رصد جامعه و شناخت مخاطب رکن نخست تبلیغ دینی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان شمالی، حجت‌الاسلام حمید رفیعی، مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان شمالی، امروز در جمع مسئولان فرهنگی استان، با گرامیداشت هفته تبلیغ و اطلاع‌رسانی دینی که از اول تیرماه آغاز شده و تا هفتم این ماه تداوم دارد، افزود: هفته اول فصل تابستان و ماه تیر به مناسبت سالروز صدور فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر تأسیس سازمان تبلیغات اسلامی در اول تیر سال 1360، به‌عنوان هفته تبلیغ و اطلاع‌رسانی دینی ثبت شده است.

وی در ادامه به تبیین هنر تبلیغ در قرآن پرداخت و گفت: قرآن کریم به‌عنوان دال اصلی گفتمان توحیدی اسلام، برای هدایت و راهنمایی مردم از گونه‌های متفاوت هنری و روش‌های متنوع تبلیغی بهره برده است.

حجت‌الاسلام رفیعی ادامه داد: این روش‌های قرآنی اگر با زمان، مکان، شرایط مخاطب، محتوای پیام، رفتار درست و... در مُبلغ جمع شود ثمره ارزشمند آن‌که همانا هدایت انسان‌ها در حرکت به سمت جامعه پردازی توحیدی و حیات طیبه است هویدا خواهد شد و از اینجاست که شناخت و بررسی هنر تبلیغ برای یک مبلغ دینی اهمیت پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: یکی از فرازهای مبارک قرآن کریم که اصول، روش‌های هنر تبلیغ را تبیین فرموده است، آیه «یا أَیهَا النَّبِی إِنَّا أَرْسَلْنَاک شَاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً وَ دَاعِیاً إِلَی اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَاجاً مُنِیرًا» است و سیوطی شأن نزول آیه را برای زمانی دانسته است که پیامبر گرامی اسلام (ص) قصد اعزام امیرالمؤمنین (ع) و معاذ بن جبل را برای تبلیغ به سرزمین یمن دارند.

حجت‌الاسلام رفیعی اضافه کرد: این آیه حاوی نکاتی است که می‌بایست در امر تبلیغ دین مدنظر قرار گیرد، به این معنا که یک مُبلّغ دینی تراز و شایسته باید دارای پنج ویژگی مهم شاهد، مبشر، نذیر، داعی الی الله و سراج منیر است.

وی با اشاره به جایگاه محوری تبلیغ در جامعه، خاطرنشان کرد: آغاز آیات با خطاب رسمی «یا أیها النّبی»، اعلام اهمیت نقش و مسؤولیت آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در جامعه است که خدای متعال، بهترین مخلوق خود را با چنین سِمت و عنوانی خطاب می‌فرماید. «نبی» یعنی خبردهنده، اطلاع دهنده، آگاه‌کننده و تعبیر «أَرْسَلْنَاک» نیز مؤکد همین حقیقت است که تبلیغ یک مطالبه، مأموریت و رسالت الهی است.

حجت‌الاسلام رفیعی با بیان اینکه رصد جامعه، رکن اول تبلیغ دینی است، افزود: شاهد از ریشه «شهد» و به معنای «علمٌ بالرؤیة و المعاینة» است؛ به این معنا که پیامبر (ص) مُبلغی ناظر به اوضاع جامعه و رصدگری با چشم‌های باز است که با شناخت کامل ضعف‌ها، قوت‌ها و ظرفیت‌های فردی و اجتماعی و همچنین متناظر به واقعیات روز جامعه به تبلیغ دین اسلام می‌پردازد.

وی افزود: به گزارش سیره‌نویسان حضرت در مواجهات خود با افراد و گروه‌های مختلف جامعه، متناسب با اقتضائات مخاطب برای یکی از آیات بشارت و برای دیگری از آیات انذار می‌گفتند. برخی را دعوت به تفکر در معارف و برخی را دعوت به تأمل در طبیعت می‌کردند. به گفتار و رفتار و باورهای مردم اشراف داشتند و هرگاه تخلفی را مشاهده می‌کردند، به شکلی اثربخش تذکر می‌دادند.

حجت‌الاسلام رفیعی با بیان اینکه بر این اساس یکی از صفات مُبلغ، شاهد و مراقب بودن است، گفت: مبلغ همواره باید اطلاعات و شواهد کافی از عرصه و میدان تبلیغی خود داشته باشد تا بتواند نسبت به تقویت باورها، مقابله با انحراف‌ها، رفع کمبودها و نارسایی‌ها، چاره‌اندیشی کند./9314/