دیپلماسی از میدان جدا نیست

آقای کوثری، در فایل صحبت‌های آقای ظریف که روز گذشته ظاهرا به ‌طرز تقطیع‌ شده و بدون اطلاع وزیر امور خارجه منتشر شد، گفته می‌شود که بسیاری از اقدامات در میدان جنگ سوریه در هماهنگی با روسیه بوده و برخی ناظران ابهاماتی را درباره نوع تعامل سیاسی- امنیتی دو کشور مطرح کردند؛ نظر شما در این‌باره چیست؟

آنها می‌رفتند در میدان و می‌دیدند که چه خبر است. نه‌ تنها آقای ظریف بلکه هر کسی سخنی در این باره دارد. هر کس می‌خواست بداند که فرمانده میدان چه کسی است باید وارد میدان می‌شد. نه اینکه از ۲ هزار کیلومتر دورتر در این باره اظهارنظر کند. بالاخره حرف زدن بسیار راحت است. اما اینکه در عمل وارد میدان شوی، بحث دیگری است و برخی حتی جرأت نزدیک شدن‌به آنجا را هم ندارند. اگر این طور بود که بسیاری هم در زمان جنگ- جنگی که در کشور خودمان بود- از فاصله هزار کیلومتری دورتر از میدان نبرد می‌ایستادند و نظر می‌دادند. حرف زدن که خرجی ندارد. متاسفانه همه خود را صاحب‌نظر می‌دانند. اما در عمل چه!؟ باید دید خود روس‌ها یا نیروهای سوریه‌ای چه می‌گویند! آن وقت می‌توان قضاوت کرد. چون ما خودمان از طرف کمیسیون امنیت ملی به سوریه رفتیم و از نزدیک تحولات را دیدیم، متوجه شدیم که فرماندهی و تصمیم‌گیرنده میدان کسی جز نیروی قدس نبود و این بچه‌ها مانند حاج‌قاسم عزیز هم ادعا یی نداشتند. می‌گفتند ما تکلیف را انجام داده‌ایم. اما برخی که متاسفانه می‌خواهند زحمات بچه‌ها را به نفع افراد دیگر جلوه بدهند باید به‌ نظرم بروند و استغفار کنند.

آقای ظریف در بخشی دیگر از از این فایل صوتی از نقش روسیه در گرایش جمهوری اسلامی به سوی فرستادن نیروی زمینی به سوریه می‌گویند.

زمانی که بچه‌های ما آنجا بودند، روسیه نبود. حاج‌قاسم رفت با آقای پوتین صحبت کرد و برای او توضیح داد که وضعیت به چه صورت است. بله، یک تعداد از روسیه مستشار نظامی بودند ولی این حرف‌ها به نظر من جز اختلاف انداختن میان ایران و روسیه نتیجه دیگری ندارد. این حرف‌ها و نظراتی است که معمولا شب انتخابات منتشر می‌شود. درباره این مسائل باید نتیجه را ببینیم. امریکایی‌ها به ‌خاطر ضرباتی که از ما خوردند فقط بلدند که یا تحریم کنند یا اختلاف ایجاد کنند. اینجاست که وقتی رفتیم و صحنه را دیدیم، متوجه شدیم فرماندهی میدان توسط نیروی قدس انجام می‌شد و روس‌ها هم البته از طریق هوایی بسیار کمک می‌کردند اما این هم با هماهنگی مرکز فرماندهی که همان نیروی قدس، روسیه و سوریه با هم بودند، انجام می‌گرفت اما فرماندهی زمینی در اختیار نیروی قدس بود.

بحث دیگری که برخی با اشاره به مسائل مطرح شده در این فایل صوتی تحلیل کردند به‌ نحوی ناظر بر نقش مخرب روس‌ها در مسائل ایران در حوزه سیاست خارجی ایران بود. به‌ خصوص نقش این کشور در برجام.

نه این را قبول ندارم؛ چون هر روز با روس‌ها ارتباط ما بیشتر شده است. از نظر تجاری، صادرات و واردات و از نظر دیپلماسی رابطه ما با روس‌ها بیشتر شده است. این مساله‌ای که مطرح می‌کنند، مسائل عادی نیست که در این مقطع از زمان آن را مطرح کنند. بیشتر می‌خواهند کاری کنند که میان ایران و روسیه اختلاف ایجاد کنند.

بالاخره ما در اصل این را قبول داریم که آن ابرقدرت شرقی از بین رفت و روسیه به عنوان یک کشور با ما در حال همکاری است و ما هم با آنان کار می‌کنیم و ارتباط داریم و این ارتباط به صورت دو طرفه است و یک‌ طرفه نیست. اینجاست که صهیونیست‌ها و امریکایی‌ها دنبال این هستند به گونه‌ای وانمود کنند که برخی درون کشور این را می‌گویند که روسیه قابل اطمینان نیست. نه! برای ما فرقی نمی‌کند!

هر کشوری که بخواهد با ما کار کند ما این آمادگی را داریم اما به‌ صورت دوطرفه کار کنیم؛ یعنی هیچ امتیازی برای کسی قائل نیستیم. شما درحال حاضر می‌بینید که چه مسائلی درباره چین مطرح می‌کنند. در صورتی که چین تا چند سال دیگر اقتصاد اول دنیا خواهد بود. ما دو طرفه در حال همکاری هستیم ولی می‌بینیم چه جنجالی راه انداخته‌اند.

بسیاری از افرادی که این جنجال‌ها را راه انداخته‌اند، نان‌شان در حال خاکستر شدن است و می‌گویند چرا در حال کاهش ارتباط با غرب و امریکا هستید؛ چراکه این کشورها، مسوولان و روسایی زورگو و زیاده‌خواه دارند. فکر می‌کنند هنوز دوران، دوران جنگ جهانی دوم است، درحالی که سال‌ها گذشته است. امروز ایران کشوری مستقل است که خودش تصمیم می‌گیرد و به هیچ قدرتی هم کوچک‌ترین باجی نمی‌دهد.

بحث دیگر تحلیلی است که در این فایل صوتی درباره اولویت «میدان» نسبت ‌به «دیپلماسی» مطرح شده است؛ شما چقدر این گزاره را قبول دارید؟

بالاخره وظیفه‌اش بوده که کمک کند. مگر اینها جدا از هم هستند. آن کسی که وارد میدان می‌شود که سر خود وارد نشده است. در شورای عالی امنیت ملی در این باره تصمیم گرفته شده و به تصویب رهبری هم رسیده است. قانون هم این را می‌گوید. مگر حاج‌قاسم شخصا می‌خواست وارد میدان شود!؟ دستور صادر کرده‌اند و او هم با جان و دل رفته است.

این رویه اتفاقا اقدامی پیشگیرانه بوده و اگر ما نمی‌رفتیم، آنها وارد کشور می‌شدند و باز کسانی که این حرف‌ها را می‌زنند، فرار می‌کردند نزد ارباب‌های‌شان! ما به‌ خاطر اینکه غائله به داخل کشور کشیده نشود، وارد شدیم. اتفاقا این تدبیر بسیار عمیق و دقیقی بوده که تصمیم گرفته شد به‌ خاطر اینکه غائله به داخل کشیده نشود، ما سراغ‌شان برویم. بله از این حرف‌ها آن زمان که ما در مجلس حاضر بودیم هم مطرح می‌شد. متاسفانه به‌ جای اینکه وقتی بیگانه‌ها این سخنان را مطرح می‌کنند به دهان‌شان بزنند، به ‌خاطر سست بودن و دو روز دنیا با اینها همراهی می‌کنند!

نکته دیگری که در مباحث منتشر شده عنوان شده و البته چندان تازگی هم ندارد، بی‌اطلاعی دستگاه دیپلماسی و شخص وزیر امور خارجه از برخی مسائل سیاست خارجی است. علت این رویه چیست؟

وقتی در شورای عالی امنیت ملی تصمیمی اتخاذ شد قطعا باید با یکدیگر هماهنگی می‌کردند. آن زمان در آن جلسات شورای عالی امنیت ملی احتمالا یا شخص وزیر خارجه حضور داشته یا از معاونان‌شان کسی حاضر بوده است؛ به همین خاطر باید مطلع و هماهنگ می‌شدند. به نظرم این قابل قبول نیست.

بحث دیگر آثار منفی برخی ناهماهنگی‌ها بر اعتبار وزارت خارجه است؛ ازجمله این ادعا در فایل صوتی که وزیر خارجه ازطریق امریکایی‌ها و طرفین غیرایرانی از افزایش پروازها به سوریه مطلع شده است. نظرتان در این باره چیست!؟

من در جریان این اتفاق نیستم؛ باید از نیروی قدس پرسید ولی قطعا هماهنگی‌ها صورت گرفته است. اما یک‌سری امور هم هست که آن هم شاید با رییس‌جمهوری هماهنگ شده و باید از طریق رییس‌جمهوری به وزرا اطلاع داده می‌شده است.

این مساله در بحث حمله به عین‌الاسد نیز ظاهرا تکرار شده و بنابر آنچه در این فایل صوتی مطرح شده، موضوع درحالی به اطلاع وزیر خارجه نرسیده که نخست‌وزیر عراق را در جریان قرار داده بودند.

عرض کردم که این حرف‌ها قابل ‌قبول نیست چراکه رییس‌جمهوری همزمان رییس شورای عالی امنیت ملی نیز هست. رییس‌جمهوری راس تمامی وزارتخانه‌ها قرار دارد. چه کسی باید به یک وزیر در این رابطه اطلاع بدهد!؟ این موارد کاملا مشخص است. اینکه رییس‌جمهوری مصلحت دیدند که بگویند یا نه، بحث دیگری است.

مثال دیگری که از این ناهماهنگی‌ها مطرح شده که بازتاب بسیار گسترده‌ای هم داشت، این ادعاست که درحالی وزارت خارجه مثلا در مذاکره با روسیه، هماهنگ عمل می‌کرده، خواسته وزارت خارجه محقق نمی‌شده است؛ در این باره چه نظری دارید؟

اگر من در جریان بودم، توضیح می‌دادم. آن مقطع در مجلس بودم. شما اگر به عزیزان نیروی قدس مراجعه کنید حتما موارد را جزء به جزء برایتان توضیح می‌دهند. اما این را قبول ندارم که وزارت خارجه را وارد بحث نمی‌کردند. قطعا باید توضیح داده شود که آیا گوینده تمامی این موارد را قبول دارد یا خیر! اما مهم‌تر این است که نکته این فایل صوتی چگونه منتشر شده است! چرا منافع ملی را رها کرده و سراغ جزییات می‌رویم!؟ چه کسانی بودند که در این مقطع سخنانی که می‌گویند و نباید منتشر می‌شد، نشر داده‌اند!؟ حتما رسیدگی می‌کنند که ببینید عامل این اقدام چه کسی بوده است