معنای دعا و درخواست از خداوند جبر نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید یکشنبه شب در برنامه سخنرانی ماه مبارک رمضان که از شبکه دوم سیما پخش شد، با اشاره به سؤالی درباره بخش نوزدهم دعای مکارم الاخلاق گفت: امام سجاد(ع) در این دعا می فرماید خدایا اخلاق بد را از من بگیر و اخلاق خوب به من بده سؤال این که اگر خداوند این کارها را انجام دهد جبر می شود و اختیار نیست.

وی افزود: این سؤال مهم است که مفهوم دعاها چیست، مفهوم دعاها این است که انسان از خداوند درخواست توفیق کارهای خوب و ترک رذائل اخلاقی می کند نه این که خدا او را مجبور به کار کرده باشد، توفیق این است که اسباب فراهم شده و زمینه سازی شود.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با بیان این که تقاضای انسان از خداوند برای صفات خوب و ترک صفات رذیله معنایش مجبور بودن و وادار کردن نیست، اظهار داشت: منظور از این درخواست ها فراهم کردن توفیق از سوی خداوند متعال است.

وی ادامه داد: توفیق چیزی است که به هر کسی داده نمی شود،  انسان باید کار خوبی انجام دهد تا خداوند به او توفیق دهد به عنوان مثال انسان در روز کار خیری انجام می دهد در شب توفیق نماز شب پیدا می کند، در برابر کار خوب خداوند به انسان توفیق می دهد.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی با بیان این که گاهی کارهای کوچک توفیق بزرگی برای انسان در پی دارد، ابراز داشت: از کارهای کوچک با اخلاص نباید غفلت کرد؛ معنای دوم درخواست ها کمک های الهی است گاهی انسان به تنهایی نمی تواند مسیر را طی کند بلکه کمک نیاز دارد.

وی عنوان کرد: با دعا می گوییم که خداوندا گاهی هوس ها و زرق و برق دنیا مانع از ترک رذائل می شود که در این حالت ما را کمک کن، می گوییم خدایا یاری کن نه اجبار که اگر اجبار باشد افتخاری نیست، در روایتی از امام باقر(ع) پرسیده شد که معنای«لاحول و لا قوة الا بالله» چیست.

این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: حضرت فرمودند هیچ پناهگاهی در برابر معاصی وجود ندارد مگر این که کمک الهی باشد، همچنین در انجام کارهای خیر نیز باید یاری خداوند باشد، بنابراین «لاحول» اشاره به ترک معصیت و «لا قوة» اشاره به انجام اطاعت دارد که هر دو بدون کمک خداوند نمی شود./1323/پ202/ج