کرسی علمی ترویجی «فقه و تغییرات اجتماعی» برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان رضوی، دکتر یحیی بوذری‌نژاد، دانشیار دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران گزارشی از فصل پنجم کتاب «روش‌شناسی دانش اجتماعی مسلمین، رویکردهای فقهی» که دربارۀ فقه و تغییرات اجتماعی است ارائه کرد.

وی در باب تغییرات و تحوالت اجتماعی به نظریات مختلف در موضوعاتی نظیر رشد جمعیت، سرزمین و آب و هوا، تحول ابزار، تحول در باورهای دینی و تضاد و جدال طبقات اشاره کرد و به نظریات در خصوص احکام ثابت و متغیر پرداخت و گفت برخی می گویند همه احکام ثابت است، عده ای خلاف آن و برخی نیز بین این دو نظر را قائلند که برخی ثابت و برخی متغیر اند.

وی با طرح سوال تغییرات در چیست؟ بیان داشت: تغییرات یا در موضوع و یا در مصداق موضوع و یا در حکم است که به احکام مربوط به شان زعامت  اشاره دارد.

وی در ادامه به چند مورد از ملاک های تمایز احکام ثابت و متغیر اشاره کرد و به تغییرات اجتماعی عصر جدید و فقه پرداخت.

دکتر بوذری نژاد در ادامه به انواع مقاصد شریعت اشاره کرد و از فقهای شیعه و اهداف شریعت سخن گفت و به مقاصد الشریعه از نظر صدر پرداخت که از نظر وی مواردی همچون ارتباط با خدا، تزکیه، خلافت با این عنوان که لازمه خلافت حکومت است و لازمه برقراری حکومت عدل است و نیز اهداف دیگر شریعت مثل نظم و تعادل اجتماعی، تامین رفاه و آسایش و عمران، رفع فقر، استفاده از علم و دستاوردهای آن، امنیت مطرح است.

وی به اهداف شریعت از نظر امام خمینی(ره) اشاره کرد و به عدالت و نیز مصلحت و حفظ نظام با این دید که حفظ اسلام فریضه است و برای اجرای اسلام حکومت ضرورت دارد و حفظ حکومت نیز درگرو نظم اجتماعی، امنیت و عدالت اجتماعی است، پرداخت.

در ادامه جلسه که به مدیریت محمدرضا قائمی نیک، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی در حال برگزاری بود حجج الاسلام دکتر محسن جهانگیری، دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دکتر محمدمهدی یزدانی، استادیار این نهاد علمی به نقد مطالب دکتر بوذری نژاد پرداختند که وی نیز نکاتی را در پایان در پاسخ به نقدها ارائه و ضمن پذیرش بسیاری از نکات انتقادی، به انگیزۀ نگارش این کتاب در واکنش به علوم اجتماعی موجود و طرح ایده‌های رو‌ش شناختی علوم اسلامی اشاره کرد./933/