نقش هنر در معرفی غدیر

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، انسان هر چه می‌کند برای گسترش و پرمایه سازی معنا در زندگی است و هر چیزی که بر شور زندگی می افزاید، حقیقتی خوب و زیباست هنر یکی از مهمترین راه‌های معنا دهی به زندگی است، با آنکه هنر موجب تعالی روحانی انسان است؛ هنر از جهات گوناگون به انسان فایده می رساند مثلاً به عنوان یک عامل ارتباطی نیرومند، حس همبستگی و مهربانی و اخلاقی را در میان افراد برمی‌انگیزد.

هنرآفرینان مسلمان از آغاز تمدن اسلامی، با خلق زیبایی، هنر را به خدمت گرفتند تا با این پدیده‌ زیبا شناسانه، محدودیت‌ها را از میان برداشته، معنا را بهتر و سریعتر به مخاطب منتقل نمایند، شعر یکی از انواع هنر است که این کار را انجام می‌دهد، دانشمندان تصریح کرده‌اند که ادراک زیبایی برای شاد زیستن ضروری است مثلاً سعدی که به همه هستی عشق می‌ورزد، این شعر را می‌سراید:

بنی آدم اعضای یکدیگرند    که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار     دگر عضوها را نماند قرار

تو کز محنت دیگران بی غمی      نشاید که نامت نهند آدمی

واقعه غدیر، نقطه عطفی در تاریخ تکامل بشر است، که از حضرت آدم آغاز شده و با ظهور امام زمان تکمیل می‌شود این خط تکامل بشر، در نقطه پایان خاتمیت و شروع امامت از نقاط مهم و حساس این سیر و حرکت است امروز بشر با کنار گذاشتن این سیر تکامل که دارای نقطه آغاز و پایان با معنا است و با جایگزین کردن سیکل تکرار بی معنایی در زندگی، به جای خط تکامل به پوچی و سردرگمی و تنهایی رسیده است، به طوری که در انگلستان هشت سال پیش وزارت تنهایی تأسیس شد و در ژاپن سه سال پیش این وزارتخانه تأسیس شد.

خداوند متعال به عنوان تنها قانونگذاری که با شناخت کامل انسان و مخلوق خویش، پیامبران الهی را به سوی مردم فرستاد تا «دین خدا» و برنامه های سعادت بخش آن را به انسان ابلاغ نمایند و برای تداوم رهبری الهی امت اسلامی نیز امامانی انتخاب فرمود و به وسیله رسول خویش به مردم شناساند تا پس از وی رهبری او را گردن نهند. آیه «تبلیغ » از جمله آیاتی است که داستان غدیر را جاودانه نموده است این آیه روز هجدهم ذی الحجه سال دهم هجرت، بر رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرود آمد. زمانی که پیامبر بزرگوار اسلام به غدیر خم رسیده بود. یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس.

ای پیامبر به مسلمانان ابلاغ کن، آنچه را که بسوی تو نازل گردیده و اگر چنین نکنی، پس سالت حق را بجا نیاورده ای و خداوند تو را از (دشمنی) مردم نگاه می دارد علامه امینی در کتاب بزرگ الغدیر نام سی تن از دانشمندان اهل سنت را نام می برد که شأن نزول آیه را در مورد حضرت علی(علیه السلام) می دانند.

آیه «اکمال دین » از دیگر آیاتی است که در قرآن کریم آمده و نزول آن پس از تعیین حضرت علی (علیه السلام ) به مقام امامت می باشد زمانیکه خطبه غدیر به پایان رسیده است«الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما دین پسندیده قرار داد از آن پس مدح مولا، زینت بخش دلها و دفترهاست شاعران به حقانیّت غدیرخم گواهى داده و آن را به زیباترین شیوه بیان نمودند.

حسّان بن ثابت در حضور انبوهی از جمعیت مسلمین در روز غدیر خم اینگونه سرود:
 یُنادیهمُ یومَ الغدیرِ نبیُّهمْ      بخمٍّ و اسْمَعْ بالرسولِ مُنادیا                                                                 فقال فمن مولاکمُ ونبیُّکمْ     فقالوا ولم یُبدوا هناک التعامیا
 إلهُکَ مولانا وأنتَ نبیُّنا     و لم تَلْقَ منّا فی الولایةِ عاصیا
 قال له قم یا علیُّ فإنّنی     رضیتُکَ من بعدی إماماً و هادیا
    فمن کنتُ مولاهُ فهذا ولیُّهُ     فکونوا له أتباع صدق موالیا                                                              هناک دعا اللّهمَّ والِ ولیَّهُ     و کن لِلّذی عادى علیّاً معادیا

پیامبرِ مسلمانان، روز غدیر در وادى خم به آنان ندا داد، به نداى رسول خدا گوش فرا دهید پس فرمود: چه کسى مولا و نبى شما است؟ ایشان نیز هیچ یک حقّ را انکار نکردند و به صراحت پاسخ دادند: مولاى ما همان خداى توست و تو پیامبر ما هستى و تو در فرمانبرى ما تا کنون هیچ عصیانى ندیده اى پس پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) به على(علیه السلام) فرمود: اى على برخیز! من از اینکه تو امام و هادى پس از من باشى خرسندم پس هر که من مولاى اویم، این(على) مولاى اوست و بر شما است که پیرو راستین او باشید، آنجا بود که پیامبر دعا کرد: خداوندا! دوست بدار دوستدارش را، و آن را که با على دشمنى کند دشمن بدار.

اوّلین قصیده اى که راجع به این خبر با عظمت سروده شده همین شعر است حسّان در حضور انبوهى از جمعیّت مسلمین که صد هزار نفر یا بیشتر از آن بودند، این شعر را انشاء کرد در میان این افراد، سخنوران و خطباء اقوام عرب و شاعران نامدار و بزرگان قریش و آشنایان به دقایق سخن و مضامین کلام و نیز فصیح ترین شخص عرب یعنی پیامبراعظم(صلى الله علیه وآله) وجود داشتند.

پیامبراکرم(صلى الله علیه وآله) مطالبى را که حسّان از کلام ایشان فهمیده و بصورت شعر بیان نموده بود، تأیید کردند و او را ستایش نموده و فرمودند: لا تزال یا حسّان مؤیّداً بروح القُدس ما نصرتَنا بلسانک، اى حسّان تا زمانى که با زبان خود ما اهل بیت را یارى مى کنى مؤیَّد به روح القدس باشى.

به آن روزى که وحى آمد نبى را    که از پالان اشتر ساخت منبر
که بعد از مصطفى در کلّ عالم    نَبُدْ فاضلتر و بهتر ز حیدر
پس از احمد امام حق على دان    که بود او نفس معصوم مطهّر

نویسنده: مجید صالحیان