درس‌هایی رسانه‌ای از زلزله اخیر کرمانشاه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، سال ها قبل وقتی حادثه و یا اتفاقی در این مملکت می افتاد بیشتر از تاثری که خود حادثه برایم به همراه داشت، تاسفی بود که با دیدن ضعف رسانه ملی در خبر رسانی برایم دست می داد. بارها در زلزله های آذربایجان و بم، حوادث سقوط هواپیما، واژگونی قطارو ... شاهد بودیم که رسانه های خبری جهانی سریعتر و بهتر اخبار را مخابره کرده و دلیل عدم وثوق مردم به رسانه ملی باعث می شد که حتی شاهدان حوادث اطلاعات خود را در اختیار شبکه های بین المللی قرار دهند و ...
سرعت یکی از مهم ترین ثروت ها در هزاره سوم است که در سایه تکنولوژی اطلاعات فراهم شده است. یکی از استراتژی های جدید برای پاسخ به چنین موقعیتی، شبکه ها و تیم های مجازی اند. امروزه شبکه های اجتماعی به عنوان نسل جدید ارتباطات مجازی در چرخه ارتباطات انسانی چنان تغییراتی به وجود آورده اند که به واسطه آنها انسان ها علاوه بر تجربه زندگی در عرصه حقیقی و عینی، در حال تجربه و شکل دهی به زندگی مجازی خود هستند.
این شبکه ها در عرصه های مختلف زندگی کنونی نقش دارند و مرز و خط کشی رسانه های سنتی و یک طرفه را از بین برده اند و در بطن زندگی انسان ها نفوذ کرده اند. مردم با استفاده از این شبکه ها به سرعت به اخبار و اطلاعات دسترسی پیدا می کنند و در فضای مجازی با یکدیگر وارد تعامل می شوند. شبکه های اجتماعی این امکان را ایجاد می کنند که گروه ها به سرعت شکل بگیرند و با هم ارتباط مؤثری برقرار کنند. این شبکه ها در تحولات سیاسی و فرهنگی هم نقش آفرینی کرده اند و به تعبیر برخی به تریبون های آگاهی بخش تبدیل شده اند.
زمین لرزه غرب کشور علاوه بر حزن و اندوهی که برای مردم ایران به جا گذاشت، باعث بروز یک اتفاق جدید در عرصه اجتماعی ایران شد. امروزه با وجود شبکه های اجتماعی مختلف کمتر اتفاقی است که از چشم بیدار جامعه پنهان بماند. خبررسانی بی واسطه از طریق عکس ها و ویدئوهای ارسالی از منطقه زلزله زده و پوشش بدون سانسور کیفیت کمک رسانی ها که گاه حکایت از ضعف و برخی کاستی ها دارد بهتر مردم را در جریان امور قرار می دهد.
شاید این تحرک وسیع و سریع شبکه های مجازی، اعم از تلگرام و ایستاگرام و توئیتر و ... بود که سبب ساز هدایت برتر و بهتر کمک های مردمی و چهره های مشهور به آسیب دیدگان گردیده و موجبات اطلاع رسانی دقیق را فراهم ساخته و در مواقع بسیاری کاستی ها و نقصان ها را در ارائه کمک های دولتی آشکار کرده و باعث از تحرک بیشتر دولتمردان نیز شد.
درس های مهمی می توان از این رخداد و دیگر تاثیرات شبکه های مجازی گرفت و مهم ترین درس شاید عبارت از این باشد که دیگر سازمان ها و دولت ها نمی توانند بمانند سابق در قبال مسئولیت های اجتماعی که در قبال مردم و محیط زیست دارند بی تفاوت باشند و این اتفاقی میمون در عصر جدیدی هست که سالها قبل نامش را گذاشته اند؛ انفجار اطلاعات.
به هرحال اين زلزله باز هم نشان داد که شبکه هاي اجتماعي مي توانند نقشي بزرگ در موقعيت هاي ويژه ايفا کنند و چه بسا با فرهنگسازي مناسب، بتوان علاوه بر آموزش هاي مناسب، اين شبکه ها را به محلي مناسب براي امداد و نجات در شرايط اضطراري تبديل کرد./935/د۱۰۳/ب۲
حمید مظاهری راد، فعال سیاسی اجتماعی