نشست علمی ملاحظاتی در موضوع حفظ نظام برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، هشتمین نشست از سلسله نشست های علمی مؤسسه مفتاح کرامت، شب گذشته با عنوان ملاحظاتی در موضوع حفظ نظام، با ارائه حجت الاسلام سید ضیاء مرتضوی در این مؤسسه برگزار شد.

وی با ذکر احادیث، روایات و نظریات علمای اسلام درباره ولایت فقیه اظهار داشت: حفظ نظام یک واژه مسلم است؛ نظام کلی، نظامی  است که به نظام های کوچک تر تقسیم شده و حفظ و بقای اصل نظام اسلامی لازم است.

چارچوب حفظ نظام

استاد حوزه علمیه ابراز کرد: آنچه حفظش لازم و واجب است، نظام عام اجتماعی است؛ حفظ نظام سیاسی در صورتی که برای حفظ نظام عام اجتماعی باشد نیز لازم است و در غیر این صورت می توان از انجام آن صرف نظر شود؛ چرا که در زمان اهل بیت(ع) نیز برای حفظ اصل اسلام، از حفظ نظام سیاسی مشروع خود گذشتند.

وی با اشاره به نظریه آیت الله گلپایگانی درباره حفظ نظام گفت: آیت الله گلپایگانی درباره تعزیرات نظراتی داده است؛ لزوم توسعه تعزیر، برای حفظ نظام لازم است؛ حاکم باید تا جایی که می تواند مانع انجام محرمات شود و در جاهایی که شرع تعزیر را مشخص کرده می تواند تعزیر کند و در جاهایی که شرع چیزی را مشخص نکرده است، باید امر به معروف و نهی از منکر شود.

حجت الاسلام مرتضوی درباره جایگزین کردن تعزیرات در رابطه با افرادی که تأثیر گذار است توضیح داد: حاکم می تواند مجازات ها را جایگزین کند؛ یعنی اگر شلاق فایده نداشت، حبس را جایگزین کند؛ اگر بدانیم با جایگزین کردن مجازات، مانع معصیت فرد می شود، می توان آن را انجام داد.

پژوهشگر حوزوی درباره نظر دیگری در رابطه با تعزیرات، اظهار داشت: در مقابل دیدگاه دیگری وجود دارد که تعزیر در هر گناه کبیره ای و در برخی گناهان صغیره را وارد می داند؛ درباره حفظ نظام اگر نیاز به انجام کار حرامی باشد، در صورت امکان انجام هیچ کار دیگر، مشکلی ندارد.

اصول حفظ نظام

وی ادامه داد: اگر حتی حکومت نامشروعی روی کار است، اصل بر حفظ و صیانت از آن است؛ در جایی که بقای حفظ نظام سیاسی مشروع با احکام اسلامی تداخل دارد، دیگر حفظ آن وظیفه مطلق نیست؛ برای نادیده گرفتن احکام اسلام، برای حفظ حکومت، باید دلایل خاصی وجود داشته باشد و این دلایل، شامل ضایع کردن حق مردم و جامعه نمی شود.

استاد حوزه علمیه با اشاره به نظر امام خمینی(ره) درباره حفظ نظام، ابراز کرد: حفظ نظام سیاسی در برابر حفظ چهره اسلام، امری کوچک است؛ تنها زمانی می توان نظام نامشروعی را برانداخت که حکومت مشروعی بتواند نظام اجتماعی را اداره کند؛ در صورت نبود قدرت لازم برای حفظ نظام اجتماعی باید نظام موجود، هرچند نامشروع، باقی بماند.

حجت الاسلام مرتضوی افزود: نمی توان گفت که هر حکومتی که فقیه جامع الشرایط در صدر آن نیست، شرعی نیست؛ چرا که ممکن است فقیه، در آن زمان وجود نداشته باشد یا وجود داشته باشد، اما قدرت کافی نداشته باشد؛ اگر یک حاکم برای حفظ نظام، اختیارات مطلقی دارد، برای حفظ قدرت خود، اختیار مطلقی ندارد.

وظیفه حاکم در تزاهم نظام سیاسی و نظام اجتماعی

وی به تزاهم دو نظام عام و خورد، اشاره کرد و توضیح داد: اگر بین نظام عام اجتماعی و خورده نظام های آن، تداخلی برای اجرای برخی احکام به وجود آید، فقیه در صورتی که در نظام عام اجتماعی خللی وارد نشود، می تواند وارد شود و در صورتی که ورود به آن مسأله، به قسمتی از نظام عام اجتماعی آسیبی می رساند، نباید ورود پیدا کند./840/پ202/ف