ولی فقیه انتصاب الهی دارد/ باید مسأله دولت سازی در فقه حکومتی مطرح شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همایش فقه حکومتی همراه با تجلیل از سه دهه تلاش علمی مرحوم آیت الله محمدرضا مهدوی کنی پیش از ظهر امروز در سالن همایش های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی در این همایش با اشاره به اینکه من در مقطع دکتری دانشگاه امام صادق(ع) رساله دکتری خود را با راهنمایی آیت الله مهدوی کنی به پایان رساندم، اظهار داشت: بخشی هایی از این رساله در مورد فقه حکومتی بود و پرسش اصلی این بود که مناسبات میان علمای شیعه در عصر صفویه با حاکمان آن دوره که پادشاهان شیعی بودند چگونه تنظیم می شده است؟

نظریه واهمگرایی در بین علمای سلف

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: با توجه به این که علما حاملان تفکر دینی بودند و هستند و باید از دین حفاظت کنند و پادشاهان می خواهند قدرت را به دست بیاورند و گسترش بدهند آنجا نظریه ای که مطرح کردیم «واهمگرایی» بود؛ برخی از پژوهشگران معتقدند رابطه علما و پادشاهان صفوی همگرایی بوده است که البته داده های تاریخی آن را تأیید نمی کند چراکه علمایی در همان دوران به شهادت رسیده و یا به نحو مشکوک از دنیا رفتند و یا تبعید شدند که بارزترین آن ها  ملاصدرا است که از اصفهان به کهک تبعید شدند.

وی با بیان اینکه قهر بودن علما با پادشاهان به طور مطلق نیز درست نیست، ابراز داشت: برخی علما مقام صدر داشتند و برخی نماز جمعه را اقامه می کردند، در نتیجه می توان گفت علمای شیعه در بنیاد دچار واگرایی بودند و پادشاهان و حکومت آنها را قبول نداشتند چون قائل به امامت و خلافت مشروع بودند و اصلا نمی شود عالمی شیعه باشد و سلطنت را شرعی بداند و کسی هم نتوانسته چنین مستندی پیدا کند که سلطنت شرعیت دارد؛ حال سؤال پیش می آید چرا علما با پادشاهان همکاری می کردند؟

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی تصریح کرد: به لحاظ بنیادی واگرایی داشتند ولی به لحاظ ظاهری پادشاهان را به مؤمن، مخالف و کافر تقسیم می کردند و معتقد بودند که پادشاه اگر چه کافر است ولی فعلا چون دسترسی به حاکم شرع وجود ندارد و این حاکم هم ظلمی به کسی نمی کند حکومتش مانعی ندارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نظریه دین و دموکراسی از منظر آیت الله مهدوی کنی، اظهار داشت: بنده در سال 80 که شاگرد ایشان در دانشگاه امام صادق(ع) بودم به ایشان گفتم می خواهیم مصاحبه ای با شما داشته باشیم و در مورد فقه سیاسی دین و دموکراسی سخنانی بیان کنید که در ابتدا قبول نمی کردند ولی به مرور زمان نظریه اداره جامعه اسلامی را مطرح کردند.

شأن رهبری از دولت سازی باید جدا شود

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه شأن رهبری و امامت از دولت سازی باید تفکیک شود، اظهار داشت: ولی فقیه برای مسلمین امام است و مشروعیت الهی و نصب خدایی دارد چراکه غیر معصوم هم به اوصاف امام از جانب خدا منصوب شده است؛ حال این امام یا ولی فقیه باید در دولت سازی متناسب با اقتضائات، نظمی را برقرار کند و در این راه اختیار مطلق دارد.

وی با بیان اینکه ولی فقیه در صورت نیاز نظام اسلامی می تواند پا را فراتر از قانون اساسی بگذارد، تأکید کرد: آیت الله مهدوی کنی می فرمودند من از امام پرسیدم شما به ولایت عامه انتصاب دارید؛ ولی قانون اساسی حداقل اختیارات را بیان کرده است و شما با این قانون اساسی با مردم پیوند بسته اید و باید عمل کنید؛ امام فرموده بودند من با مردم پیمان بسته ام ولی با مماشات این کار را کردم ولی اگر برای اسلام و انقلاب احساس نیاز کنم آن را کنار می زنم چون حفظ نظام از اوجب واجبات است.

حجت الاسلام والمسلمین لک زایی با بیان اینکه انتظار ما از فقه حکومتی این است که وارد بحث نظریه دولت بشود، خاطرنشان کرد: فقه حکومتی و بحث امام و رهبری واضح است، بنابراین باید از این مسائل عبور کنیم و دولت سازی، قلمرو و اندازه دولت که در یک نظریه مطرح می شود را بحث کنیم؛ حکومت های دیگر این کار را کرده اند ولی ما درارائه هنوز در آغاز راهیم و نظریه دولت به معنای سامانه اداره جامعه ارائه نشده است و اگر حل نشود نمی توانیم بگویبم به فقه حکومتی عمل کرده ایم./1330/پ202/س