هفت سین رمضان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان شمالی، امام سجاد(ع) فرمود: «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَا عِیدَ اَولِیائِه؛ درود ای ماهی که عید دوستان خدایی»، در فرهنگ دینی ما برترین عید آن است که آدمی در مسیر زندگی گرفتار معصیت نشود و اگر بستر آن فراهم شد با اراده و تصمیم جدی خود را از آن برهاند. امام علی (ع) هم فرمود: «کُلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللَّهُ فیهِ فَهُوَ عِیدٌ؛ هرروزی که در آن خداوند معصیت نشود، آن روز عید است».

در ماه مبارک رمضان نبرد «هَوی» و «هُدی» شکل می‌گیرد، طبیعت انسانی و هوا و هوس‌های حیوانی او را به خوردن و نوشیدن و خوابیدن فرامی‌خواند، فطرت و بعد ملکوتی او وی را به امساک و خودداری از خوردن و آشامیدن دعوت می‌کند، نفس اماره می‌خواهد هواپرستان زیاد شوند و اما عقل و فطرت خدادادی انسان‌ها را به تعالی و هدایت و معنویت فرامی‌خواند، در این نبرد سخت و سنگین، آن‌که توفیق روزه می‌یابد پیروز این نبرد به شمار می‌رود؛ ازاین‌رو در روز عید فطر به شکرانه پیروزی فطرت بر طبیعت، شادی و نشاط را در خود احساس می‌کند.

بنابراین می‌توان گفت: عید آن روزی است که انسان قدرت مدیریت خود را به نمایش بگذارد و از سر نفس بگذرد و به‌سوی جانان بشتابد. لبیک گوی «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیْکمُ الصِّیَامُ» شود و با دستاورد تقوا (لعلکم تتقون)، ماه مبارک رمضان را به شایستگی استقبال و بدرقه کند.

معمولاً در عید نوروز که عید طبیعت و بهار زندگی مادی است، مردم سفره هفت‌سین می‌چینند و به دنبال آن هستند که سرکه، سیب، سنجد، سمنو، سکه، سبزه و سوزن را در سفره خود به نمایش بگذارند تا اعلام کنند عید فرا رسیده و باید شاد بود و بهار را با این سفره به استقبال رفت و آن را گرامی داشت.

اما افسوس که در آستانه بهار قرآن و معنویت؛ یعنی ماه مبارک رمضان از این مقدمات خبری نیست، هیچ‌کس به فکر این نیست که بر این سفره معنوی و آسمانی و مائده رحمانی هم باید «هفت‌سینی» تدارک دید تا در عمل آمدنش را استقبال کرد و از نسیم‌هایش بهره‌مند شد.

در این حال و هوای معنوی و رمضانی بود که نگارنده به فکر افتاد سفره هفت‌سین معنوی را چینش کند تا شاید با این شناخت و معرفت، نسبت به ماه رمضان و دستاوردهایش بهتر و بیشتر آشنا شویم.

1- سُفره

ماه مبارک رمضان سفره‌ای گسترده است که در آن انواع طعام معنوی و فرهنگی به چشم می‌خورد، مائده‌ای است که از آسمان نازل‌شده تا روح و جان انسان‌ها را سیراب سازد، از عطش آنان بکاهد و سرزمین وجودشان را پرنشاط و شاداب سازد.

در این سفره گسترده، غذاهای دلپذیر و روح‌افزا و آرامش‌بخش و امیدآفرین چیده شده که اشتهای آدمی را دوچندان می‌سازد.

قرآن

رسول خدا (ص) فرمود: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مِنْه مَا اسْتَطَعْتُمْ؛ این قرآن سفره و غذای الهی است پس آنچه می‌توانید از آن بیاموزید و به کار ببندید».

در این حدیث شریف از قرآن به‌عنوان مائده یا سفره و غذایی آماده یاد شده است که هرکس هر غذایی دارد باید در کنار این سفره از آن بهره‌مند شود. این سفره طعام شفابخش، هدایت بخش و نجات‌بخش دارد که هرکس به آن روی آورد مسیر زندگی‌اش نوسازی و بازسازی می‌شود.

«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنینَ وَ لا یزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً؛ ما قرآن را نسخه شفابخش و رحمت برای مؤمنان قراردادیم و البته ستمکاران جز خسارت از آن چیزی دستگیرشان نخواهد شد.»

در تفسیر و توضیح این آیه باید اشاره کنیم که در برابر هر سفره آماده و چیده شده و گسترده، چند عکس‌العمل می‌توان ترسیم کرد:

1. قهر کردن از سفره و از کنار آن عبور کردن

2. نشستن در کنار سفره و غذا نخوردن

3. نشستن و به حداقل اکتفا کردن

4. نشستن و خوردن و نمکدان شکستن

5. نشستن و خوردن و شکرگزاری کردن

دسته اول انسان‌های بی‌اعتنا و کافرند که در کنار سفره قرآن قرار نمی‌گیرند و با آن قهرند؛ زیرا صاحب سفره را نمی‌شناسند و باور ندارند.

دسته دوم گناهکاران و ستمکارانی هستند که در کنار سفره می‌نشینند؛ اما براثر معصیت و گناه، اشتهای بهره‌برداری از این سفره را ندارند؛ زیرا مریض بوده و اشتهایشان را به خاطر گناه از بین برده‌اند.

دسته سوم مؤمنانی هستند که سفره را می‌شناسند و باور دارند؛ اما کوتاه همت و حداقلی هستند، به چند لقمه اکتفا می‌کنند و از این سفره پربار بهره کمتری می‌برند.

دسته چهارم منافقینی هستند که در کنار سفره می‌نشینند و از آن بهره می‌برند، لکن نمک نشناسند و نمکدان می‌شکنند.

دسته پنجم مؤمنان راستین و بلندهمتی هستند که عارف به سفره و صاحب آن هستند و با شور و شوق و نشاط و بااشتهای کامل در کنار سفره قرآن قرار می‌گیرند، از مواهب این مائده آسمانی بهره می‌گیرند و با کمال تواضع و حق‌شناسی شکر آن را هم به شایستگی انجام می‌دهند.

در ماه رمضان این سفره قرآن از همه جهات گسترده است سفره تلاوت، تدبر، تفسیر، تبیین و تبلیغ و خوشا به حال کسانی که از تنوع طعام‌ها بهره می‌گیرند و جانشان را تعالی می‌بخشند و در شب‌های قدر هم با افتخار زیر سایه قرآن خود را بیمه سالیانه می‌کنند و سبک زندگی قرآنی را در عمل به نمایش می‌گذارند، انیس مؤمنان قرآن است، هم آن را می‌خوانند و هم در مفاهیمش درنگ می‌کنند و هم عملشان را صبغه و رنگ قرآنی می‌زنند.

2- سفر

ماه رمضان سفری است ارادی و اختیاری که دستاوردهای فراوانی به همراه دارد. مبدأ این سفر و مقصد آن کاملاً تعریف‌شده است، «سفر آن نیست که از مصر به بغداد روی/ از سر نفس گذشتن سفر مردان است»

قرآن می‌فرماید: «فَفِرُّوا اِلَی اللهِ اِنّی لَکُم مِنهُ نَذیرٌ مُبینٌ؛ پس به‌سوی خدا بگریزید که من سوی او برای شما بیم دهنده‌ای آشکارم»

هجرت و فاصله گرفتن از گناه و ترک و رها کردن یک‌چیز وحشتناک و فرار کردن از آن و به دنبال پناهگاه مطمئن گشتن کاری است عقلانی و انسانی، در ماه مبارک رمضان تصمیم بر آن است که همه خداباوران از دیو درنده گناهان و معصیت‌ها جدا شده و بگریزند و به‌سوی پناهگاه امن و مطمئن حرکت کنند.

در این حرکت و سفر و هجرت یک فرار است و این فرار، فرار از هرچه غیر خداست (کمال انقطاع) و حرکت به سمت او که هرچه غیر اوست از اوست.

این سفری است که مبدأ و مقصدش روشن و رهروانش هم روزه‌دارانی هستند که قیام و صیام را به هم گره می‌زنند تا به این مقصد و مقصود برسند. «وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَی الْخَاشِعِینَ»

3- سَپَر:

در گذشته‌های نه‌چندان دور در جنگ‌های تن‌به‌تن رسم و آداب هماوردی بر آن بوده که رزمنده در مقابل حریف، خود را به شمشیر و زره و کلاه‌خود و سپر مجهز می‌کرده تا بتواند در برابر ضربه‌های حریف در میدان نبرد مقاومت کند و حمله‌های او را پس بزند و آسیب کمتری ببیند، نقش سپر بازدارنده است، ضربه‌های وارده را پس می‌زند و تأثیرگذاری ضربه را به حداقل می‌رساند و یا بی‌اثر می‌سازد. سپر در میدان جنگ؛ یعنی باور داشتن دشمن و آمادگی در برابر او و آمادگی برای عقب راندن او از صحنه نبرد.

در اسلام همواره بین انسان و شیطان و نفس اماره یک نوع نبرد و رویارویی وجود دارد که نام آن «جهاد اکبر» است. اگر انسان با عزم و اراده در برابر مکرهای شیاطین ایستادگی کند و ضربه‌های آن را پس بزند و شگردهای شیطانی را نقش بر آب سازد، او را «مجاهد اکبر» می‌نامند.

در این جبهه همیشگی هم بصیرت لازم است، هم ایمان قوی و توکل بالا؛ اما وسیله دفاع هم لازم است که از حملات پیشگیری کند تا نقشه‌های نفسانی و شیطانی را خنثی سازد.

عبادات در اسلام نوعی زمینه‌سازی و تقویت و تمرین اراده است تا آدمی در پرتو ایمان و توکل به خدا بتواند هجمه‌های آشکار و پنهان دشمنان اسلام و انسانیت را بی‌اثر سازد.

نماز چنین جایگاهی دارد که به‌عنوان «سنگر نخستین» از آن یاد شده است، تمام هم‌وغم شیطان‌ها آن است که نماز را از انسان بگیرد و این خط مقدم شکسته شود که اگر چنین حمله‌ای موفقیت‌آمیز باشد، برای شکستن بقیه خطوط و حدود الهی، کار شیطان‌ها آسان‌تر می‌شود.

«روزه» هم به‌عنوان یک عبادت ویژه سالیانه اثر عمیقی در تربیت انسان برای مبارزه با هواهای نفسانی و شیطان‌های انسی و جنّی دارد؛ ازاین‌رو از آن به‌عنوان «جُنّه» یعنی سپر یاد شده است.

رسول خدا (ص) فرمود: «علیک بالصوم فأنه جنه من النار و ان استطعت ان یأتیک الموت و بطنک جائع فافعل؛ بر تو باد به روزه که او سپری در برابر آتش است و اگر توانی که در هنگام مرگ شکمت گرسنه باشد چنین کن».

اگر روزه به‌درستی انجام گیرد، آتش‌های خشم، شهوت، قدرت و ... شعله‌ور نمی‌گردد و اگر شعله‌ور گردد، روزه آن شعله‌ها را خاموش می‌سازد.

با سپر روزه می‌توان همه عواملی که انسان را به آتش نزدیک می‌سازد از خود دور کرد، سپر روزه ایمان ایمنی‌بخش به انسان می‌بخشد، با این سپر می‌توان سپهر ایمان و بندگی را گسترش داد و فرهنگ عبودیت را در برابر فرهنگ منیّت پررنگ ساخت.

بنابراین سین دیگری از هفت‌سین رمضان سپر است که روزه‌دار آن را کسب می‌کند و در طول سال آن را در برابر حملات و تهاجمات به کار می‌گیرد تا در جبهه ایمان و کفر، ایمان و نفاق، ایمان و نفوذ، ایمان و شیطنت بتواند با بصیرت ایستادگی کرده و با ثبات قدم، قدم در وادی ایمان و معرفت بگذارد و موانع مسیر را یکی پس از دیگری پس بزند و به‌سلامتی به سرمنزل مقصود راه یابد.

4- سلامتی

ماه مبارک رمضان پر از پیام است و پر پیمانه از معنویت. یکی از پیام‌های آن صحت و «سلامتی» است. هم سلامت جسم و هم سلامت روح، در یک‌کلام کلان، پیامبر اعظم (ص) فرمود: «صُومُوا تَصِحُّوا؛ روزه‌بگیرید تا سالم بمانید».

این پیام پیامبر (ص) بعد از قرن‌ها حقیقت و واقعیت خود را بر اساس پژوهش‌های پزشکی نشان داده است، آن‌ها می‌گویند روزه‌داری نه‌تنها ضرر و زیانی ندارد، بلکه نوعی پالایش جسم از زباله‌ها و مواد اضافی و جذب نشده بدن است که روزه آن‌ها را می‌سوزاند، درواقع روزه بدن انسان را خانه‌تکانی می‌کند و استراحت قابل ملاحظه‌ای به دستگاه گوارش می‌دهد.

اثرات بهداشتی و درمانی روزه بر کسی پوشیده نیست و علم و دانش آن را آشکار و اعلام کرده است، کتاب‌های زیادی درباره آثار روزه‌داری بر بدن و سلامتی انسان نوشته شده که قابل توجه است. از سوی دیگر اسلام هم برای جوع و گرسنگی آثاری برشمرده و موضوع «پرخوری» را نفی و آن را آسیب آفرین شمرده است.

رسول خدا فرمود: «المِعدَه بَیتُ کُلِّ دَاء وَ الحَمِیَّه رَأسَ کُلِّ دَوَاء؛ معده آدمی جایگاه هر دردی است و پرهیز کردن و کم خوردن اساس هر درمانی است». نه‌چندان بخور کز دهانت برآید/ نه‌چندان که از ضعف جانت برآید.

فرهنگ «خوردن» در ادبیات ملی و دینی با زیبایی بسیار ترسیم و تبیین شده است. «خوردن برای زیستن و ذکر کردن است/ تو معتقد که زیستن از بهر خوردن است»

خلقت ما برای خوردن نیست، بلکه می‌خوریم که بتوانیم زندگی سالمی داشته باشیم. «تنور شکم دم‌به‌دم تافتن مصیبت بود روز نایافتن»، پرخوری آدمی را تنبل و تن‌پرور بار می‌آورد که در برابر آسیب‌ها و سختی‌ها کم‌طاقت و آسیب‌پذیر می‌گردد.

چو کم خوردن طبیعت شد کسی را/ چو سختی پیشش آید سهل گیرد

و گر تن‌پرور است اندر فراخی/ چو تنگی بیند از سختی بمیرد

معده جایگاهی نیست که آن را از همه‌چیز، در همه‌وقت پرکنی، زیرا «معده چو کج گشت و شکم درد خاست/ سود ندارد همه اسباب راست»

گزیده سخن آن‌که مدیریت معده اساس و پایه سلامتی است و روزه‌داری نوعی مدیریت دینی در رابطه با تغذیه و شیوه برخورداری از سلامتی است. البته روشن است که مقصود از سلامتی و صحت در کلام پیامبر (ص) تنها سلامتی جسم نیست، بلکه سلامتی روح و روان انسان را هم در برمی‌گیرد.

روزه به همان نسبت که در راستای تأمین سلامت جسم اثرگذار است، به‌مراتب بالاتر برای سلامت قلب و جان آدمی تأثیرگذار است. «اندرون از طعام خالی دار تا در او نور و معرفت بینی».

عرفا یکی از اسباب رشد و کمال انسان را در گرسنگی و جوع می‌دانند. «صُوم و صمت و سَهَر و جوع/ ذِکر به دوام ناتمامان جهان را کند این پنج تمام».

در روایات آمده که: «لا یجتمع الفطنة و البطنة؛ هوشمندی و فطانت با پرخوری سازگار نیست»، گرسنگی، سکوت، سحرخیزی و دائم‌الذکر بودن از عواملی است که مسیر انسان کامل شدن آدمی را فراهم می‌سازد.

روزه در تلطیف روح و صفا و جلا دادن به تقویت اراده و تعدیل غرایز اثری انکارناپذیر دارد و شاید کلام رسول خدا (ص) که فرمود: روزه بگیرید تا سالم بمانید، همه این امور باشد.

5- سحرخیزی

سحر قطعه‌ای نورانی و ارزشمند از مجموعه شبانه‌روز است که آثار و برکات ویژه‌ای بر آن بار می‌شود. قرآن به چند چیز سوگند یاد کرده ازجمله به پایان شب و وقت سحر: «وَ اللَّیلِ اِذَا عَسعَسَ وَ الصُّبحِ اِذَا تَنَفَّسَ؛ قسم به شب هنگامی‌که پشت کند و به آخر برسد و به صبح هنگامی‌که تنفس کند».

سحر بنال که ذوقیست در فغان سحر/ زهی سرور و زهی شوق عاشقان سحر

زخار ظلمت شب گر نترسی‌ای درویش/ گل مراد بچینی ز بوستان سحر

بیا به دیده دل در نگر که لطف حبیب/ مدام جلوه کند خاصه در زمان سحر

سحر لحظه مقدسی است که مرکب راهوار شب‌زنده‌داران و سالکان کوی عشق به شمار می‌رود. امام حسن عسکری (ع) فرمود: «اِنَّ الوُصُولَ اِلَی اللهِ عَزَّوَجَلَّ سَفَرٌ لا یدرَک اِلّا بِامتطاءِ اللَّیلِ؛ وصول به سمت‌وسوی خدا سفری است که نمی‌توان به آن دست‌یافت، جز به شب روی و شب‌زنده‌داری».

آن چشم که گویند جاری اندر ظلمات است/ گر هست به‌جز چشم تری در سحری نیست

گویند وقتی برادران یوسف از حضرت یعقوب (ع) درخواست استغفار برای خود کردند، یعقوب گفت: «سوف استغفرلکم ربی» و در ذیل آیه آمده است که «اخرهم الی السحر» مقصودش آن است که در سحر برایتان طلب مغفرت می‌کنم.

جابر بن عبدالله انصاری گوید: روزی پیامبر اکرم (ص) خطبه خواند و در ضمن آن فرمود: «ای‌ها الناس ما من عبد الا و هو یضرب علیه بحزائم معقوده، فاذا ذهب ثلثا اللیل و بقی ثلثه أتاه ملک، یقول: قم فاذکر الله فقد دنی الصبح. قال فان تحرک و ذکر الله انحلت عنه عقده و اذ هو قام فتوضأ و دخل فی الصلوه انحلت عنه العقد کلهن فیصبح حین یصبح قریر العین»

«ای مردم هیچ بنده‌ای نیست مگر آن‌که هنگام خواب به تنگ‌ها و طناب‌هایی بسته شده است، هنگامی‌که دوسوم از شب می‌گذرد فرشته‌ای می‌آید و به او می‌گوید: بلند شو خدا را یاد کن که صبح نزدیک شده است. پس اگر حرکت کند از رختخواب و یاد خدا کند آن گره از او گشوده می‌شود و هنگامی که از جایگاهش بلند می‌شود و وضو می‌گیرد و نماز را آغاز می‌کند تمام آن گره‌ها از او برداشته می‌شود. پس وارد صبح می‌شود درحالی‌که چشم روشن و قریرالعین است.»

یکی از ویژگی‌های ماه مبارک رمضان دست یافتن به فضیلت سحرخیزی است، نعمت سحرخیزی از دستاوردهای رمضان است این حالت اگر در تمام سال تداوم یابد منشأ برکات و رحمت‌های ویژه دیگری هم می‌شود.

6- سرمایه و سود

ماه رمضان یک فرصت ویژه و یک سرمایه سالیانه است. با این سرمایه می‌توان در میدان‌های ارزشی به تجارت سودمند و سود سرشار دست یافت.

در روایت آمده است که رسول خدا (ص) فرمود: «للمؤمن غُنم وللمنافق غُرم؛ ماه رمضان برای مؤمن غنیمت و سرمایه است و برای منافق جریمه و تنبیه است»

«غنیمت» به سود و ثروتی گویند که «بدون مشقت به دست آید» «لسان العرب» و «آلوسی» و «فخر رازی» گویند: «الغُنم الفوز بالشیء» دسترسی به چیزی که رنج بسیار و مشقت فراوانی نداشته باشد را «غنیمت» می‌گویند.

درمجموع می‌توان گفت ماه رمضان دستاوردهای عظیمی دارد که در بقیه ماه‌ها این بستر و زمینه فراهم نیست و حاصل آن «غنائمی» است که دستگیر انسان می‌شود، چه در حوزه معرفتی و چه در حوزه اخلاقی و رفتاری و ازجمله انس با قرآن و تلاوت و تدبر در آن، درک لیالی قدر و فضایل احیایی آن همه و همه فرصت‌ها و غنیمت‌هایی است که ویژه این ماه و این فضای معنوی است.

«تقوی» سرمایه روزه‌داری در ماه رمضان است. قرآن در این زمینه می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیْکمُ الصِّیَامُ کمَا کتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِن قَبْلِکمْ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما واجب شد مانند کسانی که پیش از شما بودند، شاید که پرهیزگار و باتقوا شوید».

روزه بستری و فرصتی است برای رسیدن به سرمایه «تقوا»

- تقوا و متقی محبوب خداست. (فَأَنَّ اللهَ یُحِبُّ المُتَّقینَ)

- تقوا عامل رهایی از بحران‌ها و فتنه‌ها است. (وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجاً)

- تقوا زمینه‌ساز بصیرت است. (إن تَتَّقُوا اللهَ یَجعَل لَکُم فُرقاناً)

- تقوا کارهای زندگی را آسان می‌کند. (وَمَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مِن اَمرِهِ یُسراً)

- تقوا پشتوانه قبولی اعمال است. (اِنَّمَا یَتَقَبَّلَ الله مِنَ المُتَّقین)

- تقوا سرور اخلاق است. (امام علی علیه‌السلام: التَّقِی رَئیسُ الاَخلاق)

- تقوا کلید سداد و اصلاح است. (التِّقوَی مِفتاحُ السّداد وَ مِفتاحُ الصَّلاح)

- تقوا محکم‌ترین بنیاد و اساس است. (التَّقوَی اَقوَی اَساس)

کسی که در ماه رمضان به این سرمایه (تقوا) دست یافت، سرمایه‌دار می‌شود و با این سرمایه می‌تواند به سودهای معنوی و ارزشی فراوانی دست یازد که در آیات و روایات پیشین به آن اشاره کردیم.

7- سرعت و سبقت

دو ویژگی مؤمن راستین آن است که در کارهای خیر همواره «سرعت» و شتاب می‌گیرد و افزون بر آن گوی «سبقت» را هم از دیگران می‌رباید. این ویژگی ریشه در آیات قرآن دارد که مؤمنان را به‌سرعت و سبقت فرامی‌خواند.

الف- «وَسَارِعُوا اِلَی مَغفِرَهٍ مِن رَبِّکُم»

ب- «فَاستَبِقُوا الخَیرَاتِ»

ج- «یُسارِعُونَ فِی الخَیراتِ وَ هُم لَهَا سَابِقُون»

آیه شریفه اول موضوع سرعت به سمت کارهای خیر را مطرح کرده، آیه دوم «سبقت» را فرمان داده است و آیه سوم به هر دو موضوع «سرعت» و «سبقت» پرداخته است.

امام سجاد (ع) در دعای مربوط به دخول و حلول ماه مبارک رمضان پس از توصیف‌های زیبا و تعبیرهای پربار در رابطه با ماه مبارک رمضان به این دو ویژگی اشاره فرموده است: «اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنَا فِی سَائِرِ الشُّهُورِ وَ الْأَیَّامِ کَذَلِکَ مَا عَمَّرْتَنَا، وَ اجْعَلْنَا مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیها خالِدُونَ، وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَهٌ، أَنَّهُمْ إِلی رَبِّهِمْ راجِعُونَ، وَ مِنَ الَّذِینَ یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ»

«خداوندا! ما را در دیگر ماه‌های سال مانند ماه رمضان در مسیر خودت قرار ده و در حلول زندگی ما را از شایستگان بندگانت قرار بده. از کسانی که وارث فردوس و بهشت برین هستند و در آنجا، جاودانه‌اند و نیز از مؤمنانی قرار ده که به تکلیف خویش عمل می‌کنند ولی بازهم نگران‌اند؛ چون آن‌ها به‌سوی تو برمی‌گردند و از کسانی قرار ده که در خیرات و خوبی‌ها شتاب و سرعت می‌گیرند و در این میدان‌ها از دیگران پیشتازتر و جلودارند و سبقت می‌گیرند».

در حدیث دیگری از رسول خدا (ص) می‌خوانیم: «یا اباذر: طوبی لاصحاب الالویة یوم القیامة یحملونها فیسبقون الناس الی الجنة، الا هم السابقون الی المساجد بالاسحار الی المساجد بالاسحار و غیر الاسحار».

«ای اباذر! خوشا به حال صاحبان پرچم‌ها در روز قیامت که آن‌ها را حمل می‌کنند و گوی سبقت به‌سوی بهشت را از دیگران می‌ربایند، آری آنان سبقت گیرندگان به‌سوی مساجدند در سحرگاهان و اوقات دیگر».

امید آن‌که خود را در این مسیر قرار دهیم و از دستاوردهای این ماه مبارک و عظیم بهره‌های فراوان بگیریم و فرصت نورانی و معنوی آن را مسیر رشد و بالندگی و عروج و معراج انسانی خویش قرار دهیم.

- در کنار این سفره متنوع توفیق حضور پیدا کنیم و از این مائده بهره‌ها ببریم.

- در این سفر و هجرت از گناهانمان فاصله بگیریم و تولدی دوباره پیدا کنیم.

- روزه را سپر عذاب دوزخ قرار داده و خود را به اوصاف بهشتیان بیاراییم.

- به‌وسیله روزه‌داری از سلامت جسم و صحت روح و جان برخوردار شویم.

- این ماه را فرصت کسب سرمایه تقوا برای سبک زندگی سالیانه‌مان بدانیم.

- و نکته آخر آن‌که در این میدان مسابقه خیر و خیرات هم سرعت بگیریم و هم سبقت و قله‌های عزت و کرامت و عبودیت را فتح کنیم، از درّه‌های هولناک «منیّت» و خودخواهی برهیم و روز عید فطر جشن پیروزی فطرت بر طبیعت، عقلانیت بر هوا و هوس و نورانیت بر ظلمت را باشکوه و عظمت در نماز عید فطر به نمایش بگذاریم و همه باهم بخوانیم: «اللهم اسألک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیداً ...»؛ خدایا به‌حق این روزی که عید مسلمانان قرار داده‌ای، ما را در مسیر محمد (ص) و آل محمد (ص) قرار ده و در هر خیری که آنان را موفق ساختی ما را هم توفیق ده و از هر شری که آنان را رهانیدی، ما را هم برهان./703/9314/ب1

نگارش: حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی