تزلزل استقلال فرهنگی هدف اصلی مشروطه خواهان غرب‌گرا
حجت‌الاسلام حسن خیری، مدیر مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی قم، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به جریان مشروطیت و شهادت شیخ فضلالله نوری اظهار داشت: مردم ایران با رهبری علما برای دفاع از استقلال دینی، فرهنگی و اقتصادی به مبارزه علیه استبداد برخاستند که به مشروطیت شهرت یافت.
حجت‌الاسلام خیری در بیان جرقههای نهضت مشروطه گفت: اسلامخواهی مردم، یک و نیم قرن استبداد قاجار، توهین کردن به لباس روحانیت توسط تبعه بلژیکی که از مسؤولان مالیه ایران بود، فلک شدن تجار تهران به دست حکومت و ساختن بانک استقراضی روس در قبرستان مسلمانان را میتوان از جرقههای به وجود آمدن مشروطیت به حساب آورد.
وی علما را در رأس نهضت مشروطه و مبارزه با استبداد دانست و ابراز داشت: در فضای مبارزه علیه استبداد، روشنفکران غربزده هم به علما پیوستند؛ اما هنگامی که نوبت به نوشتن متن قانون اساسی رسید با اندیشههای غربگرایانه و شعارهای ظاهرپسند به افکار عمومی جهت دادند و مشروطیت را مصادره به مطلوب کردند و استقلال فرهنگی جامعه را هم مانند استقلال اقتصادی از بین بردند.
مدیر مرکز مطالعات دفتر تبلیغات اسلامی قم با اشاره به نارضایتی محصلان ایرانی از استبداد تصریح کرد: بعد از برگشتن تحصیلکردههای ایرانی از خارج در عین حالی که از استبداد ناراضی بودند؛ اما جایگزین آنها برای حکومت، برگرفته از فرهنگ غرب بود و با استفاده کردن از الفاظ مشترک معنای غربی و غیر اسلامی آن را در نظر داشتند.
وی اختلاف شیخ فضل الله نوری و مشروطه خواهان غربی را در طرح بدیل حکومت دانست و افزود: به علت حمایت بیگانگان از غربگرایان در زمان مشروطیت، ناآگاهی مردم از این جریان، شعارهای عامهپسند، عدم تجربه و پاسخگویی مناسب جریان مذهبی، این جریان در آغاز با موجسواری پیروز میدان شد؛ اما با شهادت شیخ فضل الله، اقدامات ضد دینی و تشکیل حکومت مستبد پهلوی ماهیت اصلی آنها بر همگان روشن شد.
حجت الاسلام خیری تفرقهافکنی بین علما را توطئه سیاسی خواند و تأکید کرد: افراد بابصیرتی همچون شیخ فضل الله نوری با آگاهی سیاسی که داشتند احساس خطر کرده به دنبال مشروطه شرعی یعنی قانون اسلامی بودند و در مقابل غربگرایان از دودستگی و عدم اتحاد علما سوء استفاده کرده ایشان را به دار آویختند.
وی در ادامه با اشاره به عدم جایگاه قوانین غربی در کشور ایران یادآور شد: مردم متدین ایران با فرهنگ غرب بیگانه بوده و سبک زندگی اسلامی داشتند اما حکومتهای مستبد به علما فرصت نمیدادند که به فکر نظام جایگزین و الگوسازی حکومت دینی باشند یا افکار عمومی را با حقیقت اسلام آشنا کنند و غربگرایان از این غفلت بهرهبرداری کرده افکار غربی را در قالب واژگان جدید تئوریزه کردند.
کارشناس دینی حوزه علمیه قم انقلاب اسلامی را الگوی حکومت اسلامی و نماد سیاست دینی دانست و اضافه کرد: در مدت چند دهه که از انقلاب اسلامی میگذرد ماهیت غرب برای افکار عمومی روشنتر شده، جریان مذهبی به تدریج فرصت و آمادگی پاسخگویی و مقابله با غربگرایی را پیدا کرده است و مردم نیز با بصیرت دینی که به دست آوردهاند در راه دفاع از فرهنگ و ارزشهای اسلامی همیشه حاضر بودهاند./908/ت302/س