آیین رونمایی از جدیدترین آثار پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت برگزار شد
در این مراسم، از ۸ اثر با عناوین «سیره سیاسی معصومان»، «سیره اقتصادی معصومان»، «سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان»، «سیره عبادی معصومان» و ... رونمایی شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیین رونمایی از جدیدترین آثار پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تالار شیخ طوسی (ره) این پژوهشگاه برگزار شد.
در این مراسم، از ۸ اثر با عناوین «سیره سیاسی معصومان»، «سیره اقتصادی معصومان»، «سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان»، «سیره عبادی معصومان» و «در آمدی بر سیره معصومان» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر ذاکری خمی، «سیره معصومان در فقرزدایی» از حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین علی‌اکبری، «سیره معیشتی معصومین» اثر حجت الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی و «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی از استقامت تا انحراف» به قلم حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی ذاکری رونمایی شد.
در این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به لزوم مرجعیت بخشی به قرآن و سیره معصومان (ع) اظهار داشت: بهره گیری و اقتباس فردی نسبت به سیره اهل بیت (ع) و قرآن خیلی روشن و سهل الوصول است، اما آنچه که دشوار است، این بوده که چگونه می‌توانیم به قرآن در زیست اجتماعی خود مرجعیت ببخشیم و چگونه می‌توانیم برای تنظیم مناسبات اجتماعی خودمان به سیره معصومین (ع) مرجعیت ببخشیم.
وی گفت: در این زمینه کار‌های زیادی لازم است و حتی کار متخصص بحث سیره هم نیست؛ برای مرجعیت بخشیدن به قرآن و سیره و کلام اهل بیت (ع) در وجه اجتماعی به کار بیشتری نیلز هست.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: نویسندگان این آثار با مراجعه به تراث دینی مان مواد خام و اولیه را در اختیار قرار داده اند و میان این مسأله و اقتباس و استضائه فردی از نورانیت اهل بیت (ع) با استحصال از این منابع برای وجه اجتماعی تفاوت وجود دارد.
همچنین، حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی، رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: نقطه‌های آغازین است که سطح سیره پژوهی را از سطح سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به سطح راهبردی و تمدنی ارتقا دهیم؛ در این صورت می‌توانیم انتظار داشته باشیم که دانش تاریخ در خدمت توانمندسازی علوم اسلامی و علوم انسانی قرار بگیرد.
وی اظهار داشت: آنگاه که وارد سیره نویسی اجتماعی و ارتقای آن به راهبردی می‌شویم، باید به سیره خانوادگی، بهداشتی، اقتصادی، سیاسی و حکومتی و سیره فرهنگی و تربیتی معصومین (ع) توجه کنیم؛ اگر از این منظر نگاه کنیم، می‌بینیم که برخی حلقات مفقوده داریم که باید مورد توجه قرار بگیرد.
سپس، آیت الله محمدهادی یوسفی غروی، محقق تاریخ اسلام و استاد برجسته حوزه علمیه اظهار داشت: تاریخ میلاد حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر که در زبان ما فارس‌ها به نام معصومه ملقب شده، به دست نیامده است و تعیین اول ماه ذی القعده یک نظر و قیاس کردنی با میلاد برادرشان امام رضا (ع) است.
وی گفت: شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا میلاد امام رضا (ع) را از جمعی از اهل مدینه نقل می‌کند که در یازدهم ربیع الاول است و همان روایت را مرحوم شیخ طبرسی در اعلام الوری نقل کرده، اما برای اولین بار می‌بینیم که یازدهم ربیع الاول به یازدهم ذی القعده تبدیل شده است یعنی این مسأله زیر علامت استفهام می‌آید.
در ادامه، حجت الاسلام حمیدرضا مطهری، رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: ویژگی مهم این آثار، آن است که با تکیه بر کتب اربعه شیعه تدوین شده اند.
وی افزود: اگر تاکنون آثاری در این راستا تدوین و ارائه شده است، شاید در آن‌ها خیلی توجه به کتب اربعه نشده باشد و یا حداقل این که اتکای اصلی شان بر کتب اربعه نبوده است.
حجت الاسلام مطهری اظهار داشت: مجموعه کتب "سیره معصومان" اثر حجیمی با بیش از ۱۲۰۰ صفحه بود که با ترتیبی که اتخاذ شد، به چند کتاب تبدیل شد تا برای همگان قابل استفاده باشد.
وی گفت: با توجه به آثاری که در پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) در دست نشر داریم، ۱۵ اثر دیگر این پژوهشکده تا هفته پژوهش سال جاری منتشر خواهد شد.
سپس، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر ذاکری خمی، عضو هیأت علمی و مدیر گروه سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار داشت: علت پرداختن به سیره اهل بیت (ع) در کتب اربعه در این آثار تازه تألیف جهات مختلفی داشت، یکی این که از جهت منبع، بهترین و ارزشمندترین منابع شیعه هستند، پس مطلبی که در آن باشد، مورد استقبال همه قرار می‌گیرد و به آن عمل می‌شود.
وی گفت: نکته دیگر این که اهل سنت به کتاب صحاح سته خود توجه بیشتری دارند، اما ما این توجه را نداریم؛ شاید اکثر شرح‌هایی که وجود دارد مربوط به دوره صفویه است و بعد از آن شرحی نداریم و یا بخش‌هایی از این کتب شرح داده شده است.
همچنین، حجت الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی مؤلف کتاب «سیره معیشتی معصومان» گفت: هدف از این پژوهش، کشف جهت گیری کلی در سیره معیشت فردی ایشان در دو محور درآمد و مصرف در بخش عرصه معیشت اقتصادی فردی است و ابعاد اجتماعی، مدیریتی و سیاسی مالی ائمه اطهار (ع) بررسی نشده است.
مؤلف کتاب «سیره معیشتی معصومان» تصریح کرد: شیوه این اثر، بین رشته‌ای تاریخی ـ رجالی ـ فقهی است و وجهش این است که سخن یا رفتاری که انسان می‌خواهد به معصوم (ع) نسبت دهد، نمی‌تواند هر سخنی باشد و باید مبنایی داشته باشد و از این جهت، سند این روایات و مستندات بررسی شده است.
وی افزود: قالب روایات مورد استناد در این کتاب، بررسی رجالی است و اگر هم در موردی روایتی را ضعیف می‌دیدیم و امکان استناد به یک قاعده معتبر وجود داشت، پشتیبانی شده و آن قاعده معتبر این است که یا به یک قاعده معتبر عقلی و یا یک قاعده معتبر نقلی پرداخته شده است.
در این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی ذاکری، مؤلف «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی از استقامت تا انحراف» گفت: شلمغانی شخصیتی صاحب اثر است؛ کتاب "التکلیف" وی سال‌ها بعد از مرگش هم مورد توجه شیعیان بود. باید به این توجه داشت که اواخر کار، شلمغانی در مجلس سران شیعه حاضر می‌شود و ادعا می‌کند که در منازعه با حسین بن روح، شلمغانی بر حق است، از چنین شخصیتی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که همه انحرافاتی که به وی نسبت داده شده، حقیقت داشته باشد.
مؤلف کتاب «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی از استقامت تا انحراف» تصریح کرد: مجموع این مباحث سبب می‌شود که توجه به شلمغانی اهمیت پیدا کند و در حد یک پژوهش اهمیتش زیاد باشد؛ وی افزود: از همین اثر، چندین مقاله استخراج شده و در فصلنامه‌های متعددی منتشر شده است. /۸۲۲/پ ۲۰۲/ش
در این مراسم، از ۸ اثر با عناوین «سیره سیاسی معصومان»، «سیره اقتصادی معصومان»، «سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان»، «سیره عبادی معصومان» و «در آمدی بر سیره معصومان» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر ذاکری خمی، «سیره معصومان در فقرزدایی» از حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین علی‌اکبری، «سیره معیشتی معصومین» اثر حجت الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی و «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی از استقامت تا انحراف» به قلم حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی ذاکری رونمایی شد.
در این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به لزوم مرجعیت بخشی به قرآن و سیره معصومان (ع) اظهار داشت: بهره گیری و اقتباس فردی نسبت به سیره اهل بیت (ع) و قرآن خیلی روشن و سهل الوصول است، اما آنچه که دشوار است، این بوده که چگونه می‌توانیم به قرآن در زیست اجتماعی خود مرجعیت ببخشیم و چگونه می‌توانیم برای تنظیم مناسبات اجتماعی خودمان به سیره معصومین (ع) مرجعیت ببخشیم.
وی گفت: در این زمینه کار‌های زیادی لازم است و حتی کار متخصص بحث سیره هم نیست؛ برای مرجعیت بخشیدن به قرآن و سیره و کلام اهل بیت (ع) در وجه اجتماعی به کار بیشتری نیلز هست.
رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: نویسندگان این آثار با مراجعه به تراث دینی مان مواد خام و اولیه را در اختیار قرار داده اند و میان این مسأله و اقتباس و استضائه فردی از نورانیت اهل بیت (ع) با استحصال از این منابع برای وجه اجتماعی تفاوت وجود دارد.
همچنین، حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی، رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: نقطه‌های آغازین است که سطح سیره پژوهی را از سطح سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به سطح راهبردی و تمدنی ارتقا دهیم؛ در این صورت می‌توانیم انتظار داشته باشیم که دانش تاریخ در خدمت توانمندسازی علوم اسلامی و علوم انسانی قرار بگیرد.
وی اظهار داشت: آنگاه که وارد سیره نویسی اجتماعی و ارتقای آن به راهبردی می‌شویم، باید به سیره خانوادگی، بهداشتی، اقتصادی، سیاسی و حکومتی و سیره فرهنگی و تربیتی معصومین (ع) توجه کنیم؛ اگر از این منظر نگاه کنیم، می‌بینیم که برخی حلقات مفقوده داریم که باید مورد توجه قرار بگیرد.
سپس، آیت الله محمدهادی یوسفی غروی، محقق تاریخ اسلام و استاد برجسته حوزه علمیه اظهار داشت: تاریخ میلاد حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر که در زبان ما فارس‌ها به نام معصومه ملقب شده، به دست نیامده است و تعیین اول ماه ذی القعده یک نظر و قیاس کردنی با میلاد برادرشان امام رضا (ع) است.
وی گفت: شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا میلاد امام رضا (ع) را از جمعی از اهل مدینه نقل می‌کند که در یازدهم ربیع الاول است و همان روایت را مرحوم شیخ طبرسی در اعلام الوری نقل کرده، اما برای اولین بار می‌بینیم که یازدهم ربیع الاول به یازدهم ذی القعده تبدیل شده است یعنی این مسأله زیر علامت استفهام می‌آید.
در ادامه، حجت الاسلام حمیدرضا مطهری، رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: ویژگی مهم این آثار، آن است که با تکیه بر کتب اربعه شیعه تدوین شده اند.
وی افزود: اگر تاکنون آثاری در این راستا تدوین و ارائه شده است، شاید در آن‌ها خیلی توجه به کتب اربعه نشده باشد و یا حداقل این که اتکای اصلی شان بر کتب اربعه نبوده است.
حجت الاسلام مطهری اظهار داشت: مجموعه کتب "سیره معصومان" اثر حجیمی با بیش از ۱۲۰۰ صفحه بود که با ترتیبی که اتخاذ شد، به چند کتاب تبدیل شد تا برای همگان قابل استفاده باشد.
وی گفت: با توجه به آثاری که در پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) در دست نشر داریم، ۱۵ اثر دیگر این پژوهشکده تا هفته پژوهش سال جاری منتشر خواهد شد.
سپس، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر ذاکری خمی، عضو هیأت علمی و مدیر گروه سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار داشت: علت پرداختن به سیره اهل بیت (ع) در کتب اربعه در این آثار تازه تألیف جهات مختلفی داشت، یکی این که از جهت منبع، بهترین و ارزشمندترین منابع شیعه هستند، پس مطلبی که در آن باشد، مورد استقبال همه قرار می‌گیرد و به آن عمل می‌شود.
وی گفت: نکته دیگر این که اهل سنت به کتاب صحاح سته خود توجه بیشتری دارند، اما ما این توجه را نداریم؛ شاید اکثر شرح‌هایی که وجود دارد مربوط به دوره صفویه است و بعد از آن شرحی نداریم و یا بخش‌هایی از این کتب شرح داده شده است.
همچنین، حجت الاسلام والمسلمین یدالله مقدسی مؤلف کتاب «سیره معیشتی معصومان» گفت: هدف از این پژوهش، کشف جهت گیری کلی در سیره معیشت فردی ایشان در دو محور درآمد و مصرف در بخش عرصه معیشت اقتصادی فردی است و ابعاد اجتماعی، مدیریتی و سیاسی مالی ائمه اطهار (ع) بررسی نشده است.
مؤلف کتاب «سیره معیشتی معصومان» تصریح کرد: شیوه این اثر، بین رشته‌ای تاریخی ـ رجالی ـ فقهی است و وجهش این است که سخن یا رفتاری که انسان می‌خواهد به معصوم (ع) نسبت دهد، نمی‌تواند هر سخنی باشد و باید مبنایی داشته باشد و از این جهت، سند این روایات و مستندات بررسی شده است.
وی افزود: قالب روایات مورد استناد در این کتاب، بررسی رجالی است و اگر هم در موردی روایتی را ضعیف می‌دیدیم و امکان استناد به یک قاعده معتبر وجود داشت، پشتیبانی شده و آن قاعده معتبر این است که یا به یک قاعده معتبر عقلی و یا یک قاعده معتبر نقلی پرداخته شده است.
در این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی ذاکری، مؤلف «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی از استقامت تا انحراف» گفت: شلمغانی شخصیتی صاحب اثر است؛ کتاب "التکلیف" وی سال‌ها بعد از مرگش هم مورد توجه شیعیان بود. باید به این توجه داشت که اواخر کار، شلمغانی در مجلس سران شیعه حاضر می‌شود و ادعا می‌کند که در منازعه با حسین بن روح، شلمغانی بر حق است، از چنین شخصیتی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که همه انحرافاتی که به وی نسبت داده شده، حقیقت داشته باشد.
مؤلف کتاب «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی از استقامت تا انحراف» تصریح کرد: مجموع این مباحث سبب می‌شود که توجه به شلمغانی اهمیت پیدا کند و در حد یک پژوهش اهمیتش زیاد باشد؛ وی افزود: از همین اثر، چندین مقاله استخراج شده و در فصلنامه‌های متعددی منتشر شده است. /۸۲۲/پ ۲۰۲/ش
ارسال نظرات