نتیجه امتحان و ابتلا از سوی خداوند در دنیا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا درمشهد، جلسه تفسیر نهج البلاغه امشب در محل حسینیه آیت الله سید جواد خامنه ای برگزار شد.

در این مراسم، حجت الاسلام نظافت پژوهشگر مسائل دینی در تفسیر حکمت 93 نهج البلاغه، امتحان و ابتلا را یکی از سنت های محکم پروردگار عنوان کرد و گفت: هدف خلقت که تعالی همه جانبه انسان و رسیدن به کمال حقیقی باشد، سنت ابتلا تنها ابزار تشخیص بندگان صالح از سایر انسان ها می شود.

وی ادامه داد: اساسا خداوندمتعال بندگان خویش را می آزماید تا عبدترین ها خودرا ثابت کنند. درقرآن بسیار به مفهوم امتحان اشاره شده است تا جایی که داریم «خَلَقَ المَوتَ وَ الحَیاۀ لِیَبلُوَنَّکُم» یعنی خداوند مرگ و زندگی را نیز وسیله آزمایش قرار می دهد. مال و دارایی، قدرت، نفوذ، ظاهر زیبا، همسر، فرزند یا هرچیز دیگری که انسان حبی نسبت به آنها داشته باشد، وسیله ابتلا انسان خواهند بود.

حجت الاسلام نظافت با اشاره به حدیثی از حضرت علی(ع) که خطاب به معاویه نوشته شده است، گفت: امیر المؤمنین دراین نامه به معاویه می گویند که ای معاویه، خداوند مرا وسیله آزمایش تو و تورا وسیله آزمایش من قرار داده است. می بینید که ما با همدیگر هم آزمایش می شویم. با افراد و خوب و بد، با ظواهر خوب وبد، با حکومت های خوب و بد و ... .

وی سپس در تفسیر بند دوم این حکمت متعالیه نهج البلاغه، به تبیین آیه 28 سوره مبارکه انفال پرداخت و خاطرنشان کرد: طبق فرمایش قرآن، اموال و اولاد برای انسان فتنه هستند؛ یعنی وسیله آزمایش ما خواهند شد. البته بعضی هم با بچه دار نشدن امتحان می شوند تا خدا ببیند که انسان دین خود را به خاطر فرزندآوری قربانی می کند یا نه. اگر فرد دین خودرا حفظ کرد، سربلند و اگر دین خودرا به این دنیا فروخت، سرافکنده از امتحان بیرون خواهد آمد.

حجت الاسلام نظافت افزود: کمااینکه زبیر جزئی از اهل بیت پیامبر بود اما بعدها که فرزندش بزرگ شد، دین خودرا به این فرزند شوم فروخت و جزو زیانکاران شد اما درتاریخ داریم که نوح نبی(ع) از فرزند خود گذشت یا ابراهیم خلیل(ع) فرزندش را درراه رضای خداوند به قربانگاه برد و به این ترتیب، اینها جزو محسنین و برگزیدگان شدند.

وی هدف از امتحان پروردگار را آشکار شدن دوموضوع دانست و تصریح کرد: خداوند بنده را آزمایش می کند تا اولا مشخص شود چه کسی «ساخط» وچه کسی «شاکر» است؛ یعنی چه کسی بر اراده پروردگارش خشم می گیرد و ناراضی است و چه کسی هرتصمیم خدارا می پذیرد و شکرگزاری می کند و ثانیا اینکه به وسیله امتحان، انسان ها وادار به موضع گیری شوند و هویت باطنی خودرا برملا سازند؛ کمااینکه شیطان 6 هزارسال کبر باطنی اش را پنهان کرد، اما سرانجام در امتحان سجده به آدم، این هویت آشکار شد.

حجت الاسلام نظافت درادامه این سخن خود، یک نکته را متذکر شد و گفت: البته نباید ازیاد برد که درهرامتحانی دوامتحان نهفته است؛ طوری که خداوندمتعال انسان را می آزماید که هویتش آشکار شود وچنانچه فرد خطا بکند، امتحان دوم پیش می آید، اینکه آیا او توبه می کند یا نه. پس ناامیدی دردل مؤمن جایی ندارد چون اگر از ابتلائی سربلند بیرون نیامد، هنوز باب توبه را پیش روی خود مفتوح می بیند.

وی سپس داستان خلق آدم را بهترین مثال برای این گفته خود خواند و گفت: در داستان خلقت آدم ما می بینیم که انسان و ابلیس هردو خطا کردند، اما ابلیس توبه نکرد و بر گناه خود پای فشرد اما انسان توبه کرد و به درگاه خداوند استغفار کرد. این گونه شد که ابلیس درگمراهی ابدی خود غرق شد اما انسان هنوز میتواند راه به بهشت و رستگاری داشته باشد.

حجت الاسلام نظافت درتفسیر حکمت 93، گریزی به فراز سوم از خطبه 192 نهج البلاغه زد و اظهارداشت: امیرالمؤمنین در خطبه 192 نهج البلاغه خود، می فرماید «خداوند بنده اش را امتحان می کند با چیزهایی که فلسفه آن ازعلم بنده اش خارج است.» یعنی گاهی اوقات ما فلسفه بسیاری از احکام را می دانیم؛ مثلا اینکه چرا حجاب برای مؤمن واجب است، یا اینکه چرا حج می رویم، جهاد می کنیم و یا خمس و زکات می دهیم. اما گاهی اوقات فلسفه بعضی احکام را نمی دانیم. اینجاست که سطح فرمان برداری بنده از خالق خویش تعیین می شود.

وی در انتها خاطرنشان کرد: فلسفه مشترک درهمه احکام و فرائض، تعیین عبودیت و بندگی انسان هاست تا مشخص شود که اگر فلسفه نمازصبح را نداند، بازهم به عشق خداوند آن را با اخلاص همیشگی به جا می آورد یا نه. ان شاء الله خداوند بر ایمان و عبودیت ما بیفزاید و اخلاص درعمل و تقوای خاص خود را نصیب ما بگرداند./863/202/ب3