دیپلماسی انقلابی
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه «حمایت»، جواد منصوری در این روزنامه نوشت:
بر اساس عرف مرسوم در روابط بین‌الملل، کشورهای مختلف مواضعی را متناسب با اهداف، موقعیت و منافع ملی خود اتخاذ می‌کنند که طبعاً با سیاست‌ها و تاکتیک‌های مدنظر آن کشور همخوانی و سازگاری داشته باشد. طبعاً کشورها در قالب این چارچوب، به هیچ عنوان از صراحت و قاطعیت در بیان دیدگاه‌ها و مواضع خود در ارتباط با مباحث مرتبط با حفظ ارزش‌ها، منافع و امنیت ملی و تمامیت ارضی صرف‌نظر نمی‌کنند و صرف‌نظر از اینکه چه جریان یا جناحی بر سرکار باشد، بیان شفاف مواضع، یکی از اصول ثابت در عالم دیپلماسی است.
جمهوری اسلامی از ابتدا همواره اصرار داشته که مواضع و عقاید خود در حوزه سیاست خارجی که برگرفته از منابع اصیل اسلامی است را به روشنی و بدون رودربایستی اعلام کند و اتخاذ این شیوه در تثبیت مواضع سیاسی و اطمینان از دریافت پیام درست از سوی دشمنان و دوستان انقلاب نقش بسزایی داشته است. اما این رویه در برخی از مقاطع با خط مشی کشور همخوانی نداشته و در پاره‌ای از موارد نیز مغایر با آن بوده که در عمل به سوء برداشت کشورهای معاند نظام منتهی شده است. رهبر حکیم انقلاب در دیدار اخیر خود با جامعه قرآنی با اشاره به نعل وارونه خاندان آل سعود و رژیم منحوس پهلوی در وابستگی به قدرت‌های بزرگ به جای توکل بر خدا، رمز برتری و اقتدار واقعی را برخورداری از ایمان، صراحت در بیان عقاید و ثبات قدم دانسته و فرمودند: « در راه ایمان قوی باشید، صریح باشید، ثابت‌قدم باشید؛ بنده اصرار دارم که در زمینه ذکر مبانی اسلامی، آحاد ملت ایران و مسئولین کشور صریح باشند.»
وقتی بیان دیدگاه‌های انقلابی و اسلامی در عرصه بین‌المللی صریح، شفاف و روشن باشد، موجب می‌شود که طرف مقابل برای ارائه پیشنهاد یا درخواست در هر زمینه‌ای، مواضع راهبردی از پیش اعلام شده را لحاظ کرده و با توجه به مبانی و ارزش‌های تأکید شده از سوی مسئولین، اظهار نظر کند.
در همین راستا، برخی مواقع ضعف و سستی در تبیین قاطعانه و روشن مواضع اسلامی - انقلابی طی سال‌های گذشته موجب شده که دشمنان ما به اشتباه بیفتند و تصور کنند که ایران اسلامی هم‌تراز و هم‌رتبه برخی کشورهای تحت سلطه غرب و آمریکاست و این سوء تفاهم، آن‌ها را به سمت ارائه و بعضاً تحمیل بسته‌های فکری و فرهنگی به کشورمان سوق داده است. بنابراین، بیان صریح عقاید اسلامی در میدان‌های جهانی و کارزارهای بین‌المللی، ضامن استحکام و قدرت ملی است و اقدام بدون ایمان و باور عمیق به آرمان‌های اسلامی در عرصه دیپلماسی قطعاً به نتیجه مطلوب ختم نمی‌شود چراکه عرصه دیپلماسی مانند میدان جنگ است.
فراموش نکنیم که در برابر ما یک جبهه دیپلماسی عمومی عظیم وجود دارد که در ابراز عقاید خود هیچ‌گونه ابایی نداشته و به صراحت می‌گویند تا وقتی که ایران به ارزش‌های غربی در حوزه‌های مختلف از جمله حقوق بشر تمکین نکند، نمی‌تواند به مراوده بی‌دردسر با کشورهای جهان امیدوار باشد. آمریکایی‌ها با الهام از تفکرات سرمایه‌داری و لیبرالیسم با صدای بلند از «منافع جهانی» خود دم می‌زنند که منظور آن‌ها مشخصاً دخالت در امور دیگر کشورها و سلطه‌گری است و اگر جز این بود، عبارت «منافع ملی» را بکار می‌بردند. این در حالی است که برخی در داخل از بیان مواضع اسلامی - انقلابی که مستظهر به حمایت‌ها آحاد ملت است، به بهانه ملاحظه‌کاری و مصلحت‌اندیشی امتناع کرده و در نتیجه –خواسته یا ناخواسته- بذر طمع‌ورزی را در دل دشمن می‌کارند.
البته در بعضی از موارد شنیده شده که عدم بیان قاطع اصول اسلامی به جهت رعایت اصل «نرمش قهرمانانه» و تاکتیکی برای موفقیت در دیپلماسی است که به دلایل مختلف، سخنی بی‌راه و غیرمنطقی است. مرز بین «صراحت در بیان مواضع» و «نرمش قهرمانانه» باید کاملاً روشن باشد و اصولاً نرمش قهرمانانه زمانی معنا پیدا می‌کند که عقاید و دیدگاه‌ها ابتدا با شجاعت و قاطعیت بیان شده باشند، آنگاه اگر ضرورت ایجاب کرد از شیوه‌های تاکتیکی مثل نرمش قهرمانانه استفاده شود اما اینکه بدون تأکید و پافشاری بر مواضع، از اصول، عدول شود، پیامی جز ضعف یا ترس برای طرف مقابل به همراه ندارد.
به تعبیر رهبر معظم انقلاب؛ «این خطاست که ما خیال کنیم اگر به مبانی ارزشی خودمان پابند بمانیم، در عالم دیپلماسی عقب می‌مانیم؛ ابداً. در این دوره‌های مختلف، بوده‌اند کسانی در عرصه دولتی خودمان، در بخش‌هایی از دیپلماسی و غیر دیپلماسی و حتی در بخش‌هایی از روحانیت خودمان، که در این مسائل تردید پیدا کردند که حالا پابندی‌های ارزشی ما چقدر اجازه می‌دهد که ما در زمینه دیپلماسی موفق باشیم. نه، ما تجربه کردیم، دیدیم هرچه پابندی ما بیشتر باشد، هیبت جمهوری اسلامی در چشم طرف مقابل بیشتر خواهد شد؛ احترام جمهوری اسلامی در نظر طرف مقابل بیشتر خواهد شد.» (7/ دی / 1390)
نکته پایانی این است که عدم بیان مواضع یا بیان کمرنگ و محتاطانه آن‌ها به این معنا نیست که طرف مقابل از دیدگاه‌ها و نظرات ما مطلع نباشد؛ بلکه آن‌ها به خوبی از نظرات کشور ما مطلع هستند و مایل‌اند که ترس یا احتیاط در اظهار مواضع از سوی کشورمان را به عنوان برگ برنده در تعاملات بین‌المللی تلقی کنند؛ ضمن اینکه یکی از سیاست راهبردی دشمنان ما، تشویق طرف مقابل با الفاظ و القاب فریبنده برای ادامه این روش ذلت‌بار است.
استراتژی امروز حریف این است که روشی را در پیش بگیرد تا به جمهوری اسلامی بقبولاند آنچه باعث انزوای مورد ادعای آن‌ها شده، پافشاری و تکرار مواضع اسلامی – انقلابی است و دست کشیدن از آن‌ها، کلید ورود به جامعه به اصطلاح جهانی است. بر این اساس، هرچه بر پایبندی به اصول و روش‌های اسلامی بیشتر تأکید شود توفیقات بیشتری در تمام عرصه‌ها کسب خواهیم کرد و موفقیت امروز جمهوری اسلامی که دنیا و حتی مخالفان ما به آن اذعان دارند، مدیون تقید و پایبندی به اصول است./۱۳۲۵//۱۰۲/خ