چرایی و علل جنگ و انتخاب کشور عراق برای هجوم به ایران

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، به مناسبت هفته گرامیداشت دفاع مقدس، درصدد برآمدیم در سلسله مطالبی کوتاه با عنوان «زوایای پنهان جنگ تحمیلی» به بررسی مسائل و مباحث مورد مناقشه جنگ تحمیلی، در بخش نخست این گفتار به بررسی پیشینه، عوامل و چرایی جنگ تحمیلی پرداخته شده است.

31 شهریور ماه 1359 از روزهای فراموش‌ ناشدنی تاریخ معاصر ایران به حساب می آید؛ در این روز با بمباران هوایی شهرهای مهم ایران و سپس تهاجم گسترده نیروهای زمینی عراق به مرزهای کشور، تجاوز نظامی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی آغاز شد.   

دولت عراق در سراسر دوران جنگ كه نزدیک به هشت سال ادامه یافت، همواره كوشید تجاوز نظامی خود را با توسل به یك رشته بهانه‌ها موجه جلوه دهد.

در نگاهی سطحی  اختلافات و ادامه تنش های سیاسی و نظامی بین دو كشور در دهه‌های گذشته، روی دادن جنگ بین آن دو  طبیعی جلوه نشان داده می شد، اما دولت عراق سعی کرد تا تجاوز و تحمیل جنگ را از این طریق توجیه كند؛ اما در حقیقت؛ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران توطئه‌ای مشترك و هماهنگ از طرف استکبار جهانی، كشورهای عربی و آمریكا بود كه به وسیله رژیم بعث عراق صورت گرفت.

در ادامه این گفتار  به بررسی مهمترین دلیل شروع جنگ یعنی کاهش قدرت استبکار جهانی در منطقه و علت دلایل انتخاب کشور عراق برای هجوم به کشور ایران پرداخته شده است.

کاهش  قدرت استبکار جهانی به ویژه  آمریکا در منطقه

احساس خطر استكبار جهانی به سردمداری آمریكا از استمرار انقلاب اسلامی ایران و صدور ارزش ها و آرمان های اسلامی به قلمرو تحت كنترل و سیطره آنها از جمله منطقه خلیج فارس، عراق، فلسطین، لبنان، افغانستان و کشورهای آفریقایی مهمترین سبب رخ دادن جنگ تحمیلی است.

كشور ایالات متحده آمریكا بعد از كودتای 28 مرداد 1332 به مدت 25 سال قدرت بلامنازع در امور سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران را دارا بود؛ اما با وقوع انقلاب اسلامی منافع خود را از دست داده و همچنین اعتبارش در جهان به خطر افتاده بود.

نخستین رویدادی که بعد از انقلاب اسلامی سبب شد که  آمریكا از لحاظ سیاسی تحقیر شود اشغال سفارت آمریکا در تهران بود كه بعد از رویداد بزرگ، دشمنی های آمریكا با نظام اسلامی بیشتر شد.

دلایل انتخاب کشور عراق برای هجوم به ایران

افکار عمومی جهانیان که با اندیشه های امام خمینی(ره) در فرانسه و حوادث پس از انقلاب، با مسائل ایران و مظلومیت و حقانیت ملت ایران آشنا شده بودند، از این رو نوعی همدلی با مردم ایران داشتند؛ همچنین از لحاظ منطقه‌ای انقلاب اسلامی ایران از سوی كشورهای منطقه و حكام مستبد كشورهای حاشیه خلیج فارس خطری جدی تلقی می‌شد و  در نتیجه، تفاهم دست‌جمعی برای سد نفوذ نظام اسلامی و جلوگیری صدور انقلاب به وجود آمد.

در جمع‌بندی کلی عوامل حمله عراق به ایران را می توان به شرح زیر برشمرد:

1. عراق بعد از ایران، بیشترین جمعیت شیعیان جهان را داراست و همچنین حضور روحانیون ایران در قبل از انقلاب برای تحصیل علوم دینی در شهرهای مذهبی عراق و وجود رهبران مبارز طرفدار انقلاب و ارتباط مردمی بین مردم ایران و عراق، گمانه به وجود آمدن انقلابی مشابه انقلاب اسلامی ایران در عراق را تقویت می‌كرد.

2.صدام حسین داعیه رهبری جهان عرب را در سر داشت و امیدوار بود که پس از طرد مصر از رهبری جهان عرب در جریان كمپ دیوید بتواند عراق را جایگزین آن کند كه این عمل با یك اقدام نظامی علیه ایران و یدك كشیدن سردار قادسیه به خیال واهی وی تحقق پیدا می‌كرد.

3.توسعه طلبی ارضی صدام، انگیزه مهمی در حمله عراق به ایران بود؛ تا جایی كه از دسترسی آسان به آبهای خلیج فارس، پیوسته در زمره رویاهای رهبران آن كشور به شمار می‌رفت تا جایی که قضد داشت حاكمیت بر خوزستان و آبهای اروندرود بر این امر تحقق یابد.

در نتیجه شرایط برای توجیه جنگ نظامی مستقیم آمریکا علیه ایران فراهم نبود و شرایط سیاسی و وضعیت متزلزل رژیم های حاکم بر حاشیه خلیج فارس نیز اجازه چنین اقدامی را نمی‏ داد؛ بنابراین انتخاب عراق به‏ عنوان آغازگر جنگ، انتخابی بسیار حساب شده تلقی می شود؛  زیرا که در میان كشورهای منطقه خلیج فارس، عراق بیش از سایر كشورها از انقلاب اسلامی احساس نگرانی داشته است.

در پایان باید گفت که  امام خمینی(ره) با افزایش شعور و آگاهی جمعی ملت و ایجاد حس مسؤولیت و قدرت تحلیل در مسائل سیاسی روز، نسل جوانی را بازسازی و تربیت کرد که قادر شدند در زمانی اندک عادات و روابط اجتماعی گذشته و ضد ارزشهای دیرپا و رسوخ کرده را با آرمانهای جدید منطبق کنند.

به همین دلیل صدها هزار جوان در جبهه‏ های نبرد هشت ساله با متجاوزین عراقی، داوطلبانه و در اوج معنویت و آگاهی جانبازی کردند و از منافع دینی و ملی خود دفاع کردند و پدران و مادران این جوانان برومند که برخی چندین فرزند آنها به شهادت رسیده اند، آن را افتخاری بزرگ برای خانواده و نعمتی از سوی خدا می‏ دانند./998/پ200/ق

میثم صدیقیان