ابعاد گوناگون زندگی شهید انصاری از آغاز دوران طلبگی در کویت تا شهادت در لبنان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، شهید حجت‌الاسلام انصاری از سال 1389 تا 1392 به عنوان مدیرکل آفریقای عربی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تجربیات خود را به کار گرفت و در اواسط مهر سال گذشته به عنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به بیروت اعزام شد.

مدیر کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان هرمزگان به مدت دو سال و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان گیلان به مدت 10 سال از سوابق کاری این شهید بزرگوار است.

حجت‌الاسلام شهید انصاری در انفجارهای تروریستی صبح روز بیست و هشتم آبان‌ماه سال گذشته مصادف با 15 محرم الحرام در مقابل سفارتخانه ایران در بیروت به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

پیکر آن شهید والا مقام دوم آذرماه سال گذشته با حضور علما، فضلا و عموم مردم قم تشییع و پس از اقامه نماز میت از سوی حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، در جوار حرم مطهر کریمه اهل بیت(س) به خاک سپرده شد.

به مناسبت نخستین سالروز شهادت حجت‌الاسلام انصاری، بر آن شدیم تا گفت‌وگویی در خصوص زندگی علمی، اجتماعی، انقلابی و تبلیغی این عالم مجاهد، با یکی از صمیمی‌ترین و کهن‌ترین دوستان وی داشته باشیم.

مخاطب کلام رسا در این‌جا، حجت‌الاسلام و المسلمین علی اکبر مظاهری اصفهانی است که با وی در خصوص موضوع فوق الذکر، به گفت‎وگویی صمیمانه می‌نشینیم.

رسا - با عرض سلام و تشکر از این‌که وقت خود را در اختیار ما گذاشتید و به محل خبرگزاری رسا تشریف آوردید. لطفا نخست یک معرفی اجمالی از دوران کودکی، سال و محل تولد و نیز خانواده شهید انصاری بیان بفرمایید؟

شهید حجت‌الاسلام ابراهیم انصاری در چهارم خرداد سال 1338 در شهرستان لامرد استان فارس متولد شد. پدربزرگ و پدر بزرگوار ایشان، همگی از روحانیان و عالمان دین بودند؛ به طوری که در منطقه لامرد خاندان انصاری را با نام «شیخ ها» می‌شناسند.

وی در سن 2 سالگی از نعمت پدر محروم شد و خانواده ایشان تحت سرپرستی برادر بزرگترشان قرار گرفت. شهید انصاری دوران تحصیلات ابتدایی را در همان لامرد گذراند و سپس در سن نوجوانی و پس از اتمام تحصیلات، برای کسب معیشت به کویت مهاجرت کرد؛ در کویت حوادثی برای او پیش آمد که مسیر زندگی را برایش عوض کرد.

از ویژگی‌های شهید حجت‌الاسلام انصاری می‌توان به چند بعدی بودن این عالم مجاهد مثال زد؛ ورود به حوزه علمیه، درس خواندن و فعالیت‌های تبلیغی وی هیچ‌گاه طبق روال طبیعی حوزویان پیش نرفت. همچنین حوادث طول زندگی این عالم شهید سبب شد تا همواره با شرایط جامعه اطرافش رشد کند.

رسا ـ دوستی شما با شهید انصاری از چه زمانی و چگونه سر گرفت؟

من و شهید انصاری به مدت 37 سال باهم دوست بودیم؛ به طوری‌که خانواده‌هایمان از دوستی من و شیخ ابراهیم به کهن‌ترین و صمیم‌ترین دوست میان سایر دوستانمان یاد می‌کنند.

ورود به حوزه علمیه، اشتغال به تحصیل، فعالیت‌های انقلابی، حضور در جبهه‌های جنگ و نیز تبلیغ، همچنین ازدواج و فرزندآوری من و شهید انصاری، همواره با هم پیش می‌رفت تا این‌که سال گذشته شهید انصاری دعوت حق را با شهادت خود لبیک گفت و من در این دنیای فانی باقی ماندم.

رسا - فرمودید پیش از انقلاب همراه با شهید انصاری در کویت به فعالیت‌های انقلابی مشغول بودید. مبارزه در کشورهای بیگانه چگونه مقدور بود و چه فوایدی داشت؟

ایام اوج گیری انقلاب اسلامی سبب شد تا شهید انصاری در کنار تحصیل خود در کویت، به مبارزه و فعالیت‌های انقلابی در آن کشور بپردازد و از آن‌جایی که مبارزه در کویت از آزادی بیشتری نسبت به داخل ایران برخوردار بود، به مرور زمان اغلب ایرانی‌های ساکن کویت همراه با انقلاب شدند.

پیش از انقلاب اسلامی، بسیاری از متدینان از سربازی برای حکومت پهلوی فرار کرده و حتی به مبارزه با شاه می‌پرداختند؛ از همین رو ایرانی‌های مقیم در سایر کشورهای جهان، در زمانی کوتاه به انقلاب پیوسته و تا جایی که امکان داشت، علیه شاه مبارزه می‌کردند.

راه‌اندازی و ساماندهی هیأت جوانان در راستای کادرسازی برای انقلاب اسلامی و نیز پخش اعلامیه و کاست‌های تحریک برانگیز علیه حکومت شاهنشاهی ایران، بخشی از فعالیت‌های انقلابی و مبارزات شهید انصاری در کویت بود.

یکی دیگر از فعالیت‌های تبلیغی و انقلابی شهید انصاری در کویت، این بود که به سراغ شاغلان ایرانی می‌رفت، آن‌ها را تشویق به رعایت احکام شرعی می‌کرد. در کنار ذکر احکام شرعی، به لزوم و اهمیت مبارزه با رژیم طاغوت و حمایت از مراجع عظام تقلید به ویژه امام خمینی(ره) می‌پرداخت.

حکومت کویت با شاه ایران پیمان عمیقی داشت؛ از همین رو هنگام تبعید و ورود امام خمینی(ره) به کویت، با ورود ایشان مقابله شد و امام خمینی(ره) مجبور شد تا از لب مرز بازگشته و به سوی پاریس برود.

این پیمان قوی میان دو کشور ایران و کویت، مبارزه را برای مبارزانی همچون شهید انصاری بسیار مشکل کرده بود؛ اما از آن‌جایی که ارتباط با نجف در کشور کویت آسان‌تر از ایران بود و نیز مأموران شاه فعالیت چنانی در کشور کویت نداشتند، مبارزه در کویت از سهولت بیشتری نسبت به مبارزه در ایران برخوردار بود.

تعدادی جوان از 11 کشور در مدرسه علمیه کویت جمع شده بودند که خود حاصل زحمت‌های بسیاری بود. من و شهید انصاری طی ارتباط با جوانانی از کشورهای بحرین، کویت، عراق و عمان و نیز ارتباط با حجازی‌های از شهر قطیف و احساء پیام انقلاب را به آن‌ها رسانده و به ترویج انقلاب می‌پرداختیم.

در روز اربعین شهادت حاج آقا مصطفی برای نخستین بار اسم امام خمینی(ره) به تجلیل یاد شد؛ پس از اندک زمانی، کاستی از حجت‌الاسلام حسن روحانی منتشر شد که رهبر کبیر انقلاب را با حضرت ابراهیم مقایسه می‌کند و سپس امام شدن حضرت ابراهیم پس از ذبح اسماعیل را مؤیدی برای امام خطاب کردن رهبر انقلاب می‌داند.

پس از انتشار این نوار کاست و مخالفت نکردن امام خمینی(ره) از خطاب شدن به امام، جرئت انقلابیون بیش از پیش و فعالیت‌های انقلابی اوج گرفت. در این شرایط و در اوج گیری انقلاب اسلامی ایران، شهید انصاری شهادت طلبانه با رژیم طاغوت مبارزه کرد تا در بحبوحه پیروزی انقلاب از راه دریا به ایران آمد.

رسا - از فعالیت‌های تحصیلی و تبلیغی شهید انصاری در ایران پس از انقلاب اسلامی بفرمایید؟

اوایل انقلاب که هر کس بسته به تخصصی که داشت، به فعالیت برای تقویت نظام جمهوری اسلامی می‌پرداخت؛ من و شهید انصاری نیز در سن 20 سالگی تصمیم گرفتیم با توجه به تسلطمان به مکالمه عربی به اروند کنار رفته و در آن‌جا میان عرب‌زبان‌ها و فارس‌زبان‌ها به تبلیغ دینی و کار فرهنگی و سازندگی بپردازیم. با راه‌اندازی کانون فرهنگی اسلامی در اروند کنار به فعالیت در راستای جهاد سازندگی و نهضت سواد آموزی پرداختیم.

فعالیت در اروند کنار را تا زمان جنگ تحمیلی ادامه دادیم؛ اما پس از آغاز جنگ مردم آن منطقه شروع به مهاجرات و ترک اروند کنار کردند و تا دو ماه اروندکنار خالی از سکنه شد، ما نیز آنجا را ترک کردیم.

رسا - حضور شهید انصاری در جبهه‌های جنگ به چه شیوه بود؟

شهید انصاری در زمان جنگ تحمیلی در کنار تحصیلات خود، هنگام انجام بسیاری از عملیات‌ها به جبهه رفته و به دفاع از کشور خود می‌پرداخت. هر زمان که برای تحصیل علم در قم به‌سر می‌برد، به محض باخبر شدن از حمله عراقی‌ها، درس را رها و به جبهه می‌رفت.

در ساختار تیپ مستقل امام صادق(ع) نقش اساسی داشت. تیپ امام صادق(ع) به وساطت شهید انصاری و در ساختمان برادر آن شهید تشکیل شد.

شیخ ابراهیم انصاری فعالیت‌های چندجانبه درسی، تبلیغی و جهادی را باهم و همزمان انجام می‌داد. 

رسا ـ فعالیت‌های تبلیغی و جهادی این عالم مجاهد پس از پایان جنگ تحمیلی را بیان بفرمایید؟

شهید انصاری پس از اتمام جنگ تحمیلی به هرمزگان رفته و به تنهایی کار چندین نفر را انجام می‌داد. در هرمزگان فعالیت زیادی داشت و علاوه بر تأسیس چند کتابخانه و مرکز فرهنگی، به مناطق محروم استان مانند بشاگرد که در آن زمان کمترین امکاناتی نداشت، سرکشی می‌کرد.

وی مدتی بعد به شمال ایران رفته و به منصب مدیریت ارشاد استان گیلان گماشته شد. در این منصب نیز از تلاش شبانه‌روزی دریغ نکرده و حتی به گفته آگاهان آن منطقه در غیاب شهید انصاری، او بیش‌تر از شمالی‌ها برای شمال زحمت کشید.

شیخ ابراهیم انصاری پس از مدت زیادی که در گیلان بود، به آفریقا رفت و مشغول رایزنی‌های فرهنگی شد. او در آفریقا به ویژه در کشور سودان چنان فعالیت مجاهدانه و شبانه‌روزی داشت که در میلادها و جشن‌های ائمه معصومین(ع)، مردم غیر شیعه این دیار پر شورتر از شیعیان ایران به برگزاری مراسم می‌پرداختند.

شهید انصاری از فطرت پاک و دل خالی از کینه آفریقایی‌ها و سودانی‌ها حسن استفاده را کرد و با فعالیت‌هایی همچون هدیه دادن به کسانی که هم‌نام حضرت علی(ع) هستند، چنان محبت اهل‌بیت(ع) را در دل آنان کاشت که خواندن خطبه فرزدقیه در مدح و ثنای اهل‌بیت معصومین(ع) جزو سنت آنان شد.

این عالم مجاهد نهال‌هایی از محبت به اهل‌بیت معصومین(ع) در آفریقا و کشور سودان کاشت که هنوز هم روز به روز اثرش بیش از پیش پدیدار می‌شود.

رسا - در بسیاری از مواقع بردن خانواده به سفرهای خارج از کشور دشوار است. شهید در رفت و آمدهای خود به کشورهای آفریقایی با خانواده خویش چه می‌کرد؟

شیخ ابراهیم هیچ‌گاه با شرط و توقع خاصی به تبلیغ و فعالیت نپرداخت. او همیشه بلاشرط و بدون در نظر گرفتن امکانات به تبلیغ می‌رفت.

شهید انصاری در مسیر انجام وظیفه و رسیدن به اهداف تبلیغی خود هیچ‌گاه حضور خانواده در محل تبلیغی را شرط نمی‌کرد اما تا جایی که امکان داشت، خانواده را همراه خویش به مسافرت می‌برد. تلاش او همواره در راستای رضایت امام زمان(عج) و همسر و خانواده‌اش بود.

رسا ـ از مشغولیت و رایزنی فرهنگی ایشان در لبنان برایمان بگویید؟

برخی کمشان است که معمولی بمیرند! شهید انصاری کسی بود که سختی‌ها و زحمت‌های بسیاری کشید و حیف بود که به راه میانبر برای رسیدن به سوی حق متعال دست نیابد. شهادت لیاقت می‌خواست که شیخ ابراهیم سرشار از لیاقت برای شهادت بود.

شهید انصاری درست زمانی به لبنان رفت که وهابی‌ها به خط دهی آل سعود بمب‌گذاری‌های زیادی در لبنان انجام می‌دادند. او در لبنان رایزن فرهنگی شد و دفترش نیز داخل سفارت ایران بود.

تکفیری‌ها با ارتزاق عربستان سعودی قصد انفجار سفارت ایران در بیروت را داشتند که هنگام بمب گذاری، شیخ ابراهیم انصاری نیز داخل سفارت و در دفتر رایزنی فرهنگی به سر می‌برد. وی بر اثر این انفجار در تاریخ 28 آبان‌ماه سال 1392 زخمی شد و قبل از این‌که به درمان برسد، به فیض شهادت نائل شد.

شهید انصاری در تاریخ دوم آذرماه سال گذشته با حضور علما، فضلا و عموم مردم قم تشییع و پس از اقامه نماز میت از سوی حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، در جوار حرم مطهر کریمه اهل بیت(س) به خاک سپرده شد.

رسا ـ اگر صحبتی پایانی دارید بفرمایید؟

ما شهید خارج از کشور فراوان داریم؛ اما هیچ‌کدام چنین تأثیرگذاری میان جامعه متدینین نداشت. کمتر شهیدی باعث تعطیلی درس بزرگان می‌شود در صورتی که شهادت شیخ ابراهیم انصاری تعدادی از درس‌های بزرگ را تعطیل کرد و جامعه را به حزن نشاند. شهیدان خارج از کشور هیچ‌کدام همچون شهید انصاری در حرم مطهر یکی از حضرات و در کنار شهیدی همچون شهید مفتح دفن نشدند.

این افتخاری که نصیب شهید انصاری شد، حاصل زحمات بی‌پایان او در طول دوران زندگی‌اش بود. شهید انصاری هیچ‌گاه از تلاش و کار برای خدا و بیان معارف اسلامی خسته نشد.

گاهی الهاماتی از سوی خداوند می‌شود و افراد از شهادت یا مرگ خود باخبر می‌شوند. شهید انصاری نیز کاملا آماده شهادت بود و سخنان پایانی او دلالت بر آگاهی شیخ ابراهیم از شهادتش داشت.

جای دارد در اینجا از خانواده شهید انصاری هم تجلیل شود که با این‌که همسر و پدر خود را از دست داده بودند، اما در برابر خبرنگاران حاضر در لبنان ضعفی نشان نداده و با آن‌ها سرافرازانه برخورد کردند.

رسا ـ در پایان از این‎که وقت خود را در اختیار ما گذاشتید تشکر می‏کنم.

/997/401/ر