ضرورتهای پرداختن به مسأله حجاب
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، قرن هفدهم میلادی بود که صداهای عجیب و غریبی در اروپا شنیده میشد. غرب در آن سالها خوشحال از پوستاندازی خود یا همان رنسانس بود. انقلاب صنعتی بهخوبی انجام گرفت. در عرصه علوم نیز همین مِتُد دنبال شد.
آن صدای غریب چیزی جز "آزادی و تساوی حقوق" نبود. علت عجیب و غریب بودن صدا هم این بود که غربِ دور از تمدن چه میدانست آزادی چیست! مسائلی مانند تساوی حقوق برای آنها خیلی قابل هضم نبود.
دانشمندانی چون ژان ژاک روسو و ولتر و منتسکیو تلاش زیادی برای تدوین قوانینی در راستای آزادی حقوق انسانها کردند که محصول این تلاشها حقوق بشر نامیده شد.(1) حرف اصلی این بود که انسان به حکم خلقت و طبیعت واجد یک سلسله حقوق و آزادیهاست و هیچ فرد یا گروهی حتی خود انسان اجازهی سلب این حقوق و آزادیها را ندارد.
این روند به همین شکل ادامه پیدا کرد تا قرن ۱۹ تا اوائل قرن ۲۰ هم مِتُد حقوقی جدیدی به دنیا معرفی شد. برابری حقوق طبقه کارفرما و طبقه ارباب. سوسیالیم نامی بود که بر این قالب و روش حقوقی گذاشته شد.
اما این سلسلهی روشهای حقوقی که از اساس مسیر خطرناکی را دنبال کرد، به جاهای خوبی ختم نشد. در قرن ۲۰ بود که مسئلهی تساوی حقوق زن و مرد در منشور حقوق بشر تصویب شد.
اینجا بود که مشکلات زیادی برای جوامع ایجاد شد. متفکرانی بر نقد این قانون همت گماردند. بزرگترین ضعف این قانون، بی توجهی به ساختار طبیعی زن و مرد و جایگاه آنها در اجتماع و خانواده است.
از سوی دیگر نشریات و مجلات هم کار خود را شروع کردند و تا توانستند اشک تمساح ریختند که ای وای...اینهمه غربت زن را به کدام محکمه ببریم؟
در ایران نیز نشریات و مجلاتی شروع کردند به پر و بال دادن به همین مطالب و در آن روی سکه نوشتههایشان قوانین اسلام در مورد جایگاه زن و حجاب و مسائلی از این دست را زیر سوال میبردند. در آن دوران شبهات و سوالهای اصلی در مسئله زن پیرامون همین موضوعات بود.
یکی از کسانی که با بیانی علمی و قلمی عالمانه به مصاف این شبهات رفت،آیت الله شهید مطهری (ره) بود. کتابهایی چون"مسئله ی حجاب"، "نظام حقوق زن در اسلام" محصول همین رویاروییهاست و اتفاقا توانست جامعه جوان و نخبگان کشور را تا حد زیادی قانع سازد.
اما تبعات قانون تساوی حقوق زن و مرد که در سال ۱۹۴۸ تصویب شده است هنوز که هنوز است گریبانگیر برخی جوامع مانند ایران است.
امروزه دیگر سوالها از جنس سوالهای قبل از انقلاب نیست. مسائل جدیدی از قبیل آزادیهای جنسی، ازدواجهای سفید مطرح شده است که پلهی اول و اسم رمز همهی اینها مسئله "حجاب اجباری" است.
در مقام نفی و اثبات حجاب اجباری که نامگذاری موذیانه و غلطاندازی دارد نیستم. روی سخن با جوامع علمی و نخبگانی است.
چند سالی است که مسئله حجاب اجباری از مسائل درجه یکِ فرهنگیِ کشور شده است اما متاسفانه جامعه علمی بهخصوص حوزهی علمیه، آثار قابل توجهی را در این زمینه ارائه نکرده است.
این دیگر یک مسئله اقتصادی یا روانشناسی نیست که برخی بگویند حوزه وظیفهای در قبال آن ندارد. مسئله حجاب و مشخص کردن حدود و همچنین شیهات اجتماعی آن دقیقا یک مسالهی حوزوی است. نتیجه پاسخ ندادن به چنین شبهاتی،حوادثی مانند حادثه دانشگاه تهران میشود. حتی بی دقتی و خطا در روشن نمودن مسائلی چون مسئله نهی از منکر نیز در این رویدادها بی تاثیر نبود.
یکی از مهمترین عواملی که سبب ماندگاری آثار شهید مطهری شد، نگاه ویژه ایشان به مشکلات جامعه و نوشتن کتاب و مقاله در راستای حل این مشکلات و از همه مهمتر بهموقع نوشتن بود.
تدوین کتابها و مقالات علمی در زمینهی شبهات جدید حجاب و تبیین این جوابها بهوسیله سخنرانهای تحصیلکرده و برگزاری کرسیهای نظریهپردازی با پنین موضوعاتی در جوامع علمی کمک شایانی به حل این مسئله میکند./918/ی702/س
علی خردمردی
1.نظام حقوق زن در اسلام/ شهید مطهری/ ص12