نهادهای فرهنگ‌ساز و خلأ تبلیغ گفتمانی
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، جمعی از مسؤولان خبرگزاری رسا با دبیر تشکل فراگیر گروه های تبلیغی دیدار و گفت‌وگو کردند.
در این دیدار حجت الاسلام شعبان زاده، دبیر تشکل فراگیر تبلیغ گروهی طلاب سراسر کشور گفت: در کشور ما خلاء تبلیغ گفتمانی بسیار محسوس است و عمده شکست‌های ما در عرصۀ تبلیغ به خاطر پر نکردن شکاف گفتمانی است؛ نهادهای فرهنگ‌ساز منسجم نیستند و نمی‌توانند مفهومی که مد نظرشان است را در همان زمان گسترش دهند.
دبیر تشکل فراگیر تبلیغ گروهی طلاب ادامه داد: دلیلش این است که نهاد تبلیغ یک نهاد زمینی است و از پشتیبانی هوایی برخوردار نیستند؛ در ایام انتخابات ۲ الی ۳ هزار مبلغ در مناطق مختلف به تبلیغ می‌پردازند و صرفا به علت غلبۀ رسانۀ رقیب، ما پیشرفتی نداریم؛ اگر جایی هم نتیجه گرفتیم، یا رسانۀ دشمن ضعیف شد یا قدرت رسانه‌ای ما بر دشمن فائق آمد.
وی به تبیین نقش رسانه پرداخت و تشریح کرد: همۀ رسانه‌ها باید در خدمت اولویت انقلاب قرار گیرند؛ وقتی رسانه‌ها متولی واحدی ندارند، هرکسی به یک سو می‌رود و هنگامی که طراح وجود ندارد، کسی نیست که عملیات‌ها را طراحی کند؛ همین عامل شکست رسانه‌ای ما و ناهماهنگی در راستای جبهۀ انقلاب است.
حجت الاسلام شعبان زاده اظهار داشت: در کنار کار گفتمان سازی، مسألۀ تبیین طرح رهبری مطرح است؛ آقا در هر مقطعی از تاریخ طرحی را ارائه می‌کند و البته کلیات این طرح در بیانیۀ گام دوم بیان شده، ولی در هر مقطعی به صورت موردی این طرح‌ها روشن‌تر می‌شوند.
دبیر تشکل فراگیر طلاب ابراز کرد: کاری که تشکل ما انجام داده، تبیین طرح رهبری بر مبنای سخنان خود ایشان است و مطالب ما با یک واسطه خدمت ایشان عرضه و مورد تأیید حضرت آقا واقع شد؛ حوزه باید طرح رهبری را گفتمان سازی کند و اگر همه خود را با این طرح هماهنگ کنند، موفق خواهیم شد.
حجت الاسلام شعبان‌زاده، به بیان نکته‌ای در رابطه با حقیقت تبلیغ نوین پرداخت و گفت: رهبر معظم انقلاب فرمودند اگر تبلیغ به حرکت عمومی منجر نشود، ابتر است؛ باید این مفاهیم در اذهان و قلب‌ها نفوذ کند که این مستلزم گفتمان سازی است.
وی افزود: اگر گفتمان سازی به این گونه صورت گرفت، حضور طلاب در زندگی مردم احساس می‌شود؛ پس گفتمان‌سازی عامل حیات و ممات تبلیغ است و اگر سخن در اذهان مردم حک نشود، تبلیغ ما می‌لنگد.
دبیر تشکل فراگیر تبلیغ گروهی طلاب گفت: در مبارزه با کرونا باید گفتمان فرهنگی می‌کردیم. ما شعار سازی نداشتیم و از فقط تابع شعارهای دانشگاه علوم پزشکی بودیم. کاری که ما می‌توانستیم داشته باشیم، ایجاد بحث «مسؤولیت پذیری اجتماعی» بود. اگر ما به جای فاصله گذاری اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی را بیان می‌کردیم و این مطلب که همۀ مردم نسبت به خنثی کردن این ویروس مسؤول هستند را رواج می‌دادیم، در اوج مقابله با ویروس، افراد بسیاری به شمال نمی‌رفتند.
وی افزود: ما برای ۸۰ میلیون ایرانی نتوانستیم مفهومی را برجسته کنیم. ما باید نهضت سازی کنیم؛ کسی که خودش را مسؤول نداند که حرکت نمی‌کند؟
حجت الاسلام شعبان زاده تأکید کرد: باید برای انتخابات هم به مسؤولیت پذیری سیاسی بپردازیم. از الان باید این را در بین مردم بیان کنیم که همه نسبت به آیندۀ سیاسی کشور مسؤولیت داریم تا یک حرکت اجتماعی شکل گیرد.
وی با اشاره به جایگاه خانواده در شکل گیری حرکت اجتماعی عنوان کرد: اگر در کشور ۱ میلیون هستۀ مردمی خانواده محور شکل بگیرد و کار کند، بحث سبک زندگی اسلامی با سرعت بیشتری پیش می‌رود. اگر طلبه‌ها تصمیم بگیرند خودشان و خانواده هایشان فقط در مقیاس خانوادۀ خودشان کار فرهنگی انجام دهند، حداقل ۲۰ میلیون نفر را گرد خود جمع می‌کنند. پس ما باید «در پایگاه خانه با مخاطب خانواده» کار را پیش ببریم.
همچنین حجت الاسلام محمدجواد سعیدی، معاون عملیات تشکل به تشریح سیستم و کارهای تشکل فراگیر طلاب پرداخت و گفت: این تشکل به گونه‌ای است که مدیران گروه‌های تبلیغی هر ۳ سال یک بار از طریق انتخابات ۷ نفر را به عنوان شورای مرکزی انتخاب و آنها نیز ۱ نفر را به عنوان دبیر بر می‌گزینند.
معاون عملیات تشکل فراگیر طلاب خاطرنشان کرد: ما در منطقه بندی، کشور را از جهت تراکم گروه‌های تبلیغی به ۱۱ منطقه دسته بندی کردیم؛ ۳۰۰ شهر تحت پوشش ما قرار دارد و ۴۵۵ گروه تبلیغی با حدود ۱۲ هزار مبلغ در ۳۱ استان فعال هستند.
وی افزود: در دوره سوم تشکل که پایان امسال به اتمام می‌رسد، حدود ۱۸ عملیات تبلیغی و ۴ عملیات اقتضائی مانند ساماندهی گروه‌ها در اعزام به مناطق سیل زده، بزرگداشت شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی و موج اول و دوم کرونا، همچنین ۶ اجلاسیه ملی و ۲ همایش برگزار شده است.
حجت الاسلام سعیدی تصریح کرد: فرایندی که ما آن را دنبال می‌کنیم، «تبلیغ گفتمان محور» است؛ جریان سازی باید از یک نقطه سرچشمه بگیرد و جریانات با یکدیگر همگام باشند و ما به عنوان مرکزی هستیم که سایر گروه‌ها از اینجا خط می‌گیرند؛ ما برای هر ردۀ سنی و هر مکان بحث متناسب با خودشان را تنظیم می‌کنیم و محتوا متناسب با آن تولید می‌شود که جریان سازی اتفاق بیفتد.
معاون عملیات تشکل فراگیر طلاب ادامه داد: برای جریان سازی باید فرایندی طی شود؛ ابتداء تعیین گفتمان، سپس تأمین محتوا و تبیین محتوا توسط صاحبان آن اثر و ایده صورت می‌گیرد؛ محتوای این گفتمان در قسمت آموزش و پژوهش ما تهیه می‌شود و ما این محتوا را برای سایر مبلغان خود در شهرستان‌ها تبیین می‌کنیم. پس از منسجم شدن محتوا، به سمت ساماندهی گروه‌های عملیات کننده می‌رویم؛ محتوا و محصولات گفتمانی را به اساتید در شهرستان‌ها منتقل می‌کنیم تا آنان مطابق با این محتوا پیش بروند.
هر خانه یک موکب و یک مبلغ
حجت الاسلام سعیدی با اشاره به طرح «هر خانه یک موکب» اظهار داشت: برنامۀ اخیر ما بحث «محافل خانگی» است که از اول محرم راه اندازی شده و ما برای هر خانه اعزام مبلغ داریم؛ کسانی که متقاضی هستند با ۱۳۷ تماس گرفته و درخواست مبلغ می‌کنند و ما نیز متناسب با حال و هوای آنجا برایشان مبلغ می‌فرستیم؛ تا قبل از اجرای این طرح ما ۱۲ مجمع تخصصی داشتیم و با ایجاد محافل خانگی، این محافل تخصصی به ۱۳ مجمع ارتقاء یافت.
وی افزود: در بحث کرونا ۲۹ استان را مستقیما تحث پوشش تبلیغی گرفتیم که هم مباحث فرهنگی و هم خدماتی در آنجا توسط این مبلغان پی‌گیری می‌شود؛ ناگفته نماند که در بعضی استان‌ها ستاد خانۀ سلامت را راه اندازی کرده‌ایم.
در ادامه حجت الاسلام حمید برزگار، دبیر شورای راهبردی خبرگزاری رسا با تأکید تقویت فعالیت های تبلیغی گفت: ناامید نشدن و فرسوده نشدن مبلغان در راستای کارهای تبلیغی و فرهنگی مسأله ای مهم به شمار می رود؛ در برخی شهرهابه گونه‌ای فعالیت صورت می‌گرفت که اگر ادامه پیدا می‌کرد، زیرساخت‌های فرهنگی شهر را تغییر می‌داد. در مجموعه‌های تحت نظر شما کارهای بسیاری صورت می‌گیرد ولی دیده نمی‌شود.
وی با اشاره به تعامل خبرگزاری رسا با گروه های جهادی و تبلیغی افزود: خبرگزاری رسا تلاش دارد با نزدیک شدن به بدنۀ حوزه‌های علمیه با افراد مؤثر گفت‌وگو و کارهای شاخص این گروه‌ها را به یک الگو تبدیل کند.
حجت الاسلام برزگار عنوان کرد: می‌خواهیم خبرگزاری به محلی برای رفت‌وآمد گروه‌های جهادی و تبلیغی تبدیل شود و در این راستا کمترین کار ما این است که بلندگوی این گروه‌ها باشیم.
3 ساحت فعالیت رسانه ای برای شبکه سازی
در ادامه جلسه حجت الاسلام علیرضا محمدلو، سردبیر خبرگزاری رسا گفت: در تعریف ما، کار رسانه ای یعنی در نظر داشتن سه ساحت انگاره سازی، ذائقه سازی و کنشگری که برای تحقق این مجموعه، نیاز به شبکه سازی جد در عرصه رسانه ای است.
وی افزود: ارائه تصویر درست از دین و ورود صحیح به جهت دهی انگیزه ها و باورهای مردم و نقش آفرینی در سطح سبک زندگی نیازمند شبکه سازی و هماهنگی گفتمانی است که میان گروه های تبلیغی ورسانه ها بایستی ایجاد شود.
حجت الاسلام محمدلو اظهار داشت: ما باید حوزه را وارد زندگی مردم کنیم تا مردم نقش کلیدی روحانیت در زندگی خود را احساس کنند؛ به عنوان مثال اگر ما طلبه‌ای را به تصویر بکشیم که زندگی خود را وقف مردم کرده، مردم با این طلبه مأنوس می‌شوند و تصویر صحیحی از روحانیون در ذهنشان نقش می‌بندد و دین و دینداری نیز به تبع آن وارد سبدمصرفی مردم خواهد شد.
همچنین حجت الاسلام حسین عرب، مسؤول رصد خبرگزاری رسا ادامه داد: مسألۀ مهم امروز عدالت رسانه‌ای است. باید از کارهایی که تأثیرگذار است حمایت کنیم و از با این افراد به گفت‌وگو بپردازیم تا به الگو تبدیل شوند.
جواد رحیمی، معاون هنر و رسانه این تشکل نیز به بیان فعالیت های رسانه‌ای در ایام کرونا پرداخت و تصریح کرد: کاری که در این ایام کرونایی انجام دادیم، شناسایی ظرفیت‌های رسانه‌ای گروه‌ها بود. حدود ۱۰۰ گروه تبلیغی را در فضای رسانه شناسایی کردیم و به پشتیبانی و خط دهی آنان پرداختیم. این نکته را مد نظر داشته باشید که یکی از مجامع دوازده گانۀ ما «تبلیغ نوین» است که برای این مجمع، کلاس‌های افزایش سواد رسانه را تدوین کرده‌ایم.
معاون هنر و رسانه تشکل فراگیر گروه های تبلیغی تصریح کرد: تشکلی که شکل گرفته یکی از تشکل‌های جهادی است و به صورت خودجوش بهترین کارها را تا کنون انجام داده است ولی متأسفانه دیده نشده و امیدواریم بتوانیم با همکاری دوستان اینجا را به سایر طلاب و مردم معرفی کنیم./ز502/ق