روح انسان در سایه رعایت ارزش های اخلاقی اسلام تکامل پیدا می کند

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در هفتمین جلسه از سلسله جلسات درس اخلاق ویژه ماه مبارک رمضان که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزار شد، اختلاف نظام اخلاقی اسلام با نظام های دیگر را در اهداف دانست و گفت: آنچه مکاتب اخلاقی فلسفی، اجتماعی و کلامی مطرح می کنند این است که انسان با رعایت اصول اخلاقی زندگی آرام، آسوده و مرفهی خواهد داشت اما اهداف اسلام در زمینه اخلاق بسیار فراتر است.

وی افزود: انسان با رعایت اخلاق به قرب الهی دست پیدا می کند، برخی از اهدافی که در نظام های اخلاقی دیگر مطرح شده می تواند جزء اهداف متوسط در نظام اخلاقی اسلام باشد، یکی از اختلافات نظام اخلاقی اسلام با نظام های دیگر این است که با چه روشی می توان انسان را وادار به رعایت ارزش های اخلاقی کرد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: یکی از روش های عادی برای ترویج ارزش های اخلاقی تلقین، تشویق، احترام و محبوبیت است که در نهایت ارزش ها برای انسان ملکه می شود،  ممکن است که این روش در نظام اخلاقی اسلام هم مورد استفاده قرار گیرد.

وی ادامه داد: وقتی هدف اصلی قرب به خدا باشد با تشویق های ساده تحقق پیدا نمی کند، اصل نظام اخلاق اسلام این است که در سایه رعایت ارزش های اخلاق اسلامی روح انسان تکامل پیدا می کند و به جایی می رسد که لایق قرب الهی می شود و در سایه قرب خداوند به بالاترین کمال مخلوقات نائل خواهد شد.

آیت الله مصباح یزدی ابراز داشت: اصل تربیت اخلاقی استفاده از نعمت های الهی و نجات از عذاب های ابدی برای داشتن سعادت و کمال ابدی است، هیچ مکتب اخلاقی جز اسلام به موضوع قرب الهی و مسأله پس از مرگ اشاره نکرده و محدود در مسائل دنیوی بوده است.

وی عنوان کرد: انسان اگر مسأله ای را درک و فهم کند بیشتر می تواند انگیزه انجام آن را داشته باشد از این رو این مسائل باید تبیین شود، اسلام به جای رضایت عقلا، رضایت الهی را مطرح کرده است و می فرماید که خداوند باید از کار انسان ها رضایت داشته باشد.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: هدف اصلی نظام اخلاقی اسلام قرب خدا است یعنی بالاترین کمالی که یک مخلوق می تواند به آن دست پیدا کند که البته درجاتی دارد؛ بنابراین نظام اخلاق اسلامی در هدف و روش با سایر نظام ها اختلاف دارد، البته اسلام در ابتدا به اندازه فهم افراد از خوف و امیدها هم برای تربیت انسان بهره می گیرد.

وی اضافه کرد: مجموعه های آموزش اخلاقی به سه دسته تقسیم می شوند، یک دسته مانند ایمان به خدا، اطاعت الهی و معرفت الله است که مستقیما به خود خداوند متعال مربوط می شود و به آن اخلاق الهی می گوییم، دسته دیگر مربوط به ساختن شخصیت انسان است که اخلاق فردی نام دارد و دسته سوم مربوط به روابط با دیگران است که اخلاق اجتماعی نامیده می شود.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که نظام اخلاقی عاملی برای رعایت حقوق انسان و جامعه است، گفت: سؤال می شود چرا انسان به گونه ای خلق شده است که احساس و عامل فساد در او پیدا شود، خداوند متعال می خواهد انسان با اراده خودش بهترین کمالات را کسب کند و اوج این اراده در جایی تحقق پیدا می کند که انگیزه ای بر ضد کمال داشته باشد و با اراده خود از آن چشم پوشی کند، به همین دلیل باید زمینه هر دو راه برای انسان وجود داشته باشد.

وی افزود: کمال، رشد و لیاقت برای دریافت رحمت خاصه الهی زمانی پیدا می شود که انگیزه ای برای سقوط هم باشد تا انسان انتخاب کند، نخستین ارزشی که در زندگی اجتماعی از نظر اخلاق اسلامی مطرح می شود حفظ حیات انسان ها است و اگر ظلم عالم را فرابگیرد عدالت از بین رفته و مانع تکامل انسان ها می شود.