نشست علمی فلسفه آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی فلسفه آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران، پیش از ظهر امروز در مجمع عالی حکمت اسلامی قم با حضور کارشناسان حجت الاسلام مسعود آذربایجانی مدیر گروه فلسفه و علوم انسانی مجمع عالی حکمت و عضو شورای تحول علوم انسانی، ناصرالدین علی تقویان عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات و فرهنگ اجتماعی و سرکار خانم جمیله علم الهدی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی و با دبیری علمی دکتر هادی موسوی برگزار شد.

در ابتدای این نشست علی تقویان با بیان اینکه مباحث من سه بخش دارد، گفت: بخش اوبل مرور تاریخی به سیر تحول فلسفه در غرب است و بخش دوم ارائه یک الگوی مفهومی و بخش سوم نگاه انتقادی به وضعیت آموزش عالی در ایران در دانشگاه و حوزه.

وی با بیان این که در طول تاریخ دو نوع دانشگاه در غرب پدید آمده است، ابراز داشت: نوع اول دانشگاهی است که از دگر دیسی کلیسا پدید آمد که در کشورهای ایتالیا، انگلیس، اسپانیا و فرانسه بود و نوع دیگر دانشگاهی بود که فلسفه خاص داشت و تأسیسی بود که در آلمان نمود پیدا کرد.

عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات و فرهنگ اجتماعی با بیاناین که ما دو الگوی علم ورزی بیشتر نداریم گفت: الگوی اول علم ورزی آزادانه و سینه به سینه بود که هدف آن تربیت شهروند آتنی برای کسب منفعت های سیاسی بود و الگوی دوم هم الگوی آکادمیک بود که بعد از افلاطون به وجود آمد و هدف آن رسیدن به حقیقت است.

وی الگوی دوم از علم ورزی را سبب تمرکز قدرت و ابزاری برای مهار قدرت دانست و گفت: در این الگو حقیقت به تسخیر دانشگاه در می آید و به تدریج تسخیر جامعه و فرهنگ هم به وسیله دانشگاه انجام می شود و از درون آن دانشگاه اجتماعی سر بر می آورد و علمی فضیلت می یابد که ما را به منفعت برساند.

در ادامه این نشست نجمه علم الهدی به ارائه بحث خود در رابطه با فضیلت علم و استلزامات دانشگاه اشاره و خاطرنشان کرد: فضیلت علم موضوعی اجماعی است و کسی مشکلی ندارد که علم به عنوان یک فضیلت عالی مطرح شود بجز ارتودکس های مسیحی که به خاطر دلایلی با علم مخالفت می کردند.

وی با بیان این که علم به معنی باور صادق موجه است، گفت: هر باور صادقی علم نیست بلکه نیاز به توجیه دارد و این توجید در فضای دانشگاه که یک فضای مدنی اس اتفاق می افتد.

علم الهدی توجیه را به دو صورت تعهد ضعیف به توجیه و تعهد قوی به توجیه عنوان کرد و ابراز داشت: در قالب تعهد ضعیف به توجیه دانشگاه عنصر دقت را برای توجیه به کار می گیرد و در این دانشگاه که بر عنصر دقت استوار است دانش محصور در خود می شود و با محیط خارجی هیچ تعاملی نخواهد داشت که این معضل در برخی از رشته های دانشگاهی ما مانند فلسفه و ریاضی و همچنین در برخی از حوزه های علمیه مشاهده می شود.

وی افزود: اما در قالب تعهد قوی به توجیه دانشگاه به عنوان یک نهاد مدنی بریا توسعه و رهبری مدنی جامعه تلقی می شود و در این صورت مأموریت دانشگاه تلاش برای اثرگذاری بر فضای عمومی جامعه است و علمی را با فضیلت می داند که بریا جامعه مفید باشد و در این فضا رشته های بین رشته ای اهمیت پیدا می کند.

دانشیار دانشگاه شهید بهشتی در تبیین آسیب های این گونه از دانشگاه ها ابراز داشت: این دانشگاه ها به تدریج در تحت مدیریت مسؤولان اجرایی قرار می گیرند و هدف از علم کسب منفعت اقتصادی می شود و ابزاری در دست قدرت می شوند که سنت تقلب و خود نمایی و ریا وارد دانشگاه می شود و ما به قیمت از دست دادن ارزش دقت و حقیقت ارزش بسیار زود گذری مانند کار امدی و اثر بخشی را بدست می آوریم و در نهایت به بحران و فروپاشی دانشگاه منجر خواهد شد.

در ادامه این نشست حجت الاسلام آذربایجانی با اشاره به موضوع نشست پرداختن به فلسفه آموزش عالی در ایران را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: رسیدن به هدف الگوی پیشرفت در افق 1404، بررسی هماهنگی ساختار دانشگاهی مدرن با فرهنگ مذهبی در ایران و نبود هدف مشخص در مقاطع تحصیلی از ضرورت های پرداختن به این موضوع است.

وی به تعریف مفاهیم در فلسفه آموزش عالی پرداخت و اظهار داشت: این موضوع را می توانیم از منظر تعلیم و تربیت بررسی کنیم که آیا دانشگاه محلی برای دقت های علمی است یا مهارت آموزی و زیبا شناختی و همچنین از این جهت که این که دانشگاه که یک نهاد اجتماعی است و دارای بالاترین نقش ها در تحولات اجتاعی بوده است آیا می توانیم دانشگاه را از راهبری علمی و اخلاقی در اجتماع حذف کنیم.

حجت الاسلام آذربایجانی با بیان این که آموزش عالی سه محور اساسی دارد، گفت: نیروی انسانی اعم از اسستاد و دانشجو و عوامل خدماتی و اجرایی، محتوای آموزشی و ساختار آموزشی از محورهای اساسی آموزش عالی هستند و باید بر این اساس دانشگاه مطلوب در جمهوری اسلامی ایران تعریف شود./843/پ201/ب1