آیات قرآن پاسخگوی تمام شبهات و مسائل دنیای مدرن است/ دین و اخلاق هرگز در تعارض نیستند
به گزراش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام حمید شهریاری، متفکر و پژوهشگر حوزه اخلاق، غروب دوشنبه 27 مهرماه و در مراسم نقد و بررسی کتاب «دانشنامه فلسفه اخلاق» در سرای اهل قلم، گفت: سابقه آشنایی بنده با آقای رحمتی، مولف کتاب به زمانی بر می‌گردد که برای اولین بار با آثار وی در حوزه ترجمه آشنا شدم.
وی افزود: درباره کتاب «دانشنامه فلسفه اخلاق» قصد ندارم تا به شکل محتوایی و یا نگاه صرف به حوزه ترجمه کتاب صحبت کنم، بلکه تلاش می‌کنم تا با طرح پرسش‌هایی به این نقطه برسم که؛ آیا «پل ادوارز» که این کتاب ترجمه اثر اوست توانسته بود در تمام وجوه مسایل اخلاقی را مورد توجه خود قرار دهد.
متفکر حوزه اخلاق درباره محاسن اثر، بیان داشت: این کتاب از لحاظ توجه به تمامی جنبه‌های اخلاقی، ترجمه روان، توجه به نکات کلیدی و داشتن چیدمان بسیار خوب در نمایه‌ها، بسیار عالی عمل کرده است.
وضعیت اخلاقی جامعه باید مورد بررسی قرار بگیرد
حجت الاسلام شهریاری با طرح پرسشی، اظهار داشت: باید به این نکته توجه داشت که تاکنون چه راهی در فسلفه اخلاق طی نشده است تا ما به دنبال آن باشیم، ضمن این‌که باید دید جامعه ما از نظر اخلاقی امروز در چه جایگاهی قرار دارد.
پژوهشگر حوزه اخلاق با طرح دو دیدگاه کلی، تأکید کرد: ما با انبوهی از دانشنامه‌هایی مواجه هستیم که از 100 سال قبل تا کنون تالیف شده است، دانشنامه‌هایی که به موضوع فلسفه اخلاق توجه داشته‌اند و این کتاب هم در همین راستا تالیف شده است.
وی ادامه داد: در سوی دیگر اما ما با جریانی در ارتباط هستیم که در حوزه‌های علمیه شکل گرفته است و جریان دینی 1400 ساله ما را تبیین می‌کند، در این نوع از اندیشه ما شاهد هستیم که کتب بسیار زیادی در حوزه اخلاق اسلامی و به‌صورت یک‌جانبه نوشته می‌شوند.
جوامع سنتی در معرض بحران معرفت شناختی قرار دارند
حجت الاسلام شهریاری درباره کتبی اخلاقی در متون غربی، گفت: وقتی این کتب را مورد مطالعه قرار می‌دهیم می‌بینیم که به مسایلی همچون قوانین راهنمایی رانندگی، حقوق، نحوه استفاده از تلفن همراه و به‌طور کل مجموعه رفتارهایی که جهان مدرن به ما تحمیل کرده است اشاره می‌شود.
وی تفاوت غرب و شرق دینی را در نداشتن فقه دانست و تاکید کرد: شما در غرب چیزی به عنوان فقه را مشاهده نمی‌کنید، بلکه هر آن‌چه وجود دارد به عنوان حقوق مطرح می‌شود.
علامه حلی جلوتر از زمان خود حرکت می‌کرد
متفکر حوزه اخلاق با اشاره به زندگی علامه حلی، ابراز داشت: این عالم بزرگوار حدود 800 سال قبل در کتاب قواعد الاحکام خود به مواردی اشاره کرده که حوزه اخلاق اجتماعی را مورد واکاوی قرار می‌دهد، قواعدی که انسان را ملزم می‌کند در خصوص کسی که او را برای کارگری به خدمت گرفته با او با روش انسانی و حقوق شهروندی برخورد کند.
حجت الاسلام شهریاری ادامه داد: در دنیای جدید و با به‌وجود امدن فرصت برابر غرب به مواردی همچون حقوق شهروندی، بازنشستگی، سلامت شغلی و حتی امنیت شغلی پرداختف مواردی که وقتی به جوامع سنتی وارد شد آن اجتماعات را دچار مشکل کرد.
وی درباره بحران معرفت شناختی، ابراز داشت: بر اساس تفکر جهان جدید وقتی یک پدیده به یک جامعه سنتی وارد می‌شود آن‌را دچار مشکل می‌کند،زیرا این جوامع به سنت خود مراجعه می‌کند تا ببیند گذشتگان خود ایا در خصوص مسایل جهان مدرن مدلی را ارائه داده‌اند یا خیر.
علما در خط مقدم جریان مقابله با بحران معرفت شناختی قرار دارند
پژوهشگر حوزه اخلاق با اشاره به تفکر «مکین تایر»، بیان دشت: همه سنت‌ها وقتی در مواجهه جهان مدرن قرار می‌گیرند دچار بحران می‌شوند اما سنت‌هایی که پایه‌های مستحکم فکری دارند آن بحران‌ها را رد می‌کنند.
حجت الاسلام شهریاری با ارائه دو راهکار در خصوص مقابله با تفکر غربی در فلسفه اخلاقی، تاکید کرد: راه حل اول این است که با مراجعه به متون واجد شرایط در سنت و تحلیل آن‌ها به موارد مشابهی برسیم که با علم روز تطبیق داشته باشد، درست مانند کلام الله که به تمام مشکلات و دغدغه‌های بشری پاسخ داده است.
وی ادامه داد: باید در راهکار دوم عالمان دینی به وظایف خود کاملا عمل کنند، تمام مفاهیم را بازیابی و بازخوانی کنندو معتقد باشند که وظیفه سنگینی بر گردن آن‌هاست.
حجت الاسلام شهریاری با مقایسه وضعیت فلسفه اخلاق در گذشته و امروز، ابراز داشت: در گذشته از نظر متون ترجمه شده از غرب در فقر کامل به‌سر می‌بردیم، اما امروز و پس از گذشت 20 سال شاهد هستیم که امروز منابع بسیار معتبری در اختیار ماست، با وجود این منابع وظیفه عالمان دینی بسیار سنگین است و باید متون گذشته را با علم امروز تطبیق دهند.
دین و اخلاق در یک راستا هستند
متفکر حوزه اخلاق درباره بخش دیگری از تحلیل موضوعی کتاب، بیان داشت: علی‌رغم مقدمه بسیار خوبی که اثر دارد، متاسفانه در جایی به داستان حضرت ابراهیم(ع) و داستان ازمایش الهی به‌طور غلط اشاره می‌شود، در کتاب مفاهیم دینی و اخلاقی را دو موضوع جدا و یا در تعارض می‌بیند، اما واقعیت این است که دین و اخلاق هرگز در تعارض باهم نیستند و در یک راستا قرار دارند.
حجت الاسلام شهریاری در پایان با اشاره به زندگی امام صادق(ع)، گفت: روزی امام صادق(ع) وقتی متوجه شدند کارگرشان هنگام می‌خوابد و کار نمی‌کند وی را باد زدند و با این‌کار به‌نوع بسیار اخلاقی وی را از خطای خود مطلع کردند./856/202/ب2