فقه و فقاهت ستون فقرات حوزه های علمیه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی، مدیرحوزه‌های علمیه در مراسم رونمایی از ۷۵ عنوان کتاب مرکز فقهی و مرکز تخصصی ائمه اطهار (ع) و تجلیل از ممتازان علمی و پژوهشگران این مرکز، با بیان این‌که خلاء‌های بزرگی وجود دارد که نیازمند مؤسسات و مراکز تخصصی علمی است، گفت: نقش اینگ ونه مراکز بسیار ممتاز است و هر قدر مؤسسات و مراکز علمی پای کار بیایند، باز هم جای کار وجود دارد.

مدیر حوزه‌های علمیه باب فقه و فقاهت را ستون فقرات حوزه‌های علمیه توصیف و بیان کرد: دستگاه اجتهاد ما در دستگاه فقاهت ما تجلی پیدا کرده است، به طوری که هرقدر در این زمینه بخوانیم، بنویسیم، بیندیشیم، تفکر و پژوهش کنیم، باز هم کم است.

وی با بیان این‌که فقه ما یک دانش پیوسته تاریخی است و هیچ انقطاع تاریخی در آن وجود ندارد، گفت: همانگونه که در قالب کتب و متون پیوسته صیانت شده، همانطور در یک فرآیند تعلیم و تعلمی استمرار پیدا کرده است و رشته استادی و شاگردی به عصر معصوم می‌رسد.

آیت الله اعرافی خطرنشان کرد: ما در ادواری داریم که این رشته‌های دانشی گاهی نازک می‌شده است، اما فقه ما یک درخت تنومند و تناوری است که ریشه در کتاب و سنت دارد و در گذر زمان، هیچگاه نازک نشده است، این نکته مهمی است که در هیچ علوم دیگری وجود ندارد.

وی با اشاره به طبقه‌بندی‌های ادوار فقه، بیان کرد: حوزه‌های فقهی ما جابجا شده است، اما پیوستگی این علم و دانش و استاد و شاگردی قطع نشده است، مطلب دیگر که در باب فقه شاهد هستیم، تنوع مکاتب در عین وحدت روش‌های بنیادی است، نکته مهم این است که فقه ما تنوع مکاتب و دیدگاه‌های متفاوتی دارد، اما این تنوع در یک قالب چهارچوب منقح و مدونی است.

امام جمعه قم با بیان این‌که گاهی ممکن است که طیف دیدگاه‌ها، کلیت یک دانش را به هم بریزد، گفت: فقه دانشی است که صاحب طیف است و حتی اخباری‌ها هم به شکلی در همین منظومه می‌گنجد.

وی با تأکید بر این‌که دستگاه فقاهت ما دستگاه منسجمی است، گفت: درون این دستگاه منسجم طیف‌های گوناگونی وجود دارد و گاهی هم که به مرز خروج از ان رسیده است، خود را التیام بخشیده است، نمونه آن دستگاه فقاهت شیخ اعظم است که موج عقلی قبل از اخباری‌ها را در دل خود هضم کرده و به بلوغ فقاهتی رسید.

آیت الله اعرافی اضافه کرد: بخش مهمی از رشد و تحولات فقهی ما در پاسخ به پرسش‌هایی بوده که جامعه به فقه ما عرضه می‌کرده است، این نکته مهمی است که بالندگی فقه به لحاظ موضوع و مسأله در مواجه با مسائل بیرونی بوده است.

وی ادامه داد: در عصر ما فرصت‌های بی‌نظیری برای رشد و توسعه فقه به وجود آمده است و با وجود همه کار‌هایی که در حوزه فقه انجام شده است، در عین حال در عرصه‌های جدید نیاز‌های ما بسیار فراتر از چیزی است که انجام شده است.

مدیر حوزه‌های علمیه تأکید کرد: ما باید در هر بابی به مسائل مستحدثه آن توجه کنیم، در بسیاری از کتب موجود بایستی فصل‌های جدید پایه ریزی کرده و دیگر این‌که کتاب‌های جدید فقهی با روش درست فقاهتی تأسیس شود.

وی اضافه کرد: نکته دیگر داد و ستد فقه و دستگاه اصول است، متأسفانه در حوزه کلام و دیگر حوزه‌ها شاهد این داد و ستد نیستیم، در حالی که این داد و ستد در فقه و اصول به اوج خود رسیده است، به اعتقاد ما اصول ما اصلا تورم ندارد، هرچند برخی از بزرگان قائل به تورم آن هستند.

آیت الله اعرافی با بیان این‌که در ادواری که فقه، فقیهان و حوزه‌های ما با مذاهب و مکاتب مختلفی مواجه شده‌اند، شاهد نوعی رویش و تکامل هستیم، گفت: دل و جرأت ورود به بحث‌های جدید سبب قوی‌تر شدن و پویایی فقه خواهد شد.

وی در پایان افزود: همه اسناد‌ها در حوزه دین پژوهی باید مهم شمرده شود، دفاع از نظام فقاهتی و دستگاه فقه ما در کنار کار‌های نو و جدید امر مهمی است، چراکه این دستگاه در معرض هزار هجمه است، از این رو آن هجمه‌ها را باید به صورت عالمانه و دقیق شناخته و پاسخ داده شود.

گزیده از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید.

/۸۷۶/پ202/ج