آل سعود؛ تحقیر و پرداخت باج برای تضمین حکومت

رسول نوروزی فیروز کارشناس روابط بین الملل و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، در راستای تبیین انگیزه های عربستان از واگذاری امتیازات نفتی خود به آمریکا و برقراری مراودات گسترده با کشورهای غربی گفت: اساسا زمان کشف ذخایر نفتی در ایران و عربستان، هیچ سازوکاری برای استخراج نفت از طرف کشورهای منطقه و یا غیر غربی وجود نداشت، تا آنجا که حتی کشف ذخایر نفتی نیز توسط شرکت های غربی صورت می‌گرفت.

کارشناس روابط بین الملل اذعان داشت: کسی جز انگلستان، آمریکا، یا چند شرکت اتریشی و روسی نمی توانست نفت استخراج کند و از جهت فنی در ابتدای امر، کشورهای منطقه از جمله عربستان برای استفاده از ذخایر نفتی خود چاره ای جز همکاری با کمپانی های نفتی نداشتند.

نوروزی با خاطر نشان کردن مطالبی تاریخی از نحوه جدا شدن عربستان از دل امپراطوری عثمانی، ادامه داد: سلسله هاشمیان به روی کار آمد اما دوام نیاورد و بعد نوبت به آل سعود رسید ولی چیزی که واضح است این بود که دولت پادشاهان سعودی بدون حمایت نیروهای بیرونی نه می توانست شکل بگیرد و نه می توانست ادامه مسیر دهد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار داشت: عربستان سعودی از ابتدا ماهیتی وابسته داشت و به همین دلیل چیزی به اسم حاکمیت مستقل یا سیاست خارجی غیر وابسته برایش قابل تصور نیست، به عنوان مثال اگر بخواهد در رابطه با جنگ تحمیلی ایران و عراق موضع بگیرد اول باید از اربابانش سوال کند که باید طرف کدام یک از این ها باشد.

بحران مشروعیت، مسئله همیشگی عربستان سعودی/ خادمی حرمین شریفین قبایی گشاد بر تن آل سعود

نوروزی ریشه وادادگی عربستان سعودی به آمریکا و قدرت های غربی را در تاریخچه شکل گیری عربستان جدید و ارتباطش با محیط پیرامونی خود‌ دانست و تشریح کرد: وقتی از دل یک امپراطوری بزرگ بخواهی جدا شوی و در حاکمیت بمانی نیاز به پشتیبانی و حمایت یک قدرت بزرگتر خواهی داشت.

وی افزود: گروهی می خواستند از دل عثمانی که همیشه بازیگر قدرتمندی بوده و به عنوان پیرمرد بیمارِ اروپا شناخته می‌شده جدا شوند، طبیعتا یک دولت‌چه نوپدید توان مبارزه با او را نخواهند داشت، بنابراین باید به جایی پناه می‌بردند تا بتوانند حکمرانی خودشان را مستحکم کنند و این چنین شد که در ابتدا هاشمیان با انگلستان بستند و بعد از آن ها هم سعودی ها روی آمریکا حساب باز کردند.

کارشناس روابط بین الملل اظهار داشت: در ماجرای واگذاری امتیازات نفت عربستان به کمپانی های آمریکایی نکته ای وجود داشت و آن هم اینکه بنا بر سیاستی خاص، کمپانی آمریکایی آرامکو نسبت به شرکت انگلیسی بریتیش پِترولیوم در استخراج نفت پیشنهاد منصفانه تری را به آل سعود داده بود، به عبارتی در آن زمان استعمارگر منصف تری شناخته می شد و نفت عربستان را با قیمت خوبی خریداری می‌کرد، به این ترتیب آرامکو به صنعت نفت عربستان راه پیدا کرد.

نوروزی عشیره ای و قبیله ای بودن جامعه عربستان و همچنین درون مایه سنتی آن و عدم ورود صنعت به زندگی اعراب تا چند ده سال پیش را از جلمه دلایلی قلمداد کرد که به موجب آن آل سعود توانستند به راحتی با محیط بیرون ارتباط بگیرند و کسی مانع آن ها نشود.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یادآور شد: هاشمیون عرب از آن جهت که به صورت سنتی خادم حرمین شریفین بودند از مشروعیت اسلامی برخوردار بودند و افکار عمومی جهان اسلام آن ها را به رسمیت می شناخت، اما آل سعود از چنین مقبولیتی به هیچ طریق بهره‌مند نبودند و نخواهند بود.

وی بحران همیشگی عربستان را بحران مشروعیت خواند و گفت: آل سعود به دنبال مبنایی برای ایجاد مشروعیت سیاسی خود است چراکه می‌داند اگر حاکمیت خود را بر یک پایگاه مستحکم استوار و مستقر نسازد امکان فروپاشی از درون را دارد و از طرفی دیگر بحث خادمین شرفین هنوز در جهان اسلام برای آل سعود مقبول نیافتاده و این قبایی است که به تن آن ها گشاد است.

آل سعود هم قائل به دراز کردن دست به سمت کدخداست/ پذیرفتن بدترین تحقیرها همراه با پرداخت بیشترین باج‌ها به قیمت تضمین حکومت

کارشناس روابط بین الملل خدمات خاندان سعودی به آمریکا را تضمین کننده بقایش بیان داشت و تصریح کرد: از نظر آل سعود هرکس بتواند نیازهای دولت سعودی را برآورده کند، می تواند از این گاو شیرده بدوشد و مهم این است که آل سعود مانند برخی در داخل ایران نظرش معطوف بر دست دراز کردن به سمت کدخدا است.

نورزوی با اشاره به آسیب پذیری فراوان عربستان سعودی از آنارشی نظام بین الملل گفت: عربستان عملا در پی باج دادن به قدرتی هژمون جهانی است که بالاتر از آن قدرتی نباشد و می گوید امریکا از من تغذیه کند ولی از شر کشورهای دیگر در امان باشم.

کارشناس مسائل بین الملل ضمن تاکید بر ویژگی شکنندگی و فقدان یکپارچگی دولت و جامعه عربستان، عنوان کرد: بر اساس نگاه مادی کار عربستان درست است زیرا می گوید من بیشترین باج را به بزرگترین قدرت می دهم و بیشترین تحقیرها را به جان می خرم، اما استمرار حکومت من تضمین خواهد شد.