تباکی به معنای ریا در عزاداری نیست

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا،حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمد حسینی خراسانی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سلسه جلسات درس اخلاق به مبحث ریا پرداخت و گفت: ریا، رؤيا و رؤيت در لغت عبارت است از دیدن، دیده شدن و یا در معرض دید دیگران قرار دادن یک کار. آیینه را مرآت می گویند چون ابزار دیدن است؛ پرچم را رایت می گویند چون به عنوان نشانه برافراشته می شود تا دیده شود و رأی به معنای نظر را رأی می گویند چون از صاحب نظر برای دیگران به عنوان اندیشه و فکر دیده می شود. اما ریا در اصطلاح شرعی به معنای خودنمایی و نمایش کاری برای دیگران است.

وی ریا در قرآن را به همین معنا دانست و نمونه ای از آیات را برشمرد: وَ اَلَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ اَلنّاسِ وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ اَلْآخِرِ وَ مَنْ يَكُنِ اَلشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً فَساءَ قَرِيناً  (نساء: 38)؛/ اَلَّذِينَ هُمْ يُراؤُنَ (ماعون: 6)

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه ریا در قرآن و روایات را سبب بطلان و بی اثر شدن عمل عنوان کرد و در ریشه پیدایش آن گفت: ریا از جنس شرک و نفاق است که به شدت نکوهیده شده و ریشه پیدایش آن نداشتن اعتقاد راسخ به یکتایی و یگانگی علم و قدرت ذاتی پروردگار است.

وی اتفاق فقها را بر بطلان عمل ریایی دانست و افزود: غیر از سید‌مرتضی(ره) بنابر وجهی که در _جواهر جلد ۹ صفحه ۱۸۹_ ذکر شده، به اتفاق فقها ریا هر عبادتی را باطل می‌کند و هیچ موردی از این قاعده استثنا نشده است و تنها در مورد مراسم عزاداری سیدالشهدا علیه السلام گاهی گفته و شنیده می‌شود که ریا بی اشکال است.

حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی خراسانی تصریح کرد: برخی نسبت به حدیث معروف: "من بكى أو أبكى أو تباكى في مصيبة الحسين عليه السلام حرمت جسده على النار و وجبت له الجنة"* (بحار/ج 44/ص 308) و مانند آن استناد کرده‌اند. با این بیان که تظاهر به عزاداری و گریه و سوگواری برای امام حسین علیه السلام چون تعظیم شعائر الهی است ریا در آن اشکالی ندارد.

وی افزود: پاسخ آن است که جهر و اخفا  و تظاهر و کتمان یعنی آشکار و پنهان انجام دادن عمل هیچ نقشی در ریایی یا خالصانه بودن آن عمل ندارد. ملاک در عمل خالصانه آن است که "لله تعالی" یعنی فقط برای خدا باشد. پس عملی که برای مردم یا برای خدا و مردم باشد ریایی است؛ خواه آشکارا و در انظار دیگران انجام بگیرد و یا پنهانی انجام شود که در این صورت ریا یک امر قلبی و باطنی است که جز خدا و صاحب عمل آن را نمی دانند.

حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی خراسانی بیان کرد: بنابراین مراسم عزاداری حسین بن علی (ع) به عنوان یک عبادت، آنگاه در پیشگاه خدا پذیرفته می شود و مورد خشنودی قلب پیامبر و خاندان مطهرش واقع می‌شود که صددرصد با اخلاص و به دور از هرگونه ریایی باشد و اصولاً عبادت ریاپذیر نیست و استثنا برنمی‌دارد./1370/پ203/ب1