اسناد منتشر شده درباره حیاط خلوت سابق آمریکا

به گزارش سرویس مانیتورینگ خبرگزاری رسا، اسناد تازه انتشار یافته از دستگاه های امنیتی آمریکا، گویای دخالت سرویس های امنیتی این کشور در امور کشورهای آمریکای لاتین در گذشته ای نه چندان دور می باشد.
یازدهم سپتامبر 1973، علیه دولت منتخب شیلی به رهبری سالوادور آلنده سوسیالیست، کودتا شد. در ساعات نیمروز، هواپیماهای ارتش، کاخ ریاست جمهوری را بمباران کرده و تانک ها این ساختمان را به خمپاره بستند. آلنده که به همراه 200 تن از وفادارانش در کاخ پناه گرفته بود، در آخرین پیام رادیویی خود گفت: من به سبب وفاداری به مردم، جانم را از دست خواهم داد.
با پیروزی کودتا، گروهی از ژنرال های راست گرا به رهبری آگوستو پینوشه، قدرت را به دست گرفتند. از این پس شکار چپ ها، سندیکالیست ها و سایر مخالفان دولت حاکم آغاز شد. حدود 3 هزار تن قربانی دستگاه سرکوب دولت شیلی و سازمان امنیت مخوف دولت نظامی (DINA) شدند؛ ده‌ها هزار نفر نیز تن به مهاجرت خودخواسته یا اجباری دادند.
پینوشه در هفته های پایانی سال 1974 خود را رئیس جمهور نامید و تا 11 مارس 1990 هم در همین سمت باقی ماند.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و دولت وقت این کشور خیلی زود به دخالت در سرنگونی دولت آلنده متهم شدند. به ویژه اینکه دولت ایالات متحده دو هفته پس از کودتا، دولت نظامی بر آمده از آن را به رسمیت شناخت.
اسناد منتشر شده ایالات متحده نشان می دادند مأموران سیا بین سال های 1962 تا 1975 در شیلی فعال بوده اند.
به گفته این اسناد؛ آمریکا تا سال 1970 تمام تلاش خود را کرد تا از روی کار آمدن دولت سوسیالیستی سالوادور آلنده پیش گیری کند. بر اساس اسناد منتشر شده، ریچارد نیکسون به ریچارد هلمس، مدیر وقت سیا دستور داده بود برای جلوگیری از تشکیل کوبای دوم هر چه در توان دارد علیه قدرت گیری آلنده به کار ببندد.
اما سالوادور آلنده در نهایت در روز چهارم سپتامبر 1970 به قدرت رسید و دست به اصلاحات اقتصادی گسترده ای از جمله دولتی کردن بانک ها و شرکت ها زد. دو سال پس از آن، مقاومت طبقه مرفه و متوسط شیلی در برابر سیاست های اقتصادی دولت سوسیالیست آلنده به اوج رسید؛ سرمایه گذاران، دیگر در کشور سرمایه گذاری نمی کردند و خالی شدن خزانه دولت، اعتصاب های گسترده ای را به دنبال آورد.
بر اساس این اسناد، ایالات متحده آمریکا تلاش کرد دولت آلنده را به ویژه با کمک های مالی به مخالفانش بی‌ثبات کند. اسنادی که از گفتگوهای نیکسون و دولتمردان وقت آمریکا از جمله هنری کیسینجر، مشاور امنیتی او منتشر شده اند، علاقه دولت آمریکا به سقوط دولت آلنده را نشان می‌دهند.
بر پایه اسناد منتشر شده، کیسینجر 5 روز پس از کودتا گلایه می کند که روزنامه های آمریکایی به جای آنکه سقوط دولتی نزدیک به تفکر کمونیسم را جشن بگیرند از آن اظهار تأسف می‌کنند. کیسینجر به نیکسون گفت: در زمان آیزنهاور [اگر چنین می شد] تبدیل به قهرمان می شدیم. ریچارد نیکسون به کیسینجر می‌گوید: ما این کار را نکردیم. دست ما در این ماجرا دیده نمی‌شود. کیسینجر هم به رئیس جمهور پاسخ می‌دهد: ما آن را انجام ندادیم، مسلم است، ما به آنها [کودتاگران] کمک کردیم…تا جایی که شد بهترین شرایط را فراهم کردیم.
اما بالاخره پنجم اکتبر 1988 پینوشه در پی اعتصاب و اعتراض های سراسری با برگزاری یک همه پرسی پیش بینی شده در قانون اساسی موافقت کرد. در این همه پرسی نزدیک به 55 درصد مردم شیلی به بازگشت به دموکراسی رأی دادند. حدود یک سال بعد – در 14 دسامبر 1989 – پاتریسیو آیلوین، مسیحی دموکرات در نخستین انتخابات آزاد پس از سرنگونی دولت سالوادوره آلنده (1973) پیروز شد و مدتی بعد هم زمام امور را به طور رسمی در دست گرفت./1421/9161/خ