رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تشریح کرد؛

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجتالاسلام و المسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در نشست علمی «بايستگی و چگونگی احياء و تقويت فلسفه اسلامی» که توسط مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، به بیان مقدماتی در خصوص جریان علم و ارتقای آن پرداخت و اظهار کرد: علم، معرفت و شاخههای دانش، هویت جمعی دارد. این ویژگی برخلاف اموری مانند ادبیات و هنر است که به خلاقیت صاحب اثر بازمیگردد. هویت جمعی داشتن علم و معرفت به آن معناست که دیگران میتوانند در محتوای دانشی عرضه شده، سهیم شوند.
وی در ادامه افزود: یعنی دیگران نسبت به این تولید دانش منفعل نیستند و میتوانند آن علم را جلو ببرند یا اصلاح کنند. با این شرایط، قوام علم به جامعه علمی و اقبال آنهاست؛ اگر جامعه علمی محتوایی دانشی و معرفتی را بپذیرد و به آن اهتمام بورزد، این به معنای رشد و ارتقای آن جامعه علمی است و اگر محتوایی دانشی مورد غفلت و بیتوجهی قرار گیرد، دیگر یک امر رشدیافته و جدی نیست.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بیان داشت: وقتی میخواهیم از ارتقا و تقویت جایگاه موضوعی صحبت کنیم، باید آن را در جغرافیای موجود خودش در نظر بگیریم. برای بحث در خصوص یک موضوع، اول از همه باید با جغرافیای آن آشنا شویم؛ بدون این کار، نمیتوان از ارتقا و تقویت آن موضوع صحبت کرد. وقتی درباره بایستگی و چگونگی ارتقا و تقویت فلسفه اسلامی صحبت میکنیم، باید بدانیم که جغرافیای فلسفی در دنیا چگونه است.
جریانهای فکر فلسفی در جهان معاصر
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم بهصورت فشرده به جریانهای فلسفی معاصر اشاره کرد و گفت: فکر فلسفی در جهان معاصر شاهد سه جریان اصلی بوده است؛ جریان اول، پایانیافتگی فلسفه نظری است. از منظر این دیدگاه، اینگونه تصورات که ما به کمک قوه عقل میتوانیم حقایقی برای خودمان کشف کنیم و عقل در بعد نظری میتواند به معرفت برسد، دیگر قابل قبول نیست. به همین دلیل، پایان فلسفه نظری را اعلام میکند. این گروه، فقط بخش فلسفه عملی را باقی میگذارند. فیلسوف دیگر نمیتواند به کشف حقیقت بپردازد، بلکه میتواند به تبارشناسی و باستانشناسی معرفت بپردازد.
وی افزود: جریان دوم جغرافیای فلسفی معاصر، جریانی است که خواستار تغییر جهت فلسفه است. این افراد تاریخ فکر فلسفی را مشتمل بر اشتباهاتی میدانند. از این منظر، فلسفهورزی سنتی باید تغییر شکل بدهد و از استنتاج عقلی دوری کند. برای نمونه، جریانهای «اگزیستانسیالیست» میگویند که در کل تاریخ فلسفه، انسان بهعنوان فاعل شناسا شناخته شده و همیشه راجع به بعد معرفتی انسان صحبت میشده است. این افراد به عاملیت و اختیار انسان و بعد انتخابگری او توجه میکنند. ویژگی این جریان، این است که از رویکرد سنتی فاصله میگیرد و برای بقای فلسفه نظری، پیشنهادات جدیدی مطرح میکند.
حجتالاسلام واعظی به جریان سوم پرداخت و در اینباره توضیح داد: این جریان، رواج و رونقبخشی به فلسفههای مضاف است. یعنی پرداختن به زیرشاخههای فلسفه نظری مانند فلسفه ذهن، فلسفه دین، فلسفه فرهنگ، فلسفه علوم اجتماعی و... . این شاخههای فلسفه بهجای هستیشناسی عام و فلسفه اولی، تمرکز خود را بر زیرشاخههای فلسفه میگذارند.
رشد تفکر فلسفی در ایران بعد از انقلاب
وی تصریح کرد: در ایران به برکت انقلاب اسلامی و تحولاتی که بعد از آن رخ داد، وضعیت تفکر فلسفی با قبل قابل مقایسه نیست و ما شاهد رشد کمی و کیفی خوبی هستیم. آشنایی ما با فلسفههای غربی بسیار بیشتر شده و از این لحاظ غنیتر شدهایم. وقتی پرسیده میشود که چگونه میتوان به ارتقا و تقویت فلسفه اسلامی اندیشید، با این سؤال مواجه میشویم که تلقی ما از فلسفه اسلامی چیست؟ گاهی فلسفه اسلامی را آنگونه که هست، بهعنوان یک هویت تاریخی در نظر داریم. همچنین گاهی فلسفه اسلامی را آنگونه که میتواند باشد، با یک نگاه توسعهای در نظر میگیریم. ما میتوانیم فلسفه اسلامی را با توجه به هر کدام از این تلقیها تقویت کنیم. البته این دو تلقی مانعةالجمع نیستند و میتوانند با هم اتفاق بیفتند.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به تلقی اول پرداخت و اظهار کرد: اگر تلقی اول را داشته باشیم، راهبرد ما برای تقویت و رشد فلسفه اسلامی یا بهصورت ترویجی است و یا آموزشی و پژوهشی. یعنی تلاش میکنیم هویت تاریخی فلسفه اسلامی را ترویج دهیم و برای آشنایی دیگران با آن تلاش کنیم. همچنین میتوانیم پژوهشهای مرتبط با فلسفه اسلامی را گسترش دهیم و به واکاوی نگاههای مختلف در فلسفه اسلامی بپردازیم. به نظرم، در این چند دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این اتفاق افتاده و گامهای خوبی در این مسیر برداشته شده است.
وی ادامه داد: اما اگر با رویکرد دوم با فلسفه اسلامی روبرو شویم و آن را آنگونه که میتواند باشد و دامنه مسائل خود را توسعه دهد ببینیم، راهبرد اصلی تغییر پیدا میکند. در این خصوص میتوانیم دو راهبرد کلی داشته باشیم؛ راهبرد اول، گشودن افقهای جدید فلسفی و راهبرد دوم، درگیر شدن با تأملات فلسفی معاصر و مرزهای جدید فکر فلسفی است. به عقیده من، اگر راهبرد اول اتفاق بیفتد، ما بهصورت خود به خود و طبیعی وارد راهبرد دوم هم میشویم. یعنی اقدامات مربوط به راهبرد اول، فضا را برای اجرا شدن راهبرد دوم باز میکند و اگر به راهبرد اول توجه نشود، اصلاً فرصت اجرا شدن راهبرد دوم نمیرسد.
توازن بین حکمت عملی و نظری به هم خورده است
حجتالاسلام واعظی پیشنهاداتی در خصوص اجرای راهبرد اول بیان کرد و گفت: یکی از مهمترین اقدامات برای اجرای این راهبرد، توجه به حکمت عملی است. در حقیقت با آنکه بزرگان ما از گذشته به حکمت عملی توجه داشتند و فیلسوفانی مانند فارابی توازن بین حکمت عملی و نظری را رعایت کردهاند، هر چه فلسفه اسلامی جلو آمده، این توازن به هم خورده و کانون تأملات و کوششهای فیلسوفان ما متوجه فلسفه نظری و اولی شده است. چیزی که اکنون به آن نیازمندیم، جدی گرفتن فلسفه عملی است و این راه باید آغاز شود. یکی از اقدامات خوب برای گشایش حکمت عملی، مقایسه آوردههای فلسوفان مسلمان با مسائل مطرح شده در فلسفه معاصر است. با این روش میتوانیم کمکم توازن بین حکمت عملی و نظری را برقرار کنیم.
وی افزود: یکی دیگر از راههایی که به افقگشایی برای فلسفه اسلامی کمک میکند، رونق دادن به زیرشاخههای فلسفه یا همان فلسفههای مضاف است. این فلسفهها، میدانهایی است که میتوانیم به روی خود بگشاییم و با ورود متناسب با مبانی فلسفه نظریمان، به غنا و ارتقای فلسفه اسلامی کمک کنیم. در سایه همین ورودهاست که فلسفه اسلامی تقویت میشود و آوردههای ما در این حوزهها، آوردههای فلسفه اسلامی خواهد بود. یک راه دیگر، جدی گرفتن فلسفه تطبیقی است. همین اکنون در فلسفه معاصر، کسانی در حوزه فلسفه اولی، بحثهایی مانند علیت، ضرورت، مقولات ثانوی و... کار میکنند. با مطالعه این آثار و سنت خودمان، میتوانیم نقاط مشترک را پیدا کنیم و به نتایج خوبی برسیم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به یکی دیگر از راههای افقگشایی فلسفه اسلامی اشاره کرد و گفت: درگیری با الحاد مدرن شاید یکی دیگر از راههای غنا بخشیدن به فلسفه اسلامی است. این یک واقعیت است که الحاد در بین تحصیلکردهها در حال افزایش است. خاستگاه الحاد مدرن، بهرهبرداری فلسفی از کاوشهای علمی است. اینجا هم میدان بسیار خوبی برای رشد و ارتقای فلسفه اسلامی وجود دارد. اگر ما در این حوزهها ورود جدی داشته باشیم، خودمان را در جغرافیای موجود فکر فلسفی قرار میدهیم و درگیر میشویم که این درگیری خود باعث رشد و غنای فلسفه اسلامی میشود.
ارسال نظر
لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص،قومیتها باشد و یا با قوانین کشور و آموزه های دینی مغایرت داشته باشدمنتشر نخواهد شد.
نشست صمیمی و عمومی رئیس مرکز خدمات حوزه های علمیه با طلاب برگزار شد
دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش با فرمانده کل قوا
اولین کسی که ورود امام را به خاک ایران از هواپیما اعلام کرد
تعداد قربانیان زلزله در ترکیه و سوریه به بیش از ۹۴۰۰ نفر رسید
رسانه ها نباید موجب یأس و ناامیدی مردم نسبت به نظام شوند
از ملاقات با امام در نوفللوشاتو تا ۷ ماه زندگی با انقلابیون در ایران
دیدار مسئولان خبرگزاری رسا با تولیت آستان قدس رضوی
رویکرد پلیسی رژیم پهلوی به سینما
درخشش نیروی هوایی ارتش در مأموریت دفاع از حرم
اهمیت و تاثیر رسانه ها در رساندن عظمت حوزه، آثار و فعالیتهای حوزویان
وقتی سران کشورها شاه را به حساب نیاوردند
حمید فرخ نژاد روغن ریخته را نذر امامزاده کرده است
پهلوی به روایت اسناد لانه جاسوسی/ چرا محمدرضا پهلوی شیفته آمریکاییها بود؟
رویکرد پلیسی رژیم پهلوی به سینما
پدیده «بچه زرنگ» و جایگاهش در معادله جنگ نرم دشمنان
عفو پدرانه رهبری تاثیر مهمی در همدلی ملت ایران و ترمیم ناهنجاریها دارد
سرهنگ ثریا از زاویهای زنانه گروهک منافقین را به تصویر میکشد
ظرفیتهای فقه مقارن در تقریب مذاهب و تمدن سازی نوین اسلامی
بخشهای از کتاب «عمّار انقلاب» از امروز در صفحه پاورقی روزنامه کیهان
نگاهی به زندگی سیاسی آیتالله ملاعبدالله مازندرانی
جشن ملی ۲۲ بهمن با شکوه خاصی در تهران برگزار می شود
تحریم دشمنان، نشان دهنده حرکت ستاد در مسیر درست است
نشست صمیمی اعضای شورای شهر قم با هیأت رئیسه مجمع نمایندگان طلاب
آخرین وضعیت کنسولگری باکو در تبریز/ موضع ایران نسبت به جمهوری آذربایجان چیست؟
برپایی ۱۴۷ محفل با حضور ۱۲ هزار و ۶۸۰ مخاطب در پاییز ۱۴۰۱
مجمع تشخیص مصلحت نظام، از ابلاغ تا اجرا
۲۲ بهمن امسال باید مظهر حضور و عزت مردم و مظهر اتحاد ملی باشد
گزارش ضدجاسوسی ساواک از ارتباط سفارت اسرائیل با یهودیان ایرانی
با کشورهای مختلف همکاری دفاعی داریم/ طالب صلح و مخالف جنگ هستیم
پروندههای عفو در کوتاهترین زمان بررسی میشود
دفن قربانیان زلزله در گورهای دسته جمعی
دستورالعمل برگزاری تجمعات آماده است
آقای خاتمی! با کافران چه کارت گر بت نمیپرستی؟!
آیتالله سیستانی خواستار تسریع کمکرسانی به زلزلهزدگان ترکیه و سوریه شد
کدام هنرمندان در اختتامیه جشنواره فیلم فجر حضور دارند؟
چالشهای پیش روی نویسنده «روحالله»
فرقه ای که به زور می خواهد دین شود
سلامِ «سلام بچهها» بهمن ماه به نوجوانان ایران
حاج آقا روح الله؛ بررسی دوران استادی امام خمینی در بستر تاریخ
«نذر حجاب»؛ ابتکار آستان مقدس قم برای ارتقای حجاب و عفاف جامعه + فیلم
فروش خودرو در شرکتهای خودروساز باید تابع دستورالعمل ۸بندی دولت انجام شود
بهاییها از پهلویها چه میخواستند؟
کتاب «قصه مهتاب» ماجرای بانوی مبارزی که از همه چیزش برای انقلاب گذشت
نمایشگاه آثار هنری ۳ بانوی نقاش در فرهنگسرای اندیشه برپا شد
گزارشی از کرسی آزاداندیشی «واکاوی ادله جواز نماز عید غدیر به جماعت»
کتاب "زندگی عریان در جغرافیای دیجیتال" منتشر شد
حضور مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن معادلات دشمن را به هم میریزد
۲۲ بهمن امسال مظهر اتحاد ملی و خنثی شدن راهبرد دشمن خواهد شد
دیدار مسئولان رسا با سرپرست معاونت امور زائران استانداری خراسان رضوی
ائمه جمعه به صورت ویژه در عمل و زبان با جوانان در ارتباط باشند
عفو و بخشش، اصلی مهم در تفکر دینی/ لزوم محاکمه کسانی که عامدانه جنایت کردند
دیدار مدیرعامل خبرگزاری رسا با مدیر حوزه علمیه خراسان
جشنواره فجر امسال با ظرفیتهای جدید
دیدار مدیرعامل و جمعی از مسئولان رسا با دبیر شورای عالی حوزه خراسان + عکس
ابعادی که انقلابی بودن حوزه را تهدید می کند، شناسایی و حذف شوند
تحقق بیانیه گام دوم منوط به ایجاد احساس مسئولیت در جوانان نسبت به انقلاب است
بایسته های حوزه انقلابی؛ از تحول آفرینی تا تلاش برای تحقق تمدن نوین اسلامی
بنزین بر آتش آشوب
حضور مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن نشانه وحدت ملی و سبب ناامیدی دشمنان است
اختتامیه جشنواره رسانهای ابوذر برگزار شد/ کسب دو رتبه توسط خبرگزاری رسا
عفو پدرانه رهبری تاثیر مهمی در همدلی ملت ایران و ترمیم ناهنجاریها دارد
عفو پدرانه رهبر انقلاب، پیام اصلی انقلاب را به جهانیان نشان داد
۲۲ بهمن امسال مظهر اتحاد ملی و خنثی شدن راهبرد دشمن خواهد شد
پویش بزرگ مردمی جشن ۴۴ برگزار میشود
روح امید در فیلمهای جشنواره فجر امسال
استقبال پرشور پاکستانیها از مهدی رسولی
پدیده «بچه زرنگ» و جایگاهش در معادله جنگ نرم دشمنان
مرحله کشوری پنجمین جشنواره بین المللی قرآن و عترت برگزار می شود
فراخوان عضویت در انجمن های علمی پژوهشی جامعه الزهرا
دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش با فرمانده کل قوا
دیدار مدیر عامل خبرگزاری رسا با دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان
گزارش میدانی | افتخار آفرین همچون سپاه
هنر، زبانی رسا برای انتقال معنویت است
اجتماع ائمه جمعه، علما و نخبگان حوزههای علمیه استان گیلان
روشنگری، وظیفه امروز روحانیت/ مراقب جریان نفوذ باشیم
کارگاه «روی موج هیجان» ویژه بانوان
پایگاه هوایی راهکنشی عقاب 44 ارتش رونمایی شد + فیلم
تبعیت از هوای نفس؛ بزرگ ترین عامل ریزش های انقلاب اسلامی
هم افزایی فعالان رسانهای طلاب جامعةالزهرا کانون استان تهران
برگزاری اختتامیه هشتمین جایزه جهانی اربعین
نوری که درخشید(۴ نظر)
برخورداری از پشتوانه فکری مستحکم، لازمه روایتگری موثر(۲ نظر)
گزارش میدانی | حال و هوای بهشتی معتکفین(۱ نظر)
دیدار مدیرعامل خبرگزاری رسا با مدیر حوزه علمیه خراسان(۱ نظر)
آمادگی ایران برای کمک به زلزلهزدگان سوریه و ترکیه(۱ نظر)
دیدار مدیر عامل خبرگزاری رسا با دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان(۱ نظر)
روحانیت با تأسی از پیامبر روشنگری کند(۱ نظر)
دستور قاضی القضات جهت تسریع در جامه عمل پوشاندن به فرمان عفو رهبری(۱ نظر)
برای خدمت به خلق الله هیچگاه خود را طلبکار ندانیم(۱ نظر)
پرطرفدارترین