چرا تصویب بودجه ۱۴۰۰ «چک سفید» به دولت است؟

به گزارش خبرگزاری رسا، امسال و سال گذشته، دولت مجوز جبران کسری بودجه از راه‌های دلخواهش را از شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا گرفت.

دولت با این روش توانست ضمن دور زدن مجلس، کسری بودجه چشمگیر خود را با راحت ترین راهکارها که اتفاقا به شدت هم پرهزینه بودند، جبران کند. همچنین دولت با استفاده از این سازوکار، هیچ هزینه ای بابت بی‌توجهی به اصلاحات ساختاری بودجه بود، نپرداخت. حتی امسال دولت توانست چک سفید امضایی از شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا برای جبران کسری بودجه با انتشار اوراق مالی مازاد بگیرد یعنی در مصوبه شورا، سقفی برای انتشار اوراق مالی مازاد تعیین نشده بود. البته با تذکر مقام معظم رهبری، نهایتا سقف انتشار این اوراق ۱۲۵ هزار میلیارد تومان تعیین شد.

در لایحه بودجه ۱۴۰۰، دولت روش خود را تغییر داده و عملا حیثیت مجلس در روند قانونگذاری درباره بودجه را به بازی گرفته است. دولت قصد دارد مشابه چک سفیدی که امسال از شورای سران قوا گرفت، این بار از مجلس یازدهم بگیرد.

در همین راستا و در اقدامی بی سابقه، دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰، «عملا» سقف مشخصی برای انتشار اوراق سلف نفتی (اوراق پیش‌فروش نفت) و اوراق مالی مشخص نکرده است.

البته در جداول بودجه، میزان انتشار اوراق، ۱۲۵ هزار میلیارد تومان درج شده است ولی دولت در قالب بند «ب» تبصره ۱ لایحه درخواست کرده، هر مقداری از درآمدهای نفتی که محقق نشد با فروش اوراق سلف نفتی «یا» اوراق مالی جبران کند. به همین دلیل، «عملا» سقف مجوز درخواستی دولت برای انتشار اوراق در لایحه بودجه ۱۴۰۰، ۳۲۵ هزار میلیارد تومان است. در واقع، دولت به دنبال اخذ چک سفید از مجلس برای جبران کسری بودجه است تا رقمی بین ۱۲۵ تا ۳۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق در سال آینده منتشر نماید.

حتی فارغ از بحث نفت هم میزان انتشار اوراق سلف نفتی و اوراق مالی در لایحه بودجه مشخص نیست زیرا دولت در بند «ب» تبصره ۱ لایحه درخواست کرده، مجوز انتشار ۷۰ هزار میلیارد تومان اوراق سلف نفتی «یا» اوراق مالی را داشته باشد.

 دولت با این شیوه بودجه ریزی، می‌خواهد جلوی اصلاح بیش برآورد درآمدهای نفتی و حذف مجوز انتشار اوراق سلف نفتی در بودجه ۱۴۰۰ را بگیرد و اختیار کامل داشته باشد به شیوه دلخواهش، کسری بودجه سال آینده را حتی بدون استفاده از ظرفیت شورای سران قوا جبران کند.

در نتیجه، تصویب کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ توسط مجلس، عملا به معنای مهر تایید زدن بر این شیوه بودجه نویسی دولت و دادن چک سفید به دولت است. آیا کمیسیون تلفیق مجلس با تصویب کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ راه تحقق این درخواست عجیب دولت را هموار خواهد کرد؟