تلاش آیت الله مصباح برای اسلامی سازی علوم انسانی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، شب گذشته در مراسم گرامیداشت علامه مصباح یزدی در مدرسه صدر اصفهان، با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب فرمودند از واجبات حوزه علمیه بزرگداشت آیت الله مصباح یزدی است، گفت: رهبر معظم انقلاب فرمودند آیت الله مصباح علم فراوان، انگیزه تمام‌ناشدنی، خلقیات واضح و بیان صریح داشتند و بعد فرمودند مجموع اینها را نمی‌توان در کسی پیدا کرد.

وی ادامه داد: علامه مصباح یزدی در علوم مختلف اسلامی صاحب نظر بودند و نوآوری داشتند، اما دو سؤال وجود دارد اول اینکه نقطه تمرکز ایشان بسیار مهم است و مؤسسه عظیم آموزشی و پژوهشی امام خمینی که تقریباً همسن انقلاب است اکنون در چه جایگاهی قرار دارد؟ باید ببینیم یک متفکر اسلامی چقدر از خداوند برکت در زندگی گرفته است که در همه مسائل نوآوری و شکوفایی دارد.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با بیان اینکه علامه مصباح یزدی بابی در حوزه باز کردند به نام فلسفه‌های مضاف به علوم باز کردند، اظهار کرد: در زمان آیت الله مصباح بسیار کم به این مباحث پرداخته می‌شد. ایشان از نخستین افرادی است که در خصوص فلسفه اخلاق کتاب نوشتند، مباحث فلسفه هنر و زیبایی و بحث مهم اینکه زیبایی چیست از جمله مباحثی است که ایشان به آن در فلسفه مضاف به آن توجه داشتند و در آن نظریه دارند.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نظریه پردازی و مباحث آیت الله مصباح یزدی به فلسفه حقوق، تصریح کرد: امروزه جریان فمینیستی در دنیا فلسفه تفاوت حقوق زن و مرد را پرسش می‌کنند که علامه مصباح به آن به خوبی پرداخته‌اند. دسته دیگر از نوآوری‌های علامه مصباح یزدی مباحث مربوط به فلسفه علوم انسانی است و مباحث این عرصه کاملا ابتکاری و نو است.

وی ادامه داد: مجلدات معارف قرآن کریم علامه مصباح یزدی بی‌نظیر است و این عرصه نیز از جمله عرصه‌هایی است که ایشان نوآورانه به آن ورود کرده‌اند و لازم است همه طلاب و پژوهشگران به آن مراجعه کرده و مطالعه کنند. اما نقطه تمرکز علامه مصباح یزدی را باید علوم انسانی اسلامی عنوان کرد، یعنی علوم مختلف را در خدمت تولید علوم انسانی اسلامی قرار دادند. آیت الله مصباح علوم انسانی را از دانشگاه به حوزه و علوم اسلامی را از حوزه به دانشگاه بردند و پیوند حوزه و دانشگاه که مطرح است در حقیقت در حوزه پیوند معرفتی توسط ایشان شکل گرفت.

استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: مؤسسه امام خمینی وارد علوم انسانی سکولاریزه شد ولی فارغ‌التحصیلان مؤسسه انحراف به سکولاریسم پیدا نکردند، الان در این مؤسسه اساتید تمام در علوم انسانی مختلف وجود دارند که رویکرد همه آنها اسلامی است و این احیای علوم انسانی اسلامی دغدغه مهم ایشان بوده است و واقعا این موضوع محقق شده است. امروزه هزاران مقاله علوم انسانی اسلامی و صدها کتاب در این باب داریم، به مقصد نهایی نرسیده‌ایم اما کاری که آیت الله مصباح شروع کرد به نتیجه رسید.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در ادامه به استقبال دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور به علوم انسانی اسلامی اشاره کرد و گفت: امروزه صدها استاد در دانشگاه های کشور داریم که معتقد به علوم انسانی اسلامی هستند و نظریه پردازی می‌کنند، ما امروز نظریه اسلامی رشد و هویت داریم که امکان عرضه آن به دنیا وجود دارد، بذری که علامه مصباح کاشت تبدیل به درخت تنومندی که ثمر می‌دهد شده است.

وی در ادامه افزود: نکته مهم در خصوص آیت الله مصباح و نقطه قوت ایشان اخلاص ایشان بود، اگر خواستیم خودمان را بسنجیم که چقدر موحدیم باید ببینیم چقدر مخلصیم چرا که عینیت توحید اخلاص است.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به پرسش رهبر معظم انقلاب در خصوص تغییر و تحول در مؤسسه امام خمینی، تصریح کرد: این پرسش ایشان نشان می‌دهد که باید به فکر این تغییر و تحول باشیم، تا زمانی که علوم انسانی اسلامی پیوند با نهادهای اجتماعی و حکمرانی ما پیدا نکند فایده نخواهد داشت. عمدتا مسؤولان و وزرای ما افرادی هستند که نظریه‌ها و علوم غربی را فراگرفته‌اند. اگر نظریات در علوم انسانی اسلامی تبدیل به تکنولوژی آموزشی تبدیل نشود نمی‌توانیم یک وزارت آموزش و پرورش اسلامی داشته باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با بیان اینکه حکمرانی ما در وزارتخانه‌ها شکل نگرفته چرا که علوم انسانی ما با حکمرانی ما پیوند نخورده است، تصریح کرد: حتی علوم انسانی غربی ما به دلیل نبود تکنولوژی اجتماعی و حکمرانی، نتوانسته است کارایی این علوم در غرب را داشته باشد. مؤسسه امام خمینی باید بعد از این نظریات به تکنولوژی اجتماعی و حکمرانی بپردازد و این وظیفه حوزه‌های علمیه هم هست.

وی با تأکید بر اینکه هر طلبه‌ای باید علوم پایه حوزه علمیه نظیر فقه جواهری را فرابگیرد، اظهار کرد: فقه و حکمت حکمرانی ما در عرصه‌های مختلف باید پدید بیاید و همه آن را فرابگیریم،امروز انواع شاخه‌هایی فلسفه را باید فرابگیریم، عده‌ای هم ممکن است از ظرفیت کلام در این حوزه استفاده کنند، بجای دعوای فلسفه و کلام باید به حکمرانی و مباحث مربوط به این حوزه بپردازیم.

استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: امروز مسأله جامعه ما موضوع حکمرانی در عرصه‌های مختلف است، تکنولوژی حکمرانی بسیار اثرگذار است و بسیار نیازمند به حکمت اسلامی است، امروزه باید حکمت حکمرانی و فقه حکمرانی را دنبال کنیم و اساتید و بزرگان و مسؤولان حوزه علمیه باید طلاب را به این سمت سوق بدهند./1304/