرحوم قاضی شوشتری، گفت: او نوعاً در دفاع از تبیین عقاید امامیه و شیعه کتاب نوشته است و کتاب‌های او ماندگار است، از جمله آن کتاب‌ها، علاوه بر مجالس المومنین، کتاب احقاق الحق است.

وی ادامه داد: این کتاب، کتابی دوره ای است مثل الغدیر، مرحوم شوشتری آن را در دفاع از امامت و ولایت و در ردّ کتاب ابطال الباطل فضل ابن روزبهان اصفهانی نوشته است، فضل ابن روزبهان، این کتاب را به عنوان ردّیه ای بر کتاب نهج الحق مرحوم علامه حلی نوشته بود.

حجت‌الاسلام پیشوایی در پایان افزود: اضافه می‌کنم که علاقه‌مندان اگر می‌خواهند از زندگی نامه قاضی شوشتری اطلاعاتی داشته باشند، می‌توانند به کتاب‌های مربوط به زندگی نامه علمای شیعه مانند فواید الرضویه مرحوم حاج شیخ عباس قمی و ریحانه الادب مرحوم مدرس مراجعه کنند. /9194/پ202/ی