چطور نیکسون یکروزه از دانشگاه تهران دکتری گرفت؟

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، سال ۱۳۳۲ همان سالی بود که در ایران کودتا شد بر سر نفت؛ یعنی انگلیس و آمریکا کودتا کردند تا سهم انگلیس از نفت ایران کم نشود. حدود ۴ ماه پس از کودتا هم اعلام شد که روابط با انگلیس که قطع شده بود دوباره از سر گرفته می‌شود و حکومت پهلوی هم اعلام کرد که نیکسون، معاون رئیس‌جمهور آمریکا به ایران می‌آید که یعنی بله، ما قدرت داریم و متکی به ابرقدرت نظامی جهان هستیم.

این بود که دانشجویان دانشگاه تهران اعتراض کردند و روز ۱۶ آذر نیروهای نظامی ریختند داخل دانشگاه و این روایت شهید چمران است از آن روز: «کمپانی‌های نفتی برای تصرف مجدد نفت ایران نقشه می‌کشیدند. نیکسون معاون رئیس‌جمهور آمریکا به ایران می‌آمد تا نتیجه ‌۲۱ میلیون دلار کودتا را ببیند.

ناراحتی و نارضایتی مردم هر روز بیشتر اوج می گرفت... وخامت اوضاع به حد اعلا رسیده بود. شلوغی بیرون کلاس و صدای شدید چکمه‌های سربازان از نزدیک‌شدن حادثه‌ای حکایت می‌کرد... تا بالاخره در کلاس به شدت به هم خورد و پنج سرباز با مسلسل سبک وارد کلاس شدند.

یکی از آنها لوله مسلسل را به طرف شاگردان عقب کلاس گرفته آماده تیراندازی شد و دیگری به همین نحو مأمور قسمت جلوی کلاس شد... رگبار گلوله باریدن گرفت و چون دانشجویان فرصت فرار نداشتند به کلی غافلگیر شدند و در همان لحظه اول عده زیادی هدف گلوله قرار گرفتند... رگبار گلوله همچنان برای دقیقه‌های طولانی و مرگبار ادامه داشت... پس از ختم گلوله باران، دقیقه‌ای سکوت دانشکده را فرا گرفت... می‌خواستند مجروحین را ببرند و معالجه کنند. ولی سربازان با تهدید به مرگ مانع از این کار شدند. بدن مجروحین در حدود دو ساعت در وسط دانشکده افتاده بود و خون جاری بود تا بالاخره جان سپردند».

روز ۱۸ آذر هم نیکسون رسید به دانشگاه تهران و این‌طوری شد: «نیکسون طبق برنامه به تهران آمد. شاید یکی از تلخ‌ترین قاب‌هایی که از این سفر سه روزه در تاریخ ایران به یادگار ماند حضورش در تالار دانشکده حقوق و اعطای دکترای افتخاری به او بود. دو روز پس از به رگبار بسته‌شدن دانشجویان دانشگاه تهران... در حالی که دانشگاه در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود نیکسون لباس دکترای افتخاری را بر تن کرد، مدرکش را گرفت، عکس یادگاری‌اش را هم گرفت و تهران را ترک کرد».

بعدها روز ۱۶ آذر که سالروز جان سپردن ۳ دانشجو در دانشگاه تهران و مجروح‌شدن ده‌ها دانشجو بود و یادروز استبدادستیزی و آمریکاستیزی دانشجویان ایرانی بود در تقویم شد «روز دانشجو».