شهید مطهری عقل اعتدالی و دینی داشت
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمد سعیدی‌مهر معاون آموزشی دانشکده علوم‌انسانی دانشگاه تربیت مدرس، شهید مطهری را شخصیتی جامع از تمام ابعاد و جهات علمی و دینی دانست که دید کاملی به مبحث عقل و عقلانیت داشتند و ابرازکرد: با نگاهی اجمالی به آثار مطهری به خوبی می‌توان دریافت که ایشان از چه جهاتی موضوعات را با عقل پیوند داده‌اند و یا چه نقدی می‌توان به بحث عقل داشت.
محمد سعیدی‌مهر با اشاره به مجموعه آثار فلسفی شهید مطهری، ایشان را فیلسوفی سرآمد خواند و اذعان داشت: استاد یک فیلسوف تمام عیار بودند که در سنت فلسفه صدرایی، فلسفه اسلامی را سامان بخشیدن و به جرات می‌توان گفت که آثار فلسفی ایشان مملو از فلسفه ناب اسلامی است.
سعیدی‌مهر، مسئله پرداخت مطهری به فلسفه را نمایان‌گر تعقل تربیت شده ایشان می‌داند که علاوه بر فیلسوف بودنشان متکلمی قدر و صاحب نظر بوده‌اند و تصریح کرد: مطهری در حوزه فقه هم یک مجتهد بوده که با اتکا به خرد فکری و فقهی آن را پیش می‌برد و در کنار همه این‌ها استاد مطهری یک عالم پژوهشگر است که تنها در مسایل جدی و مهم مملکتی به اصلاح‌گری در آن با نگاه مبانی فکری می‌پردازد.
معاون آموزشی دانشکده علوم‌انسانی دانشگاه تربیت مدرس، پرداختن به بحث عقل و عقلانیت از دیگاه استاد شهید مطهری را معطوف به یک پروژه عظیم علمی دانست و اظهار داشت: در بحث عقل و عقلانیت و واژه‌های اخذ شده از آن با وجود اشتراکاتی که دیده می‌شود اما در سنت‌های فکری مختلف تفاسیر متعددی از آن ارایه شده است که برای بررسی آن از دیدگاه شهید مطهری یک پروژه عظیم علمی را طلب می‌کند.
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، عقلانیت معانی اولیه‌ای دارد که یکی از آن‌ها اهتمام به خرد و عقل انسانی است و خاطر نشان کرد: با توجه به طیف گسترده از معانی اولیه عقلانیت یکی از آن‌ها عطف توجه و اهتمام به خرد و عقل انسانی در ناحیه منبع شناخت و ابزار و روش شناخت است که در عقلانیت و بهره‌گیری از عقل بسیار برجسته است.
مدیر گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس مطهری را به جهت پرداختنش به زوایای مختلف عقل و عقلانیت «متفکر عقلانیت» نامید و اذعان داشت: در شناخت از دیدگاه قرآن ایشان بحثی جدی و تاملی در خصوص شناخت از منظر عقل دارند و یا در مباحث فلسفی الگویی مورد عملی از تعقل فلسفی را به نمایش گذاشته‌اند و همچنین در رویکرد تفسیری‌شان حتی در بازخوانی تاریخ اسلام یک رویکرد تعقلی و خردگرایی را به وضوح می‌توانیم مشاهده کنیم.
محمد سعیدی‌مهر حریت ذهنی و فکری استاد مطهری در بیان واقعه عاشورا را نیز از مصادیق و نماد بارزی از عقل‌گرایی ایشان اعلام کرد و افزود: بازخوانی و نقد تاریخ اسلام و نیز احکام اسلامی که به مباحث اجتماعی بار فکری‌اسلامی می‌دهد تفسیر و تبیین ویژه را طلب می‌کند که تنها از عهده عقل‌گرایی اعتدالی شهید مطهری برمی‌آید.
دانشیار دانشگاه تربیت مدرس در پایان این نشست شاخص‌های عقلانیت شهید مطهری را اینگونه مطرح کرد: عقلانیت شهید مطهری یک عقلانیت دینی است که شاخصه‌هایی چون بازیابی پروژه عقلانیت در متون دینی و نیز سازگاری آموزه‌های اصیل و بنیادی دین با عقل و همچنین تعامل مستمر با معرفت‌های دینی را داشته است.
مطهری عقل اعتدالی و عقل دینی داشت
رضا اکبری استاد دانشگاه امام صادق (ع) بحث از عقل و عقلانیت را مستلزم دقت در نوع روش عقلانی خواند و گفت: در روند شناخت مولفه‌های مختلف عقل، باید به شناخت آن و میل به شناخت عقل و عقلانیت و نیز انتخاب از بین گزینه‌های متعلق به شناخت و همچنین به ارائه مطالب پس از کسب شناخت توجه داشته باشیم.
رضا اکبری کسی را که وارد این عرصه از شناخت می‌شود را ملزم دانست که به یکسری فضایل اخلاقی نزدیک و از یکسری رذایل اخلاقی دور شود و اذعان داشت: اگر بتوان در فردی فضایل اخلاقی بسیاری را رصد کنیم آن زمان می‌شود گفت که او فردی با روش عقل‌گرا است.
اکبری سبک و سیاق زندگی شهید مطهری را همسو با عقل‌گرایی و دین‌گرایی معرفی کرد و افزود: توجه استاد مطهری به نزدیکی به فضایل اخلاقی و دوری از رزایل اخلاقی در روحیه پرسشگری ایشان نهفته بود که خروج از فطرت اول و ورود به فطرت ثانی را سرلوحه قرار داده بودند.
استاد دانشگاه دانشکده الهیات شکی که سبب پیشبرد راه می‌شود نه شکی که بازدارنده است را از روش‌های تحقیقی استاد دانست و خاطرنشان کرد: ما و قتی از مطهری صحبت می‌کنیم به چیزی جز عقل‌گرایی اعتدالی و عقل دینی نمی‌رسیم که بخشی از فضایل اخلاقی ایشان توجه به علوم جدید است.
وی با اشاره به زندگی علمی استاد تفاوت در روش را لازمه اختلاف با سایر اندیشمندان ندانست و اظهار داشت: اگر به بحث تعاملی بودن روش توجه کنیم یک مولفه آن هم مولفه تالیفی را شاهد خواهیم بود که باید در آن نیز همچون استاد مطهری باید به روش عقلی و دینی عمل کنیم.
رضا اکبری با بیا این‌که می‌توان هم فضایل اخلاقی و هم رذایل اخلاقی را از بلقوه بودن به بالفعل بودن رساند تصریح کرد: براساس نظریه فطرت انسان فرد می‌تواند خود را در هر کدام از زمینه‌ها به فعلیت برساند و بنا بر نظر استاد مطهری مهم و قابل توجه این است که فرد در این فعلیت رسیدن تنها قرب به خداوند را در نظر داشته باشد تا فقط فضایل اخلاقی او رشد کند.
استاد معارف اسلامی و فلسفه در پایان با اشاره به نظرات استاد مطهری به فعلیت رسیدن فطرت پاک انسانی را داشتن عمل صالح معرفی کرد و اذعان داشت: شهید مطهری عقل‌گرای اعتدالی و دنی بودن تا جایی که هرچه می‌خواستند بپذیرند با اعتبار عقل آن را قبول می‌کردند و همیشه مراقب بودن که گرفتار الفاظ نشوند یعنی مفهوم «عقل، اخلاق و دین» را در بالاترین درجه با هم جمع می‌کردند بدون آن‌که با هم در تعارض باشند./9667/پ202/ع