نشست تخصصی نقد و بررسی کتاب« زندان الرشید» برگزار شد
خبرگزاری رسا ـ نشست تخصصی نقد و بررسی کتاب« زندان الرشید» با حضور آقایان مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه و ابراهیم اکبری دیزگاه، دبیر جشنواره خاطره نگاری اشراق، و جمعی از منتقدان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، عصر امروز نشست تخصصی نقد و بررسی کتاب« زندان الرشید» خاطرات سردار علی‌اکبر گرجی‌زاده با حضور آقایان مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه و ابراهیم اکبری دیزگاه، دبیر جشنواره خاطره نگاری اشراق و جمعی از منتقدان در مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.
حجت الاسلام بهداروند، تنظیم کننده این کتاب در ابتدا با خواندن بخشی از این کتاب، گفت: کتاب‌هایی که تاریخ شفاهی جنگ تحمیلی هستند بسیار ارزشمند هستند و این کتاب 6 بار بازنویسی شده است و دو سال گردآوری آن به طول انجامید و نهایتاٌ در اسفند 92 در حضور محسن رضایی فرمانده سپاه در دوران دفاع مقدس رونمایی و منتشر شد.
مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه، با بیان این که ادبیات اسارت در دنیا شناخته شده است، افزود: انسانی ترین ادبیات در جنگ ادبیات اسارت است که بسیار کمیاب است زیرا تعداد اسیران بسیار کم هستند و از آن تعداد عده کمی دست به قلم می‌شوند که تا کنون در ایران فقط 392 عنوان کتاب از خاطرات اسرا منتشر شده است.
وی افزود: شاید برخی گمان کنند که چون تعداد اسرا محدود است و آنها هم در اردوگاه‌های مشخصی بوده‌اند کتاب های با ادبیات اسارت تکراری خواهند شد اما باید گفت که به اندازه هر اسیر می‌تواند خاطرات متفاوت وجود داشته باشد زیرا انسان موجودی تک بعدی نیست و پیچیدگی فراوانی دارد.
مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه خاطرنشان کرد: ادبیات جنگ را از این جهت که می‌گویند ساخته نمی‌شود بلکه متولد می‌شود نیازمند کمک است؛ اینها فقط خاطرات خود اسیر نیست بلکه خاطرات افرادی است که اطرافشان بوده‌اند و اگر نوشته نشود انگار نبوده است.
وی با بیان این که سربازی که خاطرات خود را ننویسد جنگ را ناقص رها کرده است، اظهار داشت: در این کتاب با توجه به اهمیت طنز در اسارت به این موضوع هم پرداخته است؛ خنده در اسارت به این معنا است که عراق اگرچه جسم آنها را به اسارت گرفته اما روح آنها را نتوانسته اسیر کند و نشان دهنده موج نشاط و امید در آن دنیای محدود زندان است.
سرهنگی افزود: خاطره، روایت اول شخص است و به همین دلیل تا این حد به داستان نزدیک است و مرز میان خاطره و رمان مستند بودن و واقعیت داشتن خاطره است در حالی که رمان تخیلی است و این کتاب مبتنی بر واقعیات است که با تکنیک های خاص داستان نویسی به خوبی به تصویر کشیده شده است و قابل تصور است.
وی خاطرنشان کرد: مورخی موفق است که جزئی نگر باشد و یک مصاحبه گر فعال است که می‌تواند در استخراج وقایع از ذهن افراد خاطره آنها را به خوبی متصور کند و به هم پیوند بدهد.
سرهنگی اظهار داشت: در جنگ پای انسان در میان است و دیگران می‌خواهند بدانند کسانی مانند خودشان با خصایص انسانی چگونه در شرایط سخت ایستادند؛ همانگونه که خود جنگ دفاعی سربازان و فرماندهان خود را پیدا می‌کند، جنگ نویسندگان خود را هم پیدا می‌کند.
وی علت نوشتن این خاطرات را انتقال ادبیات جنگ به نسل آینده دانست و گفت: ایران در زمینه ادبیات جنگ قدم‌های خوبی برداشته است و کشورهای دیگر از این هم کار تعجب می‌کنند و به نویسندگان ایرانی غبطه می‌خورند که در حادثه بزرگ اجتماعی را درک کرده اند و می‌توانند در این زمینه ها قلم بزنند.
ابراهیم اکبری دیزگاه، دبیر جشنواره خاطره نگاری اشراق در ادامه این نشست گفت: ادبیات خاطره نگاری رقیب ادبیات استانی شد اما از اواخر دهه 80 با انتشار کتاب دا، گوی سبقت را از ادبیات داستانی ربود و باعث شد انقلاب اسلامی پیامش را با ادبیات خاطره نگاری به گوش مردم برساند.
وی با بیان این که در کتاب « زندان الرشید» تبدیل کردن خاطره به داستان، این کتاب را از سایر آثار متمایز کرده است، گفت: در این کتاب خاطره از حالت خامی بیرون آمده و به متن ادبی تبدیل شده است و یکی از تکنیک‌هایی که در این کتاب استفاده شده است فلاش بک است که باعث شده این نوشته از حالت یکنواختی بیرون بیاید.
اکبری دیزگاه افزود: تفاوت های این نوشته با رمان در این است که شخصیت این کتاب واقعی است ولی شخصیت یک رمان تخیلی است اما شروع کار خاطره نگاری شناسنامه ای و تاریخی است ولی رمان به حالت لغزنده و چند قدم مانده به نقطه اوج شروع می‌شود که در این ویژگی، این کتاب به رمان شباهت دارد.
حجت الاسلام بهداروند در بخش پایانی نشست به جواب منتقدان پرداخت و گفت: در این کتاب یک روایت انسانی مطرح می‌شود و آن نگاه آرمانی وجود ندارد و این به خاطر آن است که حس واقعی جنگ را به خوانندگان منتقل کند و این که در برخی بخش‌های کتاب روایتگر که سردار گرجی زاده است به خود کشی هم فکر می‌کند و خود را ملامت می‌کند و این صداقت وی را نشان می‌دهد که همانند همه ما یک انسان بوده و تمایلات نفسانی داشته است.
وی با بیان این که برخی بخش‌های اسارت ایشان که به خانواده و عشق مربوط می‌شود از نوشته حذف شده است، گفت: این بخش‌ها در این روایت بوده است اما به خاطر خصوصیات و مسائل شخصی سردار گرجی حذف شده است./843/پ201/ف
ارسال نظرات