آفت جهل از مشکلات اساسی خانواده‌ها/عدم شناخت زوجین نسبت به امهات معارف اسلام آنهم در خانواده مسلمان!
به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، خانواده، کانونی است مقدس که در سایه پیوند زناشویی دو انسان از دو جنس مخالف پایه‌گذاری شده و با پیدایش و تولد فرزندان کامل‌تر می‌شود. به عقیده صاحب نظران، خانواده از نخستین نظام‌هایی است که نهادی عمومی و جهانی است که برای رفع نیازمندی‌های حیاتی و عاطفی انسان و بقای جامعه ضرورت تام دارد.
آیه شریفه «وَالَّذِینَ یَقُولُونَ رَ‌بَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّ‌یَّاتِنَا قُرَّ‌ةَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا، و کسانى‌اند که مى‌گویند: پروردگارا، به ما از همسران و فرزندانمان آن ده که مایه روشنى چشمان [ما] باشد، و ما را پیشواى پرهیزگاران گردان.»(1) آرمانی است که خانواده‌های اسلامی باید آن را عینیت بخشند و صلاحیت الگویی اسلام را برای تربیت شایستگان و خانواده‌های برتر برای جهانیان به اثبات برسانند.
در اسلام برای تشکیل خانواده، استانداردهایی معرفی شده است، هر قدر ارکان تشکیل دهنده خانواده با آن استانداردها منطبق باشند به همان مقدار از شایستگی و برتری برخوردار خواهند بود. در روایات ویژگی‌های فراوانی برای شایسته‌ترین زنان و مردان بیان شده و در سیره معصومان(ع) نیز ارشاداتی وجود دارد که می‌توان از آنها خانواده‌های برتر و شایسته را شناخت.
ولی به طور اجمالی می‌توان گفت خانواده برتر از نظر اسلام، آن است که ارکان آن شایسته و منطبق با استانداردهای اسلامی باشد، مناسبات و روابطی منطبق با آموزه‌های دینی بر آنها حاکم باشد، تا خروجی آن انسان‌هایی شایسته و مؤثر در ساخته شدن جامعه ایده آل اسلامی باشد.
ولی ملاک برتری از نظر اسلام، مال و ثروت و مانند آن نیست که فردی به آنها ببالد و بگوید «وَقَالُوا نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ، و گفتند: ما دارایى و فرزندانمان از همه بیشتر است و ما عذاب نخواهیم شد.»(2). از این‌رو اگر خانوادهای را برخوردار یافتید نباید شگفت زده شوید «فَلَا تُعْجِبْکَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا یُرِ‌یدُ اللَّـهُ لِیُعَذِّبَهُم بِهَا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ کَافِرُ‌ونَ، اموال و فرزندانشان تو را به شگفت نیاورد. جز این نیست که خدا مى‌خواهد در زندگى دنیا به وسیله اینها عذابشان کند و جانشان در حال کفر بیرون رود.»(3)؛ زور و قوت مادی نیز معیار برتری نیست که کسی در ارزیابی خانواده‌ها بگوید: «کَالَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ کَانُوا أَشَدَّ مِنکُمْ قُوَّةً وَأَکْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِکُمْ کَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِینَ مِن قَبْلِکُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ کَالَّذِی خَاضُوا ۚ أُولَـٰئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَ‌ةِ ۖ وَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْخَاسِرُ‌ونَ، [حال شما منافقان] چون کسانى است که پیش از شما بودند: آنان از شما نیرومندتر و داراى اموال و فرزندان بیشتر بودند. پس، از نصیب خویش [در دنیا] برخوردار شدند، و شما [هم] از نصیب خود برخوردار شدید؛ همان گونه که آنان که پیش از شما بودند از نصیب خویش برخوردار شدند، و شما [در باطل] فرو رفتید؛ همان گونه که آنان فرو رفتند. آنان اعمالشان در دنیا و آخرت به هدر رفت و آنان همان زیانکارانند.»(4)، چنانکه برخورداری از قوم و قبیله و عشیره، جاه و مقام و شهرت نیز ملاک برتری نیست.
برتری خانواده به انطباق آن با استاندارهای اسلامی و برخورداری از ویژگی‌های ارزشی و فضیلت‌ها است. هر خانوادهای از آن استاندارها بهره‌مند باشد، برتر است. از این‌رو منظور از برتری خانواده، برتری در فضایل انسانی و ارزش‌های اسلامی است که برخی از آنها با عنوان ویژگی‌های خانوده برتر خواهد آمد.
خانواده برتر در قرآن
قرآن کریم بهترین الگوها را برای شناسایی خانواده برتر به جهانیان معرفی کرده است. خانواده حضرت ابراهیم(ع) از آن جمله است، در آیه‌ای از قرآن می‌خوانیم «إِنَّ اللَّـهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَ‌اهِیمَ وَآلَ عِمْرَ‌انَ عَلَى الْعَالَمِینَ، به یقین، خداوند، آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر مردم جهان برترى داده است.»(5).
قرآن کریم خانواده حضرت مریم(س) را نیز برتر دانسته و از آن به عنوان «آل عمران» یاد می‌کند. در این خانواده برتر دو بانو یعنی حضرت مریم(س) و مادرش به عنوان صفوه و برگزیده الهی به جهانیان معرفی شده‌اند. حضرت مریم(س) با آن همه کمالات که قرآن کریم گوشه‌هایی از آن را ذکر کرده، دست پرورده مادری نمونه است که او را به پناه خدا سپرد، خدا هم به او پناهندگی داد. قرآن کریم داستانش را در سوره آل عمران آیات 35 تا 37 ترسیم کرده است.
نمونه دیگر خانواده برتر در قرآن، خانواده حضرت یحیی(ع) است، ایشان نمونه‌ای از فرزندی صالح در خانوادهای شایسته است «هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِ‌یَّا رَ‌بَّهُ ۖ قَالَ رَ‌بِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنکَ ذُرِّ‌یَّةً طَیِّبَةً ۖ إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ ﴿٣٨﴾ فَنَادَتْهُ الْمَلَائِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَ‌ابِ أَنَّ اللَّـهَ یُبَشِّرُ‌کَ بِیَحْیَىٰ مُصَدِّقًا بِکَلِمَةٍ مِّنَ اللَّـهِ وَسَیِّدًا وَحَصُورً‌ا وَنَبِیًّا مِّنَ الصَّالِحِینَ، آنجا [بود که] زکریا پروردگارش را خواند [و] گفت: پروردگارا، از جانب خود، فرزندى پاک و پسندیده به من عطا کن، که تو شنونده دعایى.» (38) پس در حالى که وى ایستاده [و] در محراب [خود] دعا مى‌کرد، فرشتگان، او را ندا دردادند که: خداوند تو را به [ولادت] یحیى -که تصدیق کننده [حقانیت] کلمة الله [=عیسى] است، و بزرگوار و خویشتندار [=پرهیزنده از آنان] و پیامبرى از شایستگان است- مژده مى‌دهد.»(6)
خانواده حضرت موسی(ع) نیز از این جمله است، ایشان پدر و مادری نمونه دارد، چنان که همسر او نیز دختر حضرت شعیب(ع) دارای صلاحیت‌های اخلاقی و معنوی فراوانی است که قرآن کریم نجابت و حیای او را ستوده است. « فَجَاءَتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِی عَلَى اسْتِحْیَاءٍ، پس یکى از آن دو زن -در حالى که به آزرم گام بر مى‌داشت».(7)
برترین خانواده در اسلام
اسلام، اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) را به عنوان نمونه‌ای کامل از خانواده برتر معرفی و صلاحیت الگویی آن را برای جهانیان امضا کرده است. خداوند سبحان این خانواده را از هرگونه رجس و پلیدی مبرا دانسته است. آیه شریفه «إِنَّمَا یُرِ‌یدُ اللَّـهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّ‌جْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَ‌کُمْ تَطْهِیرً‌ا، خدا فقط مى‌خواهد آلودگى را از شما خاندان [پیامبر ]بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.»(8) خطاب به همین خانواده است.
آیه مباهله « فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان، و زنانمان و زنانتان، و ما خویشان نزدیک و شما خویشان نزدیک خود را فرا خوانیم؛ سپس مباهله کنیم، و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم. »(9) درباره اعضای این خانواده وارد شده و عظمت مقامات معنوی و عرفانی آنان را به نمایش گذاشته است. سوره انسان فضلیت‌های این بزرگواران را ستوده است و جای جای قرآن از فضایل و ویژگی‌های آنان سخن گفته است.
این خانواده از پیوند ملکوتی وجود نازنین حضرت امیرمؤمنان(ع) و فاطمه اطهر(س) تشکیل شده است و این بزرگواران مصداق اتم انسان کامل و ایده‌آل هستند. امام علی(ع) و حضرت صدیقه کبری(س) کفو یک‌دیگرند؛ اگر علی(ع) نبود، فاطمه(س) در عالم همتایی نداشتند و اگر فاطمه(س) نبود، برای امیر(ع) کفوی نبود.
پیوند این بزرگواران در آسمان‌ها و نزد عرشیان برقرار شد و در جمع زمینیان تحقق عینی یافت. رسول خدا(ص) در جریان ازدواج، این بزرگواران را اسوه و الگوی امت خویش می‌خوانند و می‌فرمایند «زندگی علی(ع) و فاطمه(س) سراسر الگو است». همسرداری امیرمؤمنان(ع)، مدیریت ایشان در خانه و خانواده؛ شوهرداری حضرت زهرا(س)، خانه‌داری و تربیت فرزند ایشان در عالم نظیر ندارد و تا قیامت برای جهانیان نورافشانی می‌کند.
ویژگی‌های خانواده برتر
با توجه به این‌که اهل‌بیت پیامبر اکرم(ص) از نظر اسلام برترین خانواده شمرده می‌شوند، از تمام ویژگی‌های ارزشی و استانداردهای مکتبی به صورتی کامل برخوردارند، باید این خانواده برای همگان الگو قرار گیرند و ویژگی‌های آن به عنوان نوک قله و اوج ارزش‌های اسلامی مورد توجه باشد و خانواده‌های اسلامی برای رشد و تعالی خود و دستیابی به زندگی ایده‌آل و مکتبی همواره ارزش‌های نوک قله را مدنظر قرار دهند و تمام حرکات و سکنات و جهت‌گیری‌های خود را با آن هماهنگ سازند و تا می‌توانند در همان سمت و سو حرکت کنند و خود را به نوک قله نزدیک سازند.
امیرمؤمنان(ع) پیروان خود را به پیروی از اهل‌بیت(ع) و الگوگیری از این بزرگواران فراخوانده تأکید می‌کنند که به اهل‌بیت پیامبر(ص) بنگرید، از آن سمت که آنها گام برمی‌دارند منحرف نشوید و قدم به جای قدمشان بگذارید، آنها هرگز شما را از جاده هدایت بیرون نمی‌برند و به پستی و هلاکت باز نمی‌گردانند. اگر سکوت کنند سکوت کنید و اگر قیام کردند قیام کنید، از آنها پیشی نگیرید.
اصالت خانوادگی
نخستین ویژگی خانواده برتر در اسلام، اصالت خانوادگی و اصل و نسب پاکیزه است. اصلاب ارزشمند پدران و دامن‌های مطهر و پاک مادران که به هیچ گونه پلیدی آلوده نشده‌اند. امام صادق (ع) نیز می‌فرمایند «تَزَوَّجوا فِی الحِجر الصالِح، فَإنَّ العِرق دَسّاس؛ با خانواده خوب و شایسته وصلت کنید، زیرا بر نطفه اثر می‌گذارد.»
ویژگی‌های نفسانی
خانواده برتر از لحاظ ویژگی‌های نفسانی ارکان تشکیل دهنده آن برجستگی‌هایی دارد که برخی از آنها عبارتند: دین و ایمان، علم و دانش، معنویت، تقوا، صبر و شکیبایی.
دین و ایمان
خانوادهای برتر است که هر کدام از ارکان آن از ویژگی‌های دین، ایمان، اعتقادات ناب برخوردار باشد، قرآن می‌فرماید «وَلَا تَنکِحُوا الْمُشْرِ‌کَاتِ حَتَّىٰ یُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِّن مُّشْرِ‌کَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْکُمْ ۗ وَلَا تُنکِحُوا الْمُشْرِ‌کِینَ حَتَّىٰ یُؤْمِنُوا ۚ وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَیْرٌ مِّن مُّشْرِ‌کٍ وَلَوْ أَعْجَبَکُمْ ۗ أُولَـٰئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ ۖ وَاللَّـهُ یَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَ‌ةِ بِإِذْنِهِ ۖ وَیُبَیِّنُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُ‌ونَ، و با زنان مشرک ازدواج مکنید، تا ایمان بیاورند. قطعاً کنیز با ایمان بهتر از زن مشرک است، هر چند [زیبایى] او شما را به شگفت آورد. و به مردان مشرک زن مدهید تا ایمان بیاورند. قطعاً برده با ایمان بهتر از مرد آزاد مشرک است، هر چند شما را به شگفت آورد. آنان [شما را] به سوى آتش فرا مى‌خوانند، و خدا به فرمان خود، [شما را] به سوى بهشت و آمرزش مى‌خواند، و آیات خود را براى مردم روشن مى‌گرداند، باشد که متذکر شوند.»(10).
امام صادق(ع) می‌فرمایند «إذا تزوج الرّجل المراه لجمالها أو مالها و کل إلی ذلک و إذا تزوّجها لدینها ، رزقه الله الجمال و المال، اگر کسی زنی را به خاطر زیبایی و یا مال و ثروتش بگیرد، خداوند او ره به همان وا می گذارد. اما اگر برای دین (و ایمان) با او ازدواج کند، از جمال و مال نیز بهره‌مند می‌گردد.»(11)
البته ممکن است یکی از ارکان خانواده مانند مرد از ویژگی برخوردار باشد، ولی همسر او از آن بی‌بهره باشد. برای مثال قرآن کریم از همسر حضرت نوح(ع) و حضرت لوط(ع) یاد می‌کند که تحت سرپرستی آنان بودند، ولی عاری از ایمان بودند و از نظر مکتبی و فرهنگی خیانت کردند و به پیامبر خویش ایمان نیاورند.
قرآن این دو زن را الگوی مردم بد معرفی کرده و می‌فرماید «ضَرَ‌بَ اللَّـهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ کَفَرُ‌وا امْرَ‌أَتَ نُوحٍ وَامْرَ‌أَتَ لُوطٍ ۖ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ یُغْنِیَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّـهِ شَیْئًا وَقِیلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ، خدا براى کسانى که کفر ورزیده‌اند، آن نوح و آن لوط را مَثَل آورده [که] هر دو در نکاح دو بنده از بندگان شایسته ما بودند و به آنها خیانت کردند، و کارى از دست [شوهران] آنها در برابر خدا ساخته نبود، و گفته شد: «با داخل شوندگان داخل آتش شوید.»(12)
گاهی نیز ممکن است در خانوادهای زن دارای ویژگی دین و ایمان باشد و شوهرش از آن بی‌بهره باشد. مانند حضرت آسیه(س) که قرآن می‌فرماید « وَضَرَ‌بَ اللَّـهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ آمَنُوا امْرَ‌أَتَ فِرْ‌عَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَ‌بِّ ابْنِ لِی عِندَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ وَنَجِّنِی مِن فِرْ‌عَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ، و براى کسانى که ایمان آورده‌اند، خدا همسر فرعون را مثل آورده، آنگاه که گفت: «پروردگارا، پیش خود در بهشت خانه‌اى برایم بساز، و مرا از فرعون و کردارش نجات ده، و مرا از دست مردم ستمگر برهان.»(13)؛ به طور کلی در آموزه‌های اسلامی برای گزینش همسر شایسته بر ویژگی دین و ایمان بسیار تأکید شده است.
علم و دانش
ارکان تشکیل‌دهنده خانواده برتر از لحاظ علم و آگاهی دارا و ثروتمند هستند. در این خانواده، زن افزون‌بر اطلاعات و آگاهی‌های مذهبی به عنوان همسر، مادر، مدیر و کدبانوی خانه از آگاهی‌های لازم زندگی برخوردار است. راه و رسم شوهرداری و خانه‌داری را به خوبی می‌داند و به وظایفی که شرع مقدس بردوش او نهاده، واقف است و از لحاظ رشد عقلی و فکری به درجه‌ای رسیده است که نیازی به امر و نهی ندارد. رسول‌خدا(ص) می‌فرمایند «بهترین دختران(برای ازدواج) کسانی‌اند که از عقل و ادب برخوردارند و شما به امر و نهی او نیازی نمی‌یابی».
مرد چنین خانوادهای نیز افزون‌بر اطلاعات دینی، به عنوان مدیر و سرپرست خانواده، شوهر و پدر از آگاهی‌های لازم برخوردار است و به وظایفی که اسلام بر عهده‌اش نهاده، به خوبی آشنا است.
یکی از مشکلاتی که اکثر خانواده‌های مذهبی با آن مواجه‌اند، جهل و نادانی است؛ از این‌رو در زندگی خانوادگی ناکام می‌مانند. روابط حاکم بر زن و شوهر با آموزه‌های اسلامی انطباق ندارد؛ فضای خانه و خانواده و محیط نشو و نمای فرزندان در اثر جهالت و ناسازگاری با آموزه‌های اسلامی آفت زده شده است. فرزندان در چنین خانواده‌هایی لوس، ترسو، حقیر و غیر متکی به نفس و مانند آن بار می‌آیند.
معنویت
زن و شوهر در خانواده برتر سرشار از معنویت‌اند. زندگی آنان صحنه ذکر و یاد خدا است. اهل تهجد و شب زنده‌داری، تلاوت قرآن، دعا، مناجات، راز و نیاز، توبه و استغفار و همانند آن هستند. از حضیض دنیا و خواسته‌های ناچیز دنیوی فراتر رفته‌اند و مرغ دلشان به پرواز در آمده و اوج گرفته است. دنیا و مال و ثروت، جاه و مقام و شهرت و امثال این امور اعتباری سیرابشان نمی‌کند.
پیوند آنها با یکدیگر ذره‌ای از معنویتشان نکاسته، بلکه بر توفیقاتشان افزوده است؛ چرا که زندگی زناشویی آنان به ارتباط آنها با خدا بیشتر مدد رسانده است؛ امام باقر(ع) می‌فرمایند «شایستگی داماد در تقوا و دیانت و امانت او نهفته است؛ هر کس واجد این شرایط باشد درخواست وی را بپذیرید».
خانواده برتر از نظر اسلام خانوادهای است که، حداقل به نماز و روزه و سایر واجبات به عنوان نمادهای معنویت اهتمام ورزد. اندیشه و افکار خود را متوجه ملکوت کند و غل و زنجیرهای دنیایی او را زمین‌گیر نسازد؛ به گونه‌ای که حالی برای ارتباط با معبود پیدا نکند.
تقوا
قرآن کریم، تقوا را معیار برتری معرفی کرده و کسانی را که از خداپروای بیشتری دارند، گرامی‌ترین می‌شمارد، «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَىٰ وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَ‌فُوا ۚ إِنَّ أَکْرَ‌مَکُمْ عِندَ اللَّـهِ أَتْقَاکُمْ ۚ إِنَّ اللَّـهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ، اى مردم، ما شما را از مرد و زنى آفریدیم، و شما را ملّت ملّت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید. در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست. بى‌تردید، خداوند داناى آگاه است.»(14)
بر همین اساس هر خانوادهای که در رعایت تقوای الهی پیشتازتر باشد از لحاظ الگویی، برتر شمرده می‌شود. در خانواده برتر زن و شوهر متقی و خداترس هستند. حد و مرزهای الهی را مراعات می‌کنند.
اسلام در تشکیل خانواده به این ویژگی تأکید کرده است و مردی را شایسته همسری می‌داند که پارسا باشد و از گناهانی مانند زنا، شرابخواری و گناهان علنی دوری کند، شخصی درباره ازدواج دخترش با امام حسن(ع) مشورت می‌کند، حضرت می‌فرمایند «دخترت را به ازدواج مردی با تقوا در آور؛ چرا که او اگر دخترت را دوست بدارد، احترامش می‌گذارد و اگر به او علاقه نداشته باشد، به او ستم نمی‌کند».
صبر و شکر
در خانواده برتر هیچ‌کدام از زن و شوهر در برابر سختی‌های زندگی جزع و بی‌تابی نمی‌کنند. آنها ناملایمات زندگی را هدیه‌های خدا بر خویش می‌شمارند، در وقت دارایی خدا را سپاس می‌گویند و هنگام نداری و فقر صبوری می‌کنند.
در تاریخ نقل شده است؛ روزی رسول خدا(ص) به منزل دخترش فاطمه(ع) می‌آیند و ایشان را می‌بینند که نشسته، با دستی فرزندش را در آغوش گرفته شیر می‌دهد و با دستی دیگر گندم‌ها را با آسیاب دستی آرد می‌کند، اشک در چشمانش حلقه زده و می‌فرمایند «دخترم! تلخی‌ها و مشکلات دنیا را به یاد شیرینی و سعادت بهشت بر خود گوارا ساز!».
فاطمه زهرا(س) تمام مشکلات زندگی مشترک را به جان خریده و به آن راضی بودند و هیچ وقت زبان به گلایه و شکایت نگشودند. ایشان به این‌که خداوند سبحان نعمت‌های فراوانی به ایشان ارزانی داشته، شوهری همانند علی(ع) نصیبش کرده، فرزندان همانند حسنین(ع) و زینبین(ع) به ایشان داده است، خدا را شکر می‌کرد.
ادامه دارد ... .
محمدامیر راستگردانی
پی‌نوشت
..................................................................
1 . (فرقان 74)
2 . (سبأ 35)
3 . (توبه 55)
4 . (توبه 9)
5 . (آل عمران 33)
6 . (آل عمران 38 تا 41)
7 . (قصص 25)
8 . (احزاب 23)
9 . (آل عمران 61)
10 . (بقره 221)
11. (کافی ، ج5، ص333)
12 . (تحریم 10)
13 . (تحریم 11)
14 . (حجرات 13)
/702/993/م