نگاهی به جشنواره فیلم ونیز
شامگاه گذشته درحالی جشنواره فیلم کن برگزیده‌های خود را شناخت که "جنگ جهانی سوم" کاری از هومن سیدی از رقبای خود سبقت گرفت و شیرطلایی افق ونیز را به دست آورد.
نهمین روز از شهریور امسال بود که هنرمندان و داوران هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز روی فرش قرمز رفتند که حضور لیلا حاتمی به عنوان یکی از داوران بخش اصلی هیئت داوران به ریاست جولیان مور و تعدادی از فیلم‌های وطنی از ماه‌ها قبل خبرساز شده و دنیای هنرهفتم کشورمان را تحت تاثیر قرار داده بود.
اهمیت هفتاد و نهمین دوره از قدیمی‌ترین جشنواره در دنیا البته مختص به تولیدات سینمایی یا حضور تعداد زیادی از هنرمندان و فعالان عرصه فیلم و سینما در تاریخی خاص و منطقه‌ای خاص نیست بلکه به گفته بزرگان این صنعت و البته دست‌اندرکاران جشنواره ونیز 2022 بعد از سال 2019 میلادی و آغاز پاندمی کرونا در سراسر دهکده جهانی جایگاه این رویداد هنری را خاص‌تر از گذشته کرده است.
`پوستر اولین و هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز
به گفته برخی از این فعالان اگرچه در همان زمان هم جشنواره به کار خود ادامه داد اما پلت‌فرم‌ها و فضای صفر و یکی به نوعی برگزاری این جشنواره را به خود وابسته کرده بود. امروز جشنواره 2022 دوباره به واقعیت هنر هفتم راه یافت و پاسکال دیوت رئیس «پل تولید ونیز» در این باره گفت: «ما امسال با ثبت نام بیش از 2400 چهره حرفه‌ای صنعت سینما روبه‌رو شدیم؛ رقمی که در سال 2019 حدود 2700 نفر بود.» دیوت اشاره کرد که حضور آسیایی‌ها و آمریکای لاتین کاهش داشته و این موضوع در آثار انتخابی این دوره هم نمود دارد.
به هرحال اگرچه اخبار جسته و گریخته‌ای از ماه‌ها قبل نسبت به شرایط برگزاری، تعداد فیلم‌ها و همچنین بخش‌های مختلف جشنواره در صفحات رسانه های رسمی و دنیای مجازی دست به دست می‌شد اما با افتتاح رسمی جشنواره در نهمین روز از شهریورماه سال جاری، تب و تاب جشنواره ونیز بالا گرفت و هر روز حاشیه‌هایی تازه از این رویداد بسیار مهم سینمایی در سراسر دهکده جهانی رونمایی شد.
شاید یکی از مهمترین حاشیه‌هایی که در جشنواره ونیز توجه‌ها را به خود جلب کرد موضعی بود که رئیس هیئت داوران هفتاد و نهمین جشنواره ونیز درباره اهمیت جشنواره در دوران تحت تاثیر قرار گرفتن جامعه بشری با فناوری‌های نوین گرفت.
جولیان مور وقتی با سوالی درباره اهمیت جشنواره‌های سینمایی در روزگار تغییر صنعت سینما و تهدید اکران فیلم‌ها در سالن‌های سینما به‌واسطه پخش‌کننده‌های مجازی و آنلاین مواجه شد، به «اهمیت بالای برنامه‌ریزی و انتخاب آثاری که در جشنواره‌ها به نمایش درمی‌آیند» اشاره کرد و گفت: «همه چیز به آدم‌هایی برمی‌گردد که آثار خارق‌العاده‌ای را برای ما گردآوری می‌کنند تا کشف‌شان کنیم».
رئیس هیأت داوران ونیز: فروپاشی اجتماعی در کمین ماست
البته در ادامه اظهارنظر رئیس هیئت‌داوران جشنواره تیموتی شلمی نیز به دنیای صفر و یکی و رسانه‌های اجتماعی تاخت و در نشست خبری اثر جدید لوکا گوادانینو با عنوان «استخوان‌ها و همه چیز» (Bones and All)، موضعی ضد رسانه‌های اجتماعی گرفت و تأکید کرد: «جوان بودن در این روزگار یعنی به‌شدت مورد قضاوت قرار گرفتن. نمی‌توانم تصور کنم بزرگ شدن در روزگاری که آدم‌ها دائم در شبکه‌های اجتماعی مورد هجوم قرار می‌گیرند چگونه است. به همین دلیل مایه آسایش خاطر بود که در نقش شخصیتی از دهه 1980 بازی کنم که درگیر مساله‌ای درونی است و لازم نیست برای پیدا کردن جایگاه خودش به توییتر، اینستاگرام، تیک‌تاک یا رِدیت سر بزند. قضاوت نمی‌کنم. شما می‌توانید آدم‌های مثل خودتان را در فضای مجازی پیدا کنید اما به نظرم زنده بودن در این روزگار سخت است. فکر می‌کنم فروپاشی اجتماعی در کمین ماست.»
از سوی دیگر منتقدان جشنواره نیز امسال از تیررس اعتراض فعالان عرصه هنر و صنعت سینما دور نماندند به صورتی که الخاندرو گونسالس اینیاریتو یکی از فیلمسازان مهم حاضر در جشنواره فیلم ونیز است. منتقدان بعد از تماشای فیلمش در جشنواره از او به سردی استقبال کردند و فیلمش را با امتیازهای بسیار کم بدرقه کردند. این اتفاق باعث شد تا اینیاریتو نسبت به رفتار منتقدان واکنش نشان بدهد و این رفتارها را نژادپرستانه بداند.
وی در گفت‌وگو با لس‌آنجلس تایمز درباره نقدهای عجیب نسبت به فیلمش می‌گوید: اگر به جای اینکه من مکزیکی بودم یک فیلمساز اهل سوئد یا دانمارک بودم منتقدان با من مهربان‌تر برخورد می‌کردند. این رفتارهای نژادپرستانه باعث می‌شود فیلم من را درست نبینند. در حالی که من حق دارم درباره تبعیدشدگان حرف بزنم. اگر بلوند بودم حتما به من می‌گفتند فیلسوف!
البته رفتار غیر حرفه‌ای یکی از فعالان عرصه صنعت سینما نیز امسال به گرمای حاشیه‌های هفتاد و نهمین جشنواره ونیز افزود و این سئوال‌ها را در میان افکار عمومی و علاقمندان هنر هفتم ایجاد کرد که آیا واقعا هری استایلز «تف» کرد؟ یکی از حواشی عجیب جشنواره فیلم ونیز رفتار ستاره فیلم «نگران نباش عزیزم» به کارگردانی اولیویا وایلد بود. در ویدئویی که از مراسم نمایش فیلم در کاخ جشنواره فیلم ونیز منتشر شد هری استایلز قبل از آنکه روی صندلی کنار کریس پاین بنشیند به سمت او آب دهان پرتاب می‌کند. اتفاقی که از نگاه دوربین‌های مراسم پنهان نماند و باعث شد رسانه‌ها از اختلافی حرف بزنند که گویا از زمان فیلمبرداری فیلم میان بازیگران شکل گرفته است و منجر به این صحنه عجیب و زشت شده است.
رکورد تشویق امسال شکسته شد
البته درکنار اتفاقی که باعث تعجب شد و شاید به نوعی غیرحرفه‌ای هم به نظر می‌رسید زمانی بود که فیلم «ارواح» اینیشرین به کارگردانی مارتین مک‌دونا در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد و تماشاگران بعد از پایان فیلم به صورت ایستاده و به مدت 13 دقیقه فیلم را تشویق کردند. این رکورد جدیدی برای تشویق یک فیلم در جشنواره ونیز است که توسط مارتین مک‌دونا و تیمش شکسته شد.
23 فیلم در ونیز داوری شد
به هرحال این جشنواره که امسال هفتاد و نهمین سالگرد خود را در شهر ونیز برگزار می‌کرد، با 23 فیلم از کشورهای مختلفی چون آمریکا، ایران، ایتالیا، فرانسه برگزار شد. در این بخش ایران با فیلم «شب، داخلی، دیوار» به‌کارگردانی وحید جلیلوند حضور داشت. در بخش افق‌های ونیز نیز 21 فیلم از کشورهای مختلف حضور داشتند که فیلم ایرانی «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی در این جشنواره شرکت کرد.
در جشنواره امسال سه فیلم جزو فیلم‌های مورد انتظار سینمای جهان بودند: «بلوند» ساخته اندرو دومنیک، «تار» ساخته تاد فیلد و «نهنگ» ساخته دارن آرنوفسکی. فیلم تار به‌خاطر بازی کیت بلانشت بسیار مطرح شد و فیلم بلوند هم به‌خاطر پرداخت به زندگی یکی از ستاره‌های سینمای هالیوود (مریلین مونرو) که با مرگ مرموزی از دنیا رفت. هرچند که از این میان تنها فیلم تار توانست جایزه برای خود کسب کند.
یکی از اتفاقات مهمی که در این جشنواره رخ داد، حضور آکادمی اسکار در آن بود. این اولین‌بار بود که اسکار در این جشنواره به مناسبت هفتاد و نهمین سالگرد ونیز به‌عنوان مهمان شرکت کرد. «بیل کرامر» رئیس جدید آکادمی در کنار سایر مدیران ارشد این نهاد سینمایی با حضور در جشنواره به اعضای آکادمی در سراسر سینما خوشامد گفتند و سینمای بین‌الملل را در کنار یکدیگر جشن گرفتند.
اما در مراسم اهدای جوایز این جشنواره مطرح سینمایی شب گذشته "جنگ جهانی سوم" کاری از هومن سیدی خودنمایی کرد و به عنوان بهترین فیلم در بخش افق‌ها شیرطلایی را به خود اختصاص داد البته جنگ جهانی سوم در این مرحله به کار خود پایان نداد و محسن تنابنده بازیگر همین فیلم به انتخاب داوران توانست بهترین بازیگر در این بخش را هم به خود اختصاص دهد.
این درحالی است که حضور لیلا حاتمی به عنوان یکی از داوران بخش اصلی جشنواره از همان ابتدا باعث شده بود نام کشورمان در گوشه و کنار اخبار مربوط به این رویداد مهم سینمایی مطرح باشد.
در ادوار قبلی جشنواره فیلم ونیز فیلمسازان ایرانی چون داریوش مهرجویی با فیلم «گاو»، عباس کیارستمی با فیلم «باد ما را خواهد برد»، رخشان بنی‌اعتماد با فیلم «قصه‌ها» و وحید جلیلوند با فیلم «بدون تاریخ بدون امضا» در این جشنواره موفق به کسب جوایزی شدند. یکی از جوایز مهمی که در سال‌های اخیر در این جشنواره برای سینمای ایران کسب شد، جایزه بهترین بازیگر نوظهور (جایزه مارچلو ماسترویانی) برای روح الله زمانی در فیلم «خورشید» ساخته مجید مجیدی بود. وحید جلیلوند نیز امسال با فیلم «شب، داخلی، دیوار» در بخش اصلی این جشنواره شرکت کرد که موفق به دریافت جایزه نشد.
برندگان امسال چنین معرفی شدند:
بخش مسابقه اصلی
شیر طلایی بهترین فیلم: «همه زیبایی و خونریزی» ساخته لورا پوتراس از آمریکا
شیر نقره‌ای جایزه بزرگ هیأت داوران: فیلم «سنت عمر» ساخته آلیس دیوپ
شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی: لوکا گوادانینیو برای فیلم «استخوان ها و همه»
بهترین بازیگر مرد: کالین فارل برای «بانشی‌های اینیشرین»
بهترین بازیگر زن: کیت بلانشت برای «تار»
بهترین بازیگر نوظهور (جایزه مارچلو ماسترویانی): تیلور راسل در فیلم «استخوان ها و همه»
بهترین فیلمنامه: مارتین مک دونا برای «بانشی‌های اینیشرین»
شیر آینده (بهترین فیلم اول جشنواره): «سنت عمر» ساخته آلیس دیوپ از فرانسه
بخش افق‌ها
بهترین فیلم: «جنگ جهانی سوم» ساخته هومن سیدی
بهترین کارگردانی: تیتزا کووی و راینر فریمل برای فیلم «ورا»
جایزه ویژه هیأت داوران: دامین کوسور برای فیلم «نان و نمک»
جایزه مخاطبان بخش افق‌ها: «نزوه» ساخته سوداده کعدان از سوریه
بهترین فیلمنامه: فرناندو گونزونی برای فیلم بلانکوییتا
بهترین بازیگر مرد: محسن تنابنده برای «جنگ جهانی سوم»
بهترین بازیگر زن: ورا گما برای فیلم «ورا»
جشنواره ونیز یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان است؛ هفتادونهمین دوره از جشنواره ونیز Venice Film Festival که از 31 اوت تا 10 سپتامبر 2022 (9 تا 19 شهریور) برپا می‌شود، امسال نودمین سالگرد افتتاحش را هم جشن گرفته است (جشنواره فیلم ونیز در بازه‌های زمانی مختلفی برگزار نشده و برای همین هفتادونهمین دوره برگزاری‌اش مصادف شده با نودمین سالگرد بنیانگذاری آن).در ادامه گزارش اتفاقات این رویداد مهم سینمایی را با هم مرور می‌کنیم.
ارسال نظرات