دیپلماسی اقتصادی کجاست؟
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از وطن امروز، زهرا طباخی طی یادداشتی در این روزنامه نوشت: محمدباقر قالیباف با سرعت در حال ارائه آخرین پروژه‌های عمرانی و خدماتی خود در تهران به مردم است. سیدابراهیم رئیسی به مشهد بازگشته و طرح‌هایی همچون تهیه مسکن ارزان‌قیمت برای زوج‌های جوان کم‌بضاعت و ساماندهی فقرای استان‌های همجوار را در پیش گرفته است. ده‌ها نفر از چهره‌های شاخص جریان انقلاب رقابت‌های انتخاباتی را به پایان رسانده و کار و تلاش در عرصه‌های مختلف برای پیشرفت جامعه مشترک‌مان را از سر گرفته‌اند. در این میان فقط یک نفر و تیمش انگار هنوز از فضای رقابت‌ها خارج نشده‌اند و در هیجان بازی‌های انتخاباتی جاگیر مانده‌اند. وضعیت عجیبی است!
بازی با بایدها
حسن روحانی بار دیگر پشت تریبون رفت. این‌بار در جشنواره «عمران سلامت» بدون کوچک‌ترین اشاره‌ای به مشکلات طرح تحول سلامت و شبه‌ورشکستگی وزارت بهداشت، رو به مردم کرد و از «بایدها» گفت. رئیس‌جمهور طرحی برای حل مشکل بودجه طرح تحول ارائه نکرد و بدون چاره‌اندیشی پیرامون «درمان‌محوری» نظام سلامت کشور و هزینه سنگین این بینش تاریخ گذشته، دستور داد به «پیشگیری» توجه شود!
اینکه رئیس هیات دولت و فرمانده برنامه اجرایی کشور تصور دقیقی از مشکلات مهم‌ترین پروژه دولتش در 4 سال گذشته ندارد مشکل کمی نیست اما مساله اصلی این است که به جای مسؤولیت‌پذیری پیرامون کارنامه دولت، به تکنیک‌های مختلفی از جمله تحریک رقبا مکرر متوسل می‌شود. ایشان در سخنانی کاملا بی‌ارتباط به موضوع همایش تخصصی‌ای که در آن حاضر شده بود، گفت: «آنها که از خاک‌مان با موشک یک مرکز تروریستی را هدف قرار دادند فداکاری کردند اما موشک را کی درست کرد؟ سازنده این موشک دولت و وزارت دفاع است و پول آن را بخش اقتصادی کشور تامین می‌کند... سلاح‌های راهبردی ساخته شده در دولت یازدهم حدود ۸۰ درصد کل میزان قبلی است».
اعتبار استقراضی
در ایران نهادهای مستقلی برای «اعتبارسنجی» گفته‌ها و ادعاهای افراد و اسناد و مدارک متنوع منتشر شده برای کنترل افکار عمومی وجود ندارد.
به همین دلیل است که معمولا فضا پس از هر مدعایی به سمت دوقطبی شدن پیش می‌رود. مثلا حامیان دولت مدعی می‌شوند «روحانی پدر موشکی ایران است» و منتقدان دولت هم سند و مدرک ارائه می‌کنند که «بودجه دفاعی کشور در دولت یازدهم 85 درصد کم شده است». این بازی به علت نبود نهادها و سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها و اندیشکده‌های مستقل فعال در رشته «فکت‌چکینگ» یا «اصالت‌سنجی» که به قضاوت تاریخ بنشینند، تا قیام قیامت ادامه می‌یابد! قبول کنیم رویه هیجان‌انگیزی است! هر مدیری، هرجا که کم آورد می‌تواند ادعایی مطرح کند، با اعتبار استقراضی از کارنامه دیگران پز بدهد، ضعف‌های خود را بپوشاند و افکارعمومی را دچار بحران‌های بیهوده کند.
بازی ممنوع!
اینجا کشوری در مسیر پیشرفت است که کارها و پروژه‌های بر زمین مانده‌اش بسیار است. ما در بحبوحه سر و سامان دادن به وضعیت اقتصادی کشور هستیم و بنا بر برخی آمارهای اعلامی قریب به 12 میلیون نفر از هموطنان‌مان زیرخط فقر زندگی می‌کنند. این رقمی نیست که با اردوهای جهادی دانشجویان و دانش‌آموزان بسیجی و سپاهی، تلاش‌های آستان قدس رضوی، قرارگاه جهادی شهرداری تهران، کمیته امداد امام خمینی(ره) یا کمک‌های بی‌دریغ مردمی در هزاران خیریه جمع و جور شود. 12 میلیون فقیر را با برنامه‌ریزی دقیق برای اشتغالزایی و ایجاد ثبات اقتصادی می‌توان به طبقه متوسط جامعه نزدیک کرد. پس با چنین مشکلات بزرگی اصولا دولت یک روز هم برای هدر دادن در میانه طراحی و اجرای برنامه‌های متنوع عملیات روانی وقت ندارد و حق مردم هم نیست که منتخبان‌شان به جای حل‌وفصل مشکلات مهم آنها، درگیر بازی‌های سیاسی صد من یک غاز شوند. در چنین وضع و اوضاعی شاید بد نباشد کمتر جلسه سخنرانی و مصاحبه برای تحریک افکار این و آن داشته باشیم!
واردات جای صادرات
نظام برنامه‌ریزی کرد، دولت پول گذاشت، متخصصان دفاعی ابداع و اختراع کردند و دست آخر صنایع نظامی با فداکاری و از جان گذشتگی بچه‌های مومن و متعهد این کشور «بومی» شد. ثمره استقلال نظامی را چشیدیم و امروز منطقه در اختیار ما است... مرحبا بکم! اکنون زمان چیدن گل پروژه‌های موفق نظام است.
جناب آقای رئیس‌جمهور! سپاه به اعتراف دوست و دشمن، همدلی مردم جوامع مختلف غرب و جنوب غرب آسیا را با شکست داعش برانگیخت. امروز بازارهای منطقه دست‌یافتنی‌تر از هر زمان دیگری است. پیمان‌های دیپلماتیک برای مدیریت منابع آبی به واسطه شکل‌گیری اتحاد استراتژیک فراملی در دسترس است... دیپلماسی کجا جا مانده است؟
چطور تسهیل امر صادرات و برنامه‌ریزی برای استفاده از موقعیت ایجاد شده توسط سپاه، در بحبوحه درگیری‌های بیهوده فراموش شد؟! هنوز فراموش نکرده‌ایم زمانی که آمریکا و اروپا منابع غذایی کشور پهناور روسیه را تحریم کردند، به‌رغم روابط عالی 2 کشور، آماده نبودن زیرساخت دیپلماسی اقتصادی ایران چقدر به ضرر تجار و تولیدکنندگان کشورمان تمام شد. در فقره تحریم قطر نیز ترکیه از ما پیش افتاد با اینکه قطری‌ها ابتدا برای تامین نیازهای غذایی و احتیاجات در حوزه ارتباطات و صنایع فنی بازار خود با ایران تماس دیپلماتیک برقرار کردند. واقعیت این است که دولت در امر دیپلماسی اقتصادی ضعیف است و ضرر این بی‌برنامگی به‌رغم پیشرفت‌ها در حوزه‌های سیاسی- نظامی و ایجاد روابط مثبت در آسیا و آفریقا و حتی آمریکای‌جنوبی توسط بخش‌های دیگر نظام، مستقیما متوجه اقتصاد مردم شده است.
فراموش نمی‌کنیم غربگرایان چگونه کارخانه‌های تاسیس شده در ونزوئلا و سوریه و لبنان و پروژه‌های صادرات خودرو به کشورهای منطقه خودمان و برخی کشورهای کوچک و متوسط آفریقایی را مورد تمسخر قرار می‌دادند! اکنون از ما نخواهید بابت بازگشت به سیاست «خام و مفت‌فروشی» منابع خدادادی و رقابت با عربستان سعودی در واردات کالاهای مصرفی از اروپا، به احترام دیپلماسی پسابرجام بایستیم و کف بزنیم!
قفل زندگی مردم
بنا بر اصول، دولتی را باید تشویق کرد که برای رفع تحریم‌های ظالمانه تلاش می‌کند. حال اگر موفق هم نشد، بنا بر قول صریح رهبر حکیم انقلاب، ماجور هستند. اما اگر در بحبوحه درگیری کشور در تحریم‌های پسابرجامی، بگوییم آمریکا را در جهان منزوی کردیم، طبیعتا از مرزهای واقع‌گرایی و صداقت با رای‌دهندگان کیلومترها فاصله گرفته‌ایم.
مردم خواهند پرسید که مگر هدف از پیشبرد 12 سال مذاکره، منزوی کردن آمریکا بود؟! وظیفه دولت یازدهم لغو تحریم‌ها و ایجاد رونق اقتصادی مطابق وعده‌های ارائه شده به مردم بوده و هست. حال اگر مکرر اقتصاد کشور را پیش پای اروپایی‌ها زمین بزنیم و با تخفیف‌های عجیب و غریب مشابه قرارداد نفتی «توتال» سهم مردم را قربانی کنیم، آمریکا منزوی می‌شود؟! آیا مردم با این رویه موافق هستند؟
به نظر می‌رسد با این روش ضرر کشور حتی از دوره تحریم‌های پیش از انعقاد برجام هم بیشتر شده، چرا که بانک‌ها در معرض مشکلات اساسی قرار گرفته‌اند، احتمال سقوط بورس و شوک ارزی به واسطه وضع تحریم‌های جدید توسط آمریکایی‌ها وجود دارد، تولید در کشور متوقف شده و تولیدکنندگانی که در دوره تحریم‌ها به سبب برنامه‌ریزی متناسب دولت وقت، تقویت هم شده بودند با بحران‌های مالی و بیکاری و ورشکستگی حتمی دست و پنجه نرم می‌کنند. این روند را طولانی‌مدت نمی‌توان با بازی‌های رسانه‌ای ادامه داد.
موفقیت از آن کشوری است که بخش‌های مختلف آن با یکدیگر برای حل‌وفصل مشکلات هماهنگ باشند. اگرنه حمله به سپاه پاسداران در اوج موفقیت فراملی و بازگشایی درهای توسعه سیاسی و اقتصادی و نظامی منطقه به روی کشور از دشمن انتظار می‌رود، نه از مدیر جمهوری اسلامی ایران! مردم از خدمتگزاران خود «کار» می‌خواهند و کمی «صداقت»! معجزه لازم نیست!/۱۳۲۵//۱۰۲/خ