آيا پادشاه شن‌ها متنبه شده است؟
در شرايطي که اوضاع جبهه سياسي و ميداني نبرد با تروريسم تکفيري در منطقه جنوب غرب آسيا به سود محور مقاومت رقم خورده و تروريست هاي نيابتي در پي شکست هاي سنگين، آخرين نفس هاي خود را مي کشند، بازوي منطقه اي نظام سلطه به عنوان حامي اصلي اين جريانات به تکاپوي جديدي افتاده تا حيثيت از دست رفته خود را بازيابي کند.
سفر منطقه اي ملک سلمان به جنوب شرق آسيا از يک سو و سفر غير منتظره عادل الجبير وزير خارجه سعودي به عراق از سوي ديگر را مي توان در همين چارچوب ارزيابي کرد.
بررسي دقيق تر اوضاع منطقه هم از منظر ميداني و نظامي و هم از نقطه نظر سياسي، شايد بتواند تصوير شفاف‌تري از آنچه در حال وقوع است به دست دهد.
در نيمه غربي سوريه به ويژه پس از آزادسازي حلب عملا سازمان رزم تروريست ها ـ اعم از گردانهاي زير نظر جبهة النصرة و همچنين گروه هايي که مسامحتا با عنوان جريان معارضه از آنها ياد مي شود ـ از هم پاشيده شد و به دنبال آن دولت سوريه در مذاکرات سياسي ـ به ويژه در مسکو و آستانه ـ نيز در موضع بالاتر قرار گرفت.
در نيمه شرقي سوريه نيز با توجه به عمليات هاي سنگين نيروهاي مقاومت و ارتش در ديرالزور، الرقه، الباب و منبج از يک سو و نابساماني سازماني داعش به دليل عمليات سنگين نيروهاي عراقي در موصل از سوي ديگر، شرايط ميداني با وجود حمايت هاي آشکار و پنهان ائتلاف آمريکايي از داعش، کاملا به نفع رزمندگان مقاومت رقم خورده است.
در عراق نيز پس از هماهنگي کامل مجموعه نيروهاي نظامي دولتي و مردمي، عمليات آزادسازي موصل به عنوان آخرين پايگاه داعش در اين کشور گرچه آرام‌آرام اما حساب شده و با برنامه ريزي دقيق سبب شده تا البغدادي به زبان هم اذعان به شکست کند.
اين اتفاقات پياپي همان چيزي است که پدرخوانده تروريسم تکفيري در منطقه را به فکر جبران مافات انداخته و او را به تحرکات سياسي جديدي واداشته است، چه، دربار سعودي آنچه را امروز در يک نگاه کلي مشاهده مي کند، اقتدار و ميدان داري محور مقاومت به رهبري جمهوري اسلامي ايران در فرونشاندن آتشي است که سالهاست هيزمش از رياض تامين مي شود و به جز خسران و تباهي براي آل سعود نداشته است.
اين تحرکات جديد آل سعود اما؛ از چند زاويه بايد مورد تحليل و واکاوي قرار گيرد:
الف) در ماجراي سفر عادل الجبير به بغداد جداي از آنکه بنابر اخبار موثق، تصميم به حضور شخص وزير خارجه در رأس هيئت ديپلماتيک سعودي در دقايق پاياني گرفته شده است، بايد به اين نکته توجه داشت که بر خلاف برخي تحليل ها که معتقدند دربار سعودي از اقدامات و سياست هايش در منطقه و عراق پشيمان شده و اکنون به دنبال تغيير رويکرد بوده و حتي عراق را سرپل برقراري ارتباط با ايران قرار داده است، برآوردها و شواهد زيادي وجود دارد که نشان مي دهد خاندان سعودي نه تنها متنبه نشده که تنها به دنبال تغيير تاکتيک است.
در اين باره برآوردهايي وجود دارد که نشان مي دهد آل سعود نه تنها از راهبرد خود در منطقه دست نکشيده که به دنبال تشديد آن البته از مسيري ديگر و با تاکتيکي متفاوت است.
به بيان دقيق تر؛ گرچه آل سعود به تمام شکست هاي سياسي، نظامي و امنيتي خود طي سال هاي اخير در منطقه واقف است اما اين همه، نه تنها موجبات تنبيه آنها را فراهم نکرده که عمق کينه آنها را نسبت به جمهوري اسلامي ايران افزون‌تر نموده و به فکر ترفندهاي خباثت آلود جديد انداخته است.
ب) با توجه به اتفاقات سياسي و ميداني در سوريه و نيز نزديکي پايان عمليات آزادسازي موصل و ورود به فضاي پساداعش، طراحي هاي جديد و خطرناک مشترکي توسط سعودي و آمريکايي ها انجام شده که اين سفر آغاز و کليد اجراي آن است.
در واقع؛ دربار سعودي که به شدت نگران کمرنگ شدن حمايت هاي کاخ سفيد در دوران ترامپ است، بخشي از توان خود را معطوف به جلب رضايت مستاجر جديد کاخ سفيد کرده و چون معتقدند آمريکا به دليل اينکه اخيراً پرونده عراق را در اختيار سازمان سيا قرار داده کاملاً با اين پروژه جديد هماهنگ است، لذا بر عملياتي کردن آن اصرار دارند.
ج) برخي اخبار رسيده حاکي است؛ عادل الجبير براي اين سفر و ادامه همکاري و رابطه با عراق پيش شرط‌هايي تعيين کرده است از جمله اينکه؛ اهل سنت عراق در هر طرح سياسي بايد حقوق 50 درصدي داشته باشند، عراق بايد از ائتلاف و هم پيماني با ايران و روسيه فاصله بگيرد، همه گروههاي مقاومت عراقي در سوريه بايد عقب‌نشيني کنند و ضمنا دولت عراق بايد متعهد شود که در نقشه الانبار هيچ تغييري ايجاد نمي کند و در نهايت هم اينکه دستگاه اطلاعات سعودي در انجام تحقيقات از تروريست هاي سعودي زنداني در عراق با استخبارات عراق همکاري داشته باشد.
بر اين اساس؛ به نظر مي رسد آل سعود با يک طراحي زيرکانه قصد دارد نفوذ امنيتي خود را با توجه به پايان فاز نظامي در عراق ـ شکست نظامي داعش ـ در اين کشور تشديد و تقويت نمايد.
د) در کنار اين تاکتيک جديد، سعودي با احساس نياز به بستر مناسب جهت ادامه حضور خود در عراق، فاز جديد تاثيرگذاري بر انتخابات پارلماني و استاني مهم آتي در عراق را کليد زده و در اين راستا حتي بناست بر چهار محور اساسي «ايجاد اختلاف ميان گروهها و جريانات شيعي»، «استمرار اتهامات عليه الحشد الشعبي»، «زير سوال بردن نفوذ و اقتدار ايران در عراق و منطقه» و «تلاش براي تجزيه عراق» به صورت ويژه عمليات رسانه اي کند.
ه) در مورد سفر پر طمطراق ملک سلمان به جنوب شرق آسيا هم آنچه عيان است، تلاش پادشاه شن ها اولا براي بازسازي وجهه شکست خورده خود در پروژه هاي منطقه اي اعم از سوريه، عراق، بحرين و يمن است.
در ثاني ملک سلمان به دنبال تکميل پروژه ضد ايراني ـ شيعي خود و دور کردن دولت هاي اسلامي جنوب شرق آسيا از ايران و البته متقاعد کردن ميزبانان خود به از سرگيري سرمايه گذاري هاي اقتصادي در شبه جزيره عربستان است، مسئله اي که به روشني حکايت از عدم تغيير راهبرد اين خاندان در قبال مسائل منطقه و به ويژه ايران دارد./916/ 102/ ع
محمد قادري
منبع: روزنامه رسالت