۹ وظیفه حوزه علمیه در خصوص فضای مجازی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست بررسی متاورس و آینده جامعه دینی عصر دیروز با حضور حجت الاسلام کهوند پژوهشگر عرصه مجازی، منصور نژاد مشاور و صاحب نظر عرصه مدیریت فضای مجازی و موحد کارشناس فضای مجازی و نرم افزار با دبیری حجت الاسلام پیشاهنگ به همت خبرگزاری رسا در سالن شهید دهقان این مجموعه برگزار شد.

حجت الاسلام کهوند در ابتدا با تعریف و تبیین متاورس گفت: فضای هر رسانه ای حتی فناوری چاپ، تلویزیون، رادیو، فضای مجازی به تمام معنا از 7 لایه و رکن و عنصر تشکیل شده است، لایه اول و محوری ترین لایه که تمام ارکان طبق آن جلو می رود لایه حکمرانی است که از سه سطح سیاست گذاری، تدوین قوانین و مقررات اجرایی تشکیل شده است.

لایه دوم و سوم زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری است و بعد ما کاربرها بوسیله ابزارهایی به رسانه متصل می شویم که این ابزارها در 9 محور قابل تقسیم بندی هستند و در این ابزارها هر اپلیکیشنی که نصب می شود به عنوان خدمت یاد می شود و توسط این لایه خدماتی به محتوا دست پیدا می کنیم.

اگر  این حکمرانی برای ما باشد هر رسانه ای غالباً به سود ما خواهد بود، اما هر چقدر برای ما نباشد به همان میزان تهدید برای ما خواهد بود، براساس رصد اطلاعات از 10 الی 15 سال آینده شاهد حذف موبایل ها و رایانه ها خواهیم بود و لایه خدمات ممحض در پدیده متاورس یا هر اسم دیگر خواهد بود و همه چیز اعم از بازی، پیام رسان و خرید و فروش در آن بستر اتفاق خواهد افتاد.

منصور نژاد با اشاره به فلسفه متاورس اظهار داشت: در رابطه با ضرورت پرداختن به این پدیده نو باید بگویم ما از صبح تا شب با فضای مجازی درگیر هستیم و زندگی ما را دچار چالش هایی کرده است اینکه در مقابل چه باید بکنیم پاسخ علمی برای آن نداریم و اینکه در نهایت چه باید کنیم نیازمند نگاه فلسفی است.

مقام معظم رهبری فرمودند در آینده ما باید جز ده کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی باشیم و لذا اگر قرار باشد به این سمت حرکت کنیم دو شیوه می توانیم اعمال کنیم، یکی اینکه چراغ خاموش حرکت کنیم و یک راه هم این است که چراغ روشن برویم و مسأله را برای خود تبیین کنیم، وقتی ما بر فناوری مسلط باشیم مشکلی پیش نخواهد آمد و نباید او بر ما استیلاء پیدا کند و تمام شئونات ما را چنان درگیر کند که نتوانیم تصمیم گیری و کاری انجام دهیم.

موحد از بُعد فناوری به متاورس نگاه کرد و ابراز داشت: تا وقتی زیرساخت آماده برای متاورس نداشته باشیم، رفتن به سمت و سوی آن اشتباه خواهد بود چرا که حکمرانی با کسی دیگر است و زمین بازی برای ما نیست.

حجت الاسلام کهوند با اشاره به مسائل فقهی پدیده متاورس تصریح کرد: اغلب فعالیت هایی که سابقاً در خصوص فقه رسانه بخصوص فضای مجازی انجام شده است از دو چیز موضوع شناسی و عدم درک لایه های فضای مجازی رنج می برند، در فقه مشکل نداریم، فقیه قوه استنباط را دارد، مشکل در موضوع شناسی است.

فناوری شش مولفه اثرگذار دارد که هر شش مورد باید موضوع شناسی شود، همه لایه های رسانه باید موضوع شناسی شود، یازده رشته فضای مجازی در حوزه تصویب شده است در حوزه مشهد فضای مجازی در سطح دو سه تصویب شده است اما خیلی دیر است حوزه بیشتر باید به فکر باشد.

حوزه علمیه 9 تکلیف در خصوص فضای مجازی دارد، این 9 تکلیف که رهبری به عهده حوزه گذاشته است تنها یک مورد توجه شده است که هم تبلیغ در فضای مجازی است که به شدت ناقص می باشد، آینده پژوهی در حوزه اصلاً خوب نبوده است و اتفاقاتی در مشهد و قم اخیراً افتاده است ولی اصلاً راهبردی نیستند، تحولی در آینده پژوهی می خواهیم، 7 مورد دیگر باقی مانده است که موضوع شناسی، اسلامی سازی علوم انسانی از آن موارد است.

منصور نژاد در پاسخ به این سوال که آیا متاورس می تواند ما را به سعادت برساند، خاطرنشان کرد: در فضای فناوری نوین حقیقت مسأله بسیار متفاوت است، نگاهمان را باید متناسب با فضای جدید عرضه کنیم که مخاطب هم بپذیرد، باید غایت مسأله را دریابیم و نگاه ما به مسأله هستی شناسانه است و ذیل آنچه خلق شده ایم به ما بازخورد می دهد.

در ادامه نشست موحد گفت: اگر فضا را فضای جنگ رسانه ای در نظر بگیریم، تلاش می شود تا حکمرانی جهانی توسعه و تثبیت کند، به این فضا باید به عنوان فضای جنگی نگاه کرد و اگر ما در فضای او بازی کنیم که او خرسند خواهد شد و یا اینکه باید خودمان در مقابل او بسازیم، این سوالی است که خود من هم هنوز به آن نرسیده ام، در کشور ما به صورت ناگهانی با تکنولوژی مواجه می شوند و به همین خاطر تنها جذابیت های آن را می بینند و با خطرات آن آشنا نیستند و از قبل هم کسی فرهنگ سازی و آسیب شناسی نکرده است، این مقدار وابستگی به اینستاگرام در آمریکا هم وجود ندارد.

کهوند در پایان این نشست با اشاره به مواجهه با پدیده های نو تصریح کرد: دستگاه های رصد ما در کشور معیوب است، بعضی از مرزبانان فرهنگی ما بی غیرت هستند.

یک پدیده برای اینکه بدانیم به سود یا ضرر شما است از 6 جهت قابل بررسی و باید از هر شش جهت درست باشد و اگر غلط باشد به همان میزان ضربه می زند، اول اینکه بدانم این پدیده در اختیار چه کسی است، مطلب دوم اینکه فرآیند و نحوه توزیع چگونه است، مهارت آموزی و ملزم شدن به قوانین، ساختار و فناوری و محتوا از دیگر موارد 6 مورد قابل بررسی برای فهمیدن سود یا ضرر یک پدیده است.

پایان بخش این مراسم جمع بندی دبیر جلسه حجت الاسلام پیشاهنگ بود که ابراز داشت: پدیده متاورس یکی از پدیده های زیر مجموعه فضای مجازی است اما به عبارتی شدیدتر و غلیظ تر تاثیر بر مخاطب و کاربر حودش می گذارد و ساحت های بیشتر و عمیق تر از زندگی  کاربر خودش را تحت الشعاع قرار می دهد، این فراگیری هم در مورد خود فرد اتفاق می افتد و هم در پوشش و گستردگی در پوشش جامعه اتفاق می افتد و افراد گسترده تری درگیر مسأله خواهند شد، در نتیجه میزان تاثیرگذاری مثل مثال گلوله با بمب اتم است،، هر دو پدیده نظامی است اما میزان تاثیرگذاری هرکدام متفاوت است.