پشتیبان‌های حجاب در مسائل فردی
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، موضوع «پشتیبان های حجاب در امور فردی» یکی از محورهای سلسله نوشتار حجت الاسلام مهدی بیاتی در تبیین و بررسی «تقویت پشتیبان‌های حجاب اسلامی» است که در این مجال تقدیم خوانندگان محترم رسا میشود.
در بخش نخست به موضوع «جایگاه حجاب در منظومه عفاف» پرداخته شد که متن آن را می‌توانید در اینجا مشاهده کنید.
پشتیبان های حجاب در امور فردی
اگر دختر خودش را قبول نداشته باشد شاید حاضر باشد به هر قیمتی از دیگران مهر تأییدی برای مقبولیت خودش بجوید (عزت نفس)
اسلام انسان را داراي كرامت ذاتي مي‌داند كه بنصّ قرآن كريم، خدا مستقیما نفخ روح در وجود انسان فرموده است و به او قدرت عقل و اختیار بخشيده است. بندگی خداوند و مدیریت بر شهوات حافظ کرامت و عزت نفس آدمی است چنانچه حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهواته؛کسی که در نزد خود بزرگوار باشد ، شهوات پیش او پست می شود. نهج البلاغه حکمت449
نافذترين عامل رشد رواني و شخصيتي انسان،صیانت از سطح حرمت انسانی اوست . انسان برخوردار از حجاب، با دور نگه داشتن خود از دسترس ديگران، سطح ارزشمندي خود را ارتقا ميبخشد تا آنجا كه مرد را نيازمندانه به آستان خود مي آورد. بي ترديد درک درست این مفهوم از سوی بانوان سبب گرایش هرچه بیشتر ایشان به پوشيده داشتن و مخفي ساختن وجود خويش از نامحرمان و احساس ارزشمندي درونی خواهد شد.
همه میدانیم که ایرانیان از نظر زیبایی از متوسط جهانی بالاتر هستند (یعنی اگر بهترین نیستند از میانه به بالا هستند) ولی چرا بر طبق آمار ، کشور ما اولین و یا جزء اولینها در آمار جراحی زیبایی در دنیاست؟ و چرا برخی از جوانان ما خودشان را قبول ندارند و زیبایی خود را برای یک زندگی طبیعی کافی نمی دانند؟!
میل شدید به دیده شدن و صورتهای عروسکی داشتن و تأیید گرفتن از دیگران برای دختران و بعضا پسران ما، خبر از عدم عزت افراد می دهد
که اگر عزت و کرامت و اعتماد به نفس در أنها بالا برود ، میل به تبرج هم کاهش پیدا می کند. و در مقابلِ حکم حجاب که محدودیت زیبایی در فضای عمومی است تمکین بیشتر صورت می گیرد.
حب به اهل بیت علیهم السلام بسیاری از دختران ما را در سخت ترین و وسوسه انگیز ترین شرایط از بی حجابی حفظ می کند
وقتی با برخی از دختران محجبه در نقاط مرفه نشین شهرها و یا در خانواده هایی که زندگی دشواری دارند مواجه می شویم می بینیم که با این همه امکانات برای گناه و زیبایی فرد و یا در نقطه مقابل نیاز آن دختر به پول و بهره برداری از این امکان زیبایی خدادادی برای کاسبی ، تنها چیزی که این دو گروه به ظاهر متفاوت را از جلوه گری و بی حجابی مصون نگاه می دارد محبتشان به اهل بیت و عشق به دیدار و مقبولیت در مقابل چشم معصومین و به ویژه امام زمان و حضرت زهراست.
علی علیه السلام می فرماید: من احبنا فلیعمل بعملنا و لیتجلبب الورع؛ هر که ما را دوست دارد باید مثل ما عمل کند و لباس پرهیزگاری را جامه خود قرار دهد. (الکافی ، ج 6 ، ص 389) محبت اهل بیت علیهم السلام و پیروی از فرامین ایشان از روی عشق و علاقه یکی از مؤثرترین عوامل تربیتی و شکل دهنده رفتار است و در مواجه با مشکلات تسهیل کننده بسیاری قدرتمندی محسوب میشود. تأکید و سفارش اهل بیت به رعایت حجاب و تشابه و نزدیکی به سیره ایشان یکی از مواردی است که میتواند مروج حجاب بویژه برای اهل ایمان باشد.
اهل صبر و استقامت شدن دختران ما، سختی تبعات محجبه بودن را آسان می کند
اگر توانستیم صبر و استقامت را در نهاد دخترانمان افزایش بدهیم و به او بفهمانیم که برای به دست آوردن عشق و یک زندگی پاک باید صبوری و عفت به خرج بدهد مثلا :گرمای چادر در تابستان، و تمسخر و تحقیر دیگران و... او را خیلی اذیت نمی کند.
صبر یعنی مقاومت در برابر سختی ها و بدست گرفتن تاب و قرار خود. صبر، نیرویی است فعال که انسان را در برابر آن چه ناخوشایند اوست، توانمند می سازد. هر مشکل و مصیبتی در زندگی، به تناسب ناخوشایندی اش، روان انسان را در تنگنا قرار می دهد و موجب بروز فشار روانی می گردد. صبر و استقامت يك يافته مجزا نيست بلكه نتيجه بندگي است. كسي كه به خداوند معرفت داشته باشد و به اين باور رسيده باشد كه كمبودها و بلاهاي اين دنيا و مصائب گوناگونش، تنها وسيله اي هستند براي پرستش بيشتر خداوند، ديگر از رسيدن بلاها و وجود كمبودها ناله نميكند. تحمل گرمای زیر چادر نمونه صبر بر طاعات در این حوزه و رعایت تقوا در شرایط نداشتن خواستگار و موقعیت ازدواج و یا متلک های افراد لاابالی در خصوص حجابش نمونهای از صبر بر بلاء میباشد.
انس با ساده زیستی رمز کنترل شهوات مختلف انسان از جمله شهوت جنسی اوست
یکی از اهداف دستور به حجاب پوشیده ماندن جذابیت های جنسی و پرهیز از تبرج میباشد. ساده زیستی همواره با تجملگرایی و استفاده از زینت های جذاب در رفتار اجتماعی در تضاد بوده است . اگر کسی با ساده زیستی انس گرفته باشد و این یک شاکله رفتاری او شده باشد برای او درک این واقعیت که نباید جذابیت های خصوصی بین زوجین به صورت عمومی در فضای حقیقی و مجازی گسترش یابد، قابل فهم تر خواهد بود.
سرایت اخلاق اهل معصیت با هم نشینی و معاشرت با آنها خصوصا در تیپ و لباس
یکی از امور مهم در شکل گیری رفتار عفیفانه و محجوب ، دوست خوب است. و انتقال یک رفتار درست و یا نادرست از طریق هم سالان و همنشینان به سرعت صورت می گیرد . خداوند در قران کریم می فرماید: "وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا، یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًا، لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءنِی وَکَانَ الشَّیْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا"
"و روزی که ستمکار (مشرک) دو دست خود را (از روی حسرت) به دندان می‌گزد و می‌گوید: ای کاش با پیامبر همراه می‌شدم، ای وای بر من! کاش فلانی را دوست خود نمی‌گرفتم، رفیق من بعد از آن که حق از طرف خدا برای من آمد مرا از یاد خدا غافل کرد... ." همراهی با دوستان خوب خصوصا در دوره نوجوانی بسیار مهم میباشد. چه بسیار دخترانی که به واسطه دوستان بد و تحت تأثیر القائات آنها حجاب برتر را کنار گذاشته اند و از سنتهای خانوادگی خویش فاصله گرفتهاند. خانواده ها در فراهم ساختن محیطی برای فرزندان خویش برای دوست یابی بسیار تأثیر گذارند و می توانند بدین روش فرزندان خویش را تا شکل گیری کامل شخصیت و عبور از گردنه های دوران نوجوانی کمک کنند.
زینت و جلوه گری نداشتن بانوان در مقابل نامحرم شرط حجاب اسلامی:
اگر فردی به ظاهر حد پوشش را رعایت کرده باشد ولی با آرایش صورت و دستها، جراحی زیبایی، و بهره گیری از زیور آلات و به نمایش گذاردن آن در مقابل نامحرم به او پیام جنسی و جذابیت بدهد، آیا این یک نقض غرض بسیار شایع و فاحش و از بین برنده معنی و مقصود خدا از دستور به حجاب نیست؟
در سوره نور آیه 31 که مشهورترین آیه حجاب در قرآن می باشد رعایت حجاب بین دو نهی از ابداء و نمایش زینت است ...ولا یبدین زینتهن ..و لیضربن بخمرهن (روسری) ...و لا یبدین زینتهن
تقدم حکم عدم زینت و محاصره حکم حجاب با زینت نداشتن و آرایش نکردن در آیه دلیل بر اهمیت و اثر گذاری زینت فرد بر واقعی بودن عفاف اوست.
التزام به پوشش سه بعدی (لباس عفیفانه):
اسلام در مورد پوشش حداقل در سه حوزه نظر دارد (برای هر دو جنس به ویژه برای بانوان)
کمیت: تعیین محدوده پوشش و مقداری که باید (مانند: وجه کفین در بانوان) و یا بهتر است پوشیده شود (مانند: چادر و عبا برای زن و مرد)
کیفیت: توجه بر رنگ ، اندازه (تنگی و چسبانی)، جنس و مدل که تحریک کننده برای جنس مخالف نباشد.
عدد: سفارش اسلام برای زنان به پوشیدن شلوار، لباس، مقنعه و چادر و برای مردان به لباس و عبا و کلاه
وقتی هر سه جهت را در پوشش رعایت کنیم بوی عفاف از این سبک پوشش به مشام می رسد.
مدیریت نگاه معیار واقعی شدن ادعای محجبه بودن افراد از دیدگاه اسلام
یک از مهمترین علامت های تعیین عفیفانه بودن پوشش افراد، نگاه فرد می باشد یعنی وقتی بانویی چادر به سر می کند و نگاهش را هم کاهش می دهد به مخاطب خود این پیام را می دهد که رغبتی برای ارتباطات صمیمی با او ندارد و یا مردی که لباس مناسب پوشیده و بر نگاهش کنترل دارد و به دیگران خیره نمی شود، در واقع به مخاطب خود این پیام را می دهد که پوشش مناسب من به دلیل خودداری از ارتباط غیر رسمی با نامحرم است.
در واقع پوشش و نگاه وقتی در یک فرد با هم تناسب دارند پیام عفت به خوبی منتقل می شود. و در صورت تناقض خنثی کننده اثر یکدیگرند.
در سوره نور آیه 30 قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم به مردان بر مدیریت نگاه امر می کند ودر آیه 31 قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن به زنان امر می کند که نگاه را مدیریت کنند . و تازه بعد از آن به عدم آرایش و زینت و رعایت حجاب اشاره می کند: و لا یبدین زینتهن و لیضربن بخمرهن علی جیوبهن
و اگر خوب نگاه کنیم دستور به حجاب به زنان در واقع محدود کردن نگاه مردان است.(مدیریت زن بر نگاه مرد)
وقتی میل دختران برای شبیه شدن به پسران را افزایش بدهند، به صورت طبیعی جایگاه حجاب متزلزل می شود
تشبّه به جنس مخالف، از جمله مسائلی است که در دنیای امروز با رسانه های جدید توسعه بیش از اندازه ای یافته است و این در حالی است که منابع دینی ما هرگونه تشبّه به جنس مخالف را حرام میدانند. هر گونه تشبه به جنس مخالف و تقلید صفات و رفتار، مخرب بنیان خانواده میباشد و سبب ایجاد مشکلات روانشناختی و رفتاری خواهد شد. از امام محمد باقر (علیه السلام) روایت است:«لَا یَجُوزُ لِلْمَرْأَةِ أَنْ تَتَشَبَّهَ بِالرّجَالِ لِأَنَّ رَسُولَ اللَّه صلى الله علیه و آله لَعَنَ الْمُتَشَبّهِینَ مِنَ الرّجَالِ بِالنّسَاء وَ لَعَنَ الْمُتَشَبّهَاتِ مِنَ النّسَاء بِالرّجَالِ» ...خداوند لعن نموده است کسانی که خود را به جنس مخالف شبیه می کنند.
متأسفانه بی خبری و عدم احساس مسئولیت ارگان‌های فرهنگ ساز به شیوع تمایل به پسرانگی در میان دختران اختلالات فراوانی از جمله مقایسه خود با پسران و رواج پوشش پسرانه و بد حجابی را به دنبال دارد./۹۱۸/ی۷۰۳/س
ادامه دارد...
حجت الاسلام مهدی بیاتی، مدیر مؤسسه فرهنگی پژوهشی طهورا