کارگاه رده شناسی دین پژوهی برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، مهدی فردوسی، عضو مرکز پژوهشی جامعه المصطفی مشهد، عصر چهارشنبه در کارگاه رده شناسی دین پژوهی که به همت مدرسه تخصصی خواهران جامعه المصطفی برگزار شد، گفت: معرفت حقیقت ذات باری تعالی محال و شناخت ذات خداوند لا یدرک است، از این رو عرفایی چون امام خمینی(ره)، قائلند که ذات خداوند، معبود هیچ نبی مرسلی نبوده است.

وی در مورد توقیفی بودن اسماء الهی گفت: هر صفتی را نمی توان به خداوند نسبت داد، بلکه آن دسته از صفاتی را می توان به خداوند اسناد داد که در کتاب و سنت آورده شده اند، از این رو نمی توان عشق را به خداوند نسبت داده و پروردگار را «هو المعشوق» خطاب کنیم.  

فردوسی ابراز داشت: در بررسی گزاره های دین، سه محور، معناداری، اسناد و دلالت مطرح می شود، به طور نمونه زمانی که گزاره «خداوند لطیف است» ارائه می شود، می بایست افزون بر بررسی معنی لطف خداوند، اسناد و دلالت نسبت لطف به خداوند نیز بررسی شود.  

عضو مرکز پژوهشی جامعه المصطفی با بیان اینکه در بحث دلالت صفات به خداوند، دو دیدگاه معطله و تشبیه شکل گرفت، افزود:. تشبیه قائل به همانند کردن خداوند در ذات یا صفات به مخلوقات است و اِسناد صفات خلق به خالق را تشبیه می کند و دیدگاه اهل تعطیل، قائلند عقل ما به هیچ وجه توان شناخت صفات و ویژگیهای خداوند را ندارد.

وی ادامه داد: مکتب تشیع هر دو دیدگاه را رد می کند و دیدگاه اثبات بلاتشبیه را قبول دارد؛ طرفداران این دیدگاه بر خلاف معطله، صفات خداوند را قابل شناسایی دانسته و بر خلاف معتقدان به تشبیه، هیچ نوع شباهتی را بین صفات خداوند و صفات انسانها قائل نیستند.

این پژوهشگر حوزه دینی گفت: برخی قائل به تمثیلی بودن آیات قرآن هستند، به طور نمونه، شهید مطهری گفته است: «قرآن داستان آدم را به صورت به اصطلاح سمبولیک طرح کرده است. منظورم این نیست که آدم که در قرآن آمده نام شخص نیست، چون سمبل نوع انسان است، قطعا آدم اول یک فرد و یک شخص است و وجود عینی داشته است، منظورم این است که قرآن داستان آدم را از نظر سکونت در بهشت، اغوای شیطان، طمع، حسد، رانده شدن از بهشت، توبه و... به صورت سمبولیک طرح کرده است.»

فردوسی ابراز داشت: تقیه جزو صفات اخلاقی محسوب می شود و به لحاظ کلامی، در زمره دروغ و نفاق قرار نمی گیرد؛ تقیه کردن ویژه تشیع است و در دین یهود و نصاری وجود ندارند، چرا که علی بن یقطین با موافقت امام کاظم، وزارت هارون الرشید را در حالیکه شیعه بودن خود را تقیه می کند، می پذیرد./1309/پ202/ب