مصادیق احکام نیابتی در بیان شرع مقدس
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سید جعفر ربانی امروز ظهر در آیین بیان احکام فقهی آستان مقدس حضرت معصومه(س) که در محل شبستان بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد به تشریح احکام تکالیف شرعی نیابتی در نگاه شرع مقدس پرداخت و گفت: اولین تکلیف واجب نیابتی در احکام نیابتی نماز قضای پدر و مادر است که شرع مقدس ادای آن را بر پسر بزرگ لازم می داند؛ بر این اساس رهبر معظم انقلاب در تشریح این واجب فقهی می فرمایند«بر پسر بزرگ‌تر واجب است که نمازهایی که از پدر و مادرش فوت شده و از روی طغیان و نافرمانی نبوده، بعد از مرگ آنها به جا آورد، بلکه اگر از روی طغیان و نافرمانی هم ترک کرده باشد بنابر احتیاط مستحب باید به همین طور عمل کند.»
کارشناس مسائل فقهی آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به اینکه از نظر رهبر معظم انقلاب«منظور از پسر بزرگ‌تر، بزرگ‌ترین پسر در حال حیات پس از مرگ پدر و مادر است» گفت: ولی امر مسلمین جهان در تشریح این مسأله فرموده‌اند «اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد یا غیر بالغ قبل از پدر و مادر فوت کند تکلیف قضای نماز پدر و مادر بر پسر بزرگی واجب است که هنگام وفات آنها زنده باشد.»
سخنران آستان مقدس حضرت معصومه(س) زکات فطره را از مصادیق تکالیف نیابتی در شرع مقدس توصیف کرد و گفت: مکلف در نظر داشته باشد که مصرف فطریه همان مصرف زکات است؛ اما احتیاط این است که به فقرای مؤمن داده شود.
حجت‌الاسلام ربانی امامت نماز در نمازهای جماعت را از دیگر مصادیق خاص احکام نیابتی توصیف کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب شرایط امام جماعت را چنین تشریح فرموده‌اند که«امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامى و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد. و اقتدا كردن بچه ممیز كه خوب و بد را مىفهمد به بچه ممیز دیگر جایز نیست.»
کارشناس مسائل فقهی آستان مقدس حضرت مهصومه(س) با بیان اینکه ضمانت نوعی حکم نیابتی در بیان شرع مقدس است، اظهار کرد: در احکام ضمانت و صحت آن به صراحت آمده است«اگر انسان بخواهد ضامن شود كه بدهی كسی را بدهد ضامن شدن او در صورتی صحیح است كه به هر لفظی اگر چه عربی نباشد به طلبكار بگوید كه من ضامن شده‌ام طلب تو را بدهم و طلبكار هم رضایت خود را بفهماند ولی راضی بودن بدهكار شرط نیست.»
حجت‌الاسلام ربانی با بیان اینکه وکالت از مصادیقی است که شرع مقدس صراحت در نیابتی بودن احکام شرعی آن را دارد، گفت: بر اساس قواعد اصولی شرع مقدس هر فعلی که امکان انجام آن از سوی نائب وجود داشته باشد مشمول احکام نیابتی است./۸۳۷/پ202/ی