وجدان انسان دلیلی بر اثبات معاد و دادگاه عدل قیامت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، فاطمه لاکی، استاد حوزه علمیه در جلسات تفسیر قرآن با محوریت سوره قیامت که پیش از ظهر امروز در مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا(س) برگزار شد، با اشاره به آیات یک و دو این سوره« لَا أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ ؛ وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» اظهار کرد: خداوند این سوره را با یاد کردن دو قسم به روز قیامت و نفس لوامه آغاز کرده  که نشان دهنده قابلیت و ارزش این دو است و درواقع می خواهد اهمیت آن ها را بیان کند.

وی در ادامه با بیان این که نفس انسان جایگاه ویژه ای در پیشگاه خداوند دارد که به آن قسم یاد می کند، تصریح کرد: انسان دارای نفس های متعدد و یکی از آن ها نفس لوامه( سرزنش کننده) است که به عنوان عذاب وجدان در هنگام ارتکاب خطا و گناه در شخص نمود پیدا می کند.

استاد حوزه علمیه، وجدان انسان را به عنوان یکی از دلایل وجود معاد دانست و خاطرنشان کرد: وجدان انسان(نفس لوامه) دلالت بر اثبات معاد و دادگاه عدل قیامت است، چرا که وقتی انسان کار خوبی انجام می‌دهد، ناخودآگاه و بدون هیچ گونه تعلیمی از درون احساس نشاط دارد و درمقابل ارتکاب گناه، اگرچه هیچ کس نسبت به آن اطلاع نداشته باشد سبب تحت فشار قرار گرفتن روح انسان و به عبارتی دچار عذاب وجدان(دادگاه درونی انسان) فرد می‌شود.

مسؤول آموزش مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا(س) در ادامه تأکید کرد: انسان در وجدان و درون کوچک خود یک دادگاهی در برابر اعمل خود دارد پس چگونه عالم به این وسعت، بدون حساب و کتاب و دادگاه رسیدگی به اعمال باشد؟ از این رو وجدان انسان دلیل بزرگی بر اثبات معاد و دادگاه قیامت به شمار می رود.

لاکی با بیان این که امام علی(ع)، نفس اماره را در انسان به اسب سرکش و لجام گسیخته تشبیه می کند، تصریح کرد: نفس اماره(سرکش) همواره با زیبا جلوه دادن بدی و زشتی ها در نظر انسان، او را به گناه دعوت می کند و چنان چه نفس اماره در فردی رشد یابد به نفس لوامه یعنی روح بیدار خواهد رسید.

وی در ادامه با یادآور شدن این که در مباحث اخلاقی از نفس لوامه به عنوان وجدان اخلاقی انسان بیان می شود، افزود: نفس لوامه به طور کلی نفس اماره را در کنترل قرار می دهد و اگرچه شخص هنوز مصونیت از گناه پیدا نکرده است ولی نسبت به اعمال آگاه بوده و درصورت گناه به عذاب وجدان دچار می شود.

استاد حوزه علمیه با اشاره به نفس مطئنه به عنوان سومین نفس در انسان، گفت: انسان پس از گذراندن نفس اماره و لوامه به این مرحله اطمینان(نفس مطمئنه)  ارتقا می‌یابد که قادر به مهار کردن نفس خود در برابر گناه می شود و می‌تواند بر هوای نفس خود پیروز شود.

مسؤول آموزش مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا(س) با بیان این‌که دادگاه درونی انسان بسیار به روز رستاخیز شباهت دارد، اظهار کرد: همان‌طور که در درون و وجدان انسان، شخص و اعمالش در نقش قاضی، شاهد و مجرم هستند و هیچ کس هرگز نمی‌تواند به خودش دروغ بگوید؛ خدواند نسبت به تمام اسرار آشکار و پنهان انسان آگاه است و از این رو در روز قیامت نیز انسان با اعمالش دردادگاه عدل الهی حاضر می شود.

لاکی با اشاره به آیه 48 سوره بقره « وَاتَّقُواْ یَوْماً لاَّ تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً وَلاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ هُمْ یُنصَرُونَ » خاطرنشان کرد:  دادگاه دنیوی کمترین شباهت را به روز قیامت و نیز دادگاه درونی انسان دارد چرا که در آن رشوه، توصیه و سفارش دیگری وجود دارد و در حالی که هیچ یک از این ها در قیامت، جز اعمال انسان وجود نخواهد داشت؛ مجازات و کیفریان دو دادگاه نیز با هم متفاوت است و در دادگاه درونی بلافاصله فرد از سوی وجدان خویش محاسبه می‌شود ولی در دادگاه دنیوی این طور نیست./844/پ202/ح