خداوند رحمت خود بر بندگان را واجب کرده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام رضا جهانگیر فیض آبادی، از شاگردان برجسته مرحوم حجت الاسلام صفایی حائری(ره) شامگاه یکشنبه در دومین جلسه از سلسله جلسات شرح کتاب «صراط» که در محل مسجدالنبی(ص) برگزار شد، به تبیین ابعاد معرفتی آن عالم فرزانه در تفسیر سوره مبارکه «فاتحه» پرداخت.

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: سوره حمد «ام الکتاب» و «فاتحه الکتاب» نامیده شده؛ به این معنا که تمام معارف قرآن، اجمالا در این سوره مبارکه به ودیعت نهاده شده و قرآن کریم با این سوره آغاز می شود، نکته لطیفی که در این مسأله وجود دارد این است که گرچه سوره «علق» اولین سوره ای بود که بر پیامبر (ص) نازل شد، اما چینش قرآن، حتی از سوی خود پیامبر(ص) هم باید به امر الهی صورت پذیرد.

حجت الاسلام فیض آبادی در تفسیر آیه شریفه «الحمد لله رب العالمین»، خاطرنشان کرد: این آیه بدین معنا است که تمام سپاس ها و ستودن های عالم برای خدا است، به تعبیر حوزوی ها، این آیه «اخباری» است نه «انشائی». نمی خواهد بگوید حمد باید برای خدا باشد، بلکه می گوید هیچ ستایشی از هیچ ستایشگری ساطع نمی شود مگر این که برای خدا باشد.

وی در تبیین سخن خود افزود: مرحوم استاد صفایی در جایی اشاره می کنند که ذات مقدس پروردگار همه ما را عاشق و طالب کمال آفریده و از همین رو منشأ همه توصیفاتی که انجام می دهیم، «حمد الهی» است، حتی اگر خودمان ندانیم، توصیف جلوه ها و زینت های مجازی دنیا به این دلیل است که طالب زیبایی و کمال مطلق هستیم اما آن را به اشتباه در امور فانی قرار می دهیم، اگر در مسائل فانی متوقف نشویم، دیگر به غیر خدا توکل نخواهیم کرد.

این کارشناس برجسته مذهبی در تفسیر ادامه این سوره مبارکه، اظهار کرد: ما در سوره حمد، خداوند را با صفت «ربوبیت» و «تربیت» می ستاییم و این یعنی همه عالم تحت تربیت پروردگار و مدیریت او است.

حجت الاسلام فیض آبادی افزود: همان گونه که خداوند در این سوره فرموده است، رابطه اش با بندگان را رابطه «رحمانیت» و «رحیمیت» قرار داده و اگر این گونه نبود، به چه دلیل باید وقتش را برای انسان سرکش، کفور و ناسپاس قرار می داد؟ این رحمتی است که خداوند برای خود واجب کرده است با وجود این که خداوند به چیزی نیاز ندارد که چیزی بر او واجب باشد.

وی در بخش پایانی این جلسه، خاطرنشان کرد: بنده در اینجا می گوید «ایاک نعبد و ایاک نستعین» و از اینجاست که خواسته انسان به عجز رسیده ای که فقط خدا را شایسته عبادت دیده است، شروع می شود و می گوید «اهدنا الصّراط المستقیم». تکیه عمده مرحوم صفایی حائری بر همین واژه «صراط» است که توضیح آن مطرح خواهد شد./820/202/ب2