حجت‌الاسلام لیالی در گفت‌وگوی تفصیلی با رسا تشریح کرد؛
رفراندوم؛ اسم رمزی برای احیای جریان‌های ورشکسته سیاسی
استاد حوزه قائلین به همه‌پرسی در امورات کشور را به دنبال تغییر نظام سیاسی و براندازی دانست و گفت: کسانی که رأی مردم را قبول ندارند، دم از رفراندوم می زنند.
اشاره: برخی جریان های سیاسی تا زمانی دم از مردم و دموکراسی می زنند که همه چیز بر وفق مراد آنها باشد اما زمانی که مردم آنها را طرد کرده و به غیر از جریان این افراد رأی بدهند دیگر کلمه مردم برای آنها معنایی ندارد. بحث رفراندوم از گذشته تا به امروز بازیچه جریان های ورشکسته سیاسی بوده و برای احیای خود به آن چنگ می زنند تا شاید دوباره بتوانند به حیات سیاسی ادامه دهند. البته هدف این افراد از مطرح کردن رفراندوم تکمیل پازل دشمن است و به چیزی جز تضعیف نظام اسلامی و براندازی آن فکر نمی کنند. جالب اینجاست موضوع رفراندوم در غربی که این افراد آنجارا کعبه آمال و آرزوهای خود می دانند، هیچ محلی از اعراب ندارد و بسیاری از آنها با این موضوع بیگانه هستند.
از این رو خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، به سراغ حجت الاسلام محمدعلی لیالی، استاد حوزه و دانشگاه رفت تا پیرامون مسأله رفراندوم و چرایی مطرح شدن این موضوع از سوی افراد و جریان های ورشکسته سیاسی گفت‌وگو کند.
رسا ـ درباره برگزاري رفراندوم يا همه پرسي در ایران و دیگر کشورهای جهان بفرمایید که چه شرایط و ویژگی‌هایی دارد؟
نخست اينكه همه‌پرسي و رفراندوم در قانون اساسي نظاماتي كه بر اساس مدل جمهوريت و مردم‌سالاري هستند، آمده است. بنابراين در بسياري از كشورهايي كه نوع حكومت آنها ديكتاتوري، سلطنتي و پادشاهي است اين بحث معنا ندارد؛ بر اين اساس در اصول مختلف قانون اساسي نظام سياسي جمهوري اسلامي به همه پرسي اشاره شده است.
اصل ششم «در جمهوري اسلامي امور كشور بايد با اتكا به آراي عمومي از راه انتخابات رياست جمهوري، نمايندگان مجلس، شوراها و نظاير آن اداره مي‌شود و در موارد ديگري كه قانون معين مي‌كند از طريق همه‌پرسي صورت گيرد» و اصل 59 نيز دارد كه «در مسائل بسيار مهم اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي، ممكن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسي و مراجعه مستقيم به آراي مردم صورت گيرد؛ درخواست مراجعه به آراي عمومي همه‌پرسي بايد به تصويب دو سوم مجموع نمايندگان برسد».
بنابراين همه‌پرسي و رفراندوم به اجمال در قانون اساسي پذيرفته شده است اما بايد بدانيم اجباری و الزامي نيست بلكه ممكن است. دوم اينكه در اموري كه مربوط به اعمال قوه مقننه است و سوم اينكه بايد با تصويب دو سوم از نمايندگان مجلس باشد.
رسا ـ در چه مواردي و به چه نحو همه‌پرسي يا رفراندوم انجام مي‌شود؟
اصل ششم قانون اساسي مشخص مي‌كند كه همه‌پرسي و اتكاي آراي عمومي در انتخابات رياست جمهوري، نمايندگان مجلس، شوراها و نظاير آن است كه در كشور وجود دارد و نكته مهم اين است كه در همه امور نمي‌شود به همه‌پرسي و رفراندوم مراجعه كرد، بلكه در اعمال قوه مقننه، يعني اختيارات قوه قضائيه قوه مجريه قابل همه‌پرسي نيست.
به بيان ديگر در جايي كه ما نياز به قانون‌گذاري داريم، در مسائل بسيار مهم كه اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي هست، ممكن است اعمال قوه مقننه، آن هم با تصويب دو سوم از مجموع نمايندگان از راه همه‌پرسي به آراء مستقيم مردم مراجعه شود.
در همه كشورها اصل همه‌پرسي و رفراندوم براي تغيير نظام سياسي است؛ ازاين‌رو بلافاصله بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، همه پرسي انجام داديم، براي تصويب قانون اساسي همه پرسي انجام داديم و در بقيه موارد هم به نوعي همه‌پرسي داريم؛ انتخابات رياست جمهوري، انتخابات مجلس، انتخابات شوراها همه نوعي همه‌پرسي است.
نكته دوم اينكه معناي همه‌پرسي چيست؟ آيا مناسبت‌هايي كه مردم در آنها حضور دارند، مانند مناسبت‌هاي راهپيمايي‌هاي عمومي مردم در 22 بهمن، روز قدس يا ساير مناسبت‌هايي كه شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي از مردم دعوت به راهپيمايي مي‌كند، اين‌ها همه‌پرسي در تأييد نظام نيست؟
رسا ـ عده‌اي امروز بحث همه‌پرسي را مطرح مي‌كنند، منظور اين‌ها از رفراندوم چيست و به دنبال چه هدفي هستند؟
بحث رفراندوم و همه‌پرسي امروز نه تنها بحث حقوقي نيست، بلكه بحث سياسي و دستاورد و بازي سياسي براي بعضي احزاب، گروه‌ها و جريان‌هاي ورشكسته از ملت و توده ملت است.
سئوال من از افرادي كه به دنبال همه‌پرسي در همه مسائل كشور هستند اين است كه آيا پديده مشروطيت ايران بر اساس همه پرسي صورت پذيرفت؟ آيا تغيير نظام سياسي از قاجار به پهلوي و برآمدن پهلوي پدر و پسر بر اساس همه‌پرسي بود؟ عجيب اين است كساني که طرفدار و خواهان همه پرسي و رفراندوم بوده‌اند سابقه خوبي نداشتند؛ بازماندگان حكومت پهلوي كه قائل به همه‌پرسي هستند، آيا گذشته حكومت پهلوي و امروز بازماندگان حكومت پهلوي بر اساس خواست مردم و مراجعه به رأي مردم است؟ آيا مطالباتي كه جريان‌هاي اپوزیسيوني و ضد انقلاب در اين 44 سال مطرح مي‌كنند، برخاسته از رفراندوم و همه پرسي و مشاركت مردم و رأي مردم بوده است؟
به دوستان اصلاح‌طلبي كه امروز بحث همه‌پرسي و مراجعه به آراي عمومي را مطرح مي‌كنند، از اين‌ها بپرسيم كه آيا شما در زمان حاكميت و حكومت خودتان در دوران هشت سال گذشته بحث‌هاي برجام، اف‌اي‌تي‌اف، اينستكس و بسياري از مباحث اجتماعي و سياسي و حقوقي و فرهنگي را به آراي عمومي مردم و همه پرسي ارجاع می دادید؟
يك سئوال جدي‌تر اينكه آيا شما در انتخابات 88، مراجعه به آراي عمومي مردم را پذيرفتيد؟ يا در مقابل انتخابات 88 و محصول فرآيند انتخاب مردم ايستاديد و كشور را گرفتار بحران و آشوب و اغتشاشات كرديد؟
آقايان ضد انقلاب، اصلاح‌طلب، اعتدالي، شما كه از تحريم انتخابات سخن مي‌گوييد، تحريم انتخابات همه پرسي و رفراندوم است؟ انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي برخاسته از رفراندوم و همه‌پرسي و رأي مردم بوده و هست؛ از فرداي پيروزي انقلاب در تأييد نظام سياسي جمهوري اسلامي در يازدهم و دوازدهم ارديبهشت سال 58 و پس از آن تصويب قانون اساسي، مجلس خبرگان قانون اساسي و بعد از آن مجلس خبرگان رهبري، انتخابات رياست جمهوري، انتخابات مجلس شوراي اسلامي، انتخابات شوراهاي شهر و روستا، همه همه‌پرسي بود و هست.
مردم در اين چهل و چهار سال در نزديك به چهل همه‌پرسي و رفراندوم شركت كرده‌اند؛ مردم در همه عرصه‌ها حضور داشته‌اند و دارند؛ راهپيمايي مردم و همراهي مردم با نظام نوعي همه‌پرسي بود و نوعي رفراندوم بود و هست و خواهد بود.
رسا ـ آيا كشورهاي ديگر در همه پرسي فعال‌تر هستند؟ قائلين به استفاده بيشتر از همه‌پرسي ايران را با كدام كشورهاي دنيا مقايسه مي‌كنند؟
از آن‌هايي كه بحث همه‌پرسي و رفراندوم را هر از گاهي مطرح و دست‌آويز سياسي مي‌كنند، كدام يك از نظامات سياسي مطلوب شما، آمريكا و كشورهاي اروپايي، سالي يك بار همه‌پرسي برگزار مي‌كنند؟ آيا تا به حال از اربابان خود پرسيده‌ايد كه آيا ايالت متحده آمريكا اجازه همه پرسي قانون خودش را مي‌دهد؟ قانون اساسي آمريكا براي چه زماني است؟ چرا آمريكا هر سال در همه مباحث همه‌پرسي و رفراندوم برگزار نمي‌كند؟ آيا آمريكايي‌ها براي ايالت‌هاي 51 گانه خود اجازه برگزاري همه‌پرسي مي‌دهند؟ آيا انگلستاني كه براي شما مهد دموكراسي است، اجازه مي‌دهد كه براي استقلال برخي از ايالت‌هاي چسبيده به انگلستان، همه‌پرسي برگزار شود يا مقابله و مخالفت مي‌كنند؟
كدام نظام سياسي اجازه خواهد داد كه كوچكترين حركتي در رفراندوم و همه‌پرسي صورت بگيرد؟ وقتي نظام سياسي ثابت و اثبات شد، طبيعتاً همه در همراهي با آن نظام سياسي كوشش مي‌كنند؛ بله ممكن است كه اين نظام سياسي عيب‌ها و ايرادهايي داشته باشد كه با همفكري متفكران و صاحب‌نظران و انديشمندان در عرصه‌هاي مختلف بايد در جهت تحول نظام سياسي و بهبود نظام سياسي و پيشرفت نظام سياسي كمك كرد.
رسا ـ هدف نهايي كساني كه از همه‌پرسي و رفراندوم صحبت مي‌كنند چيست؟
كساني كه خواهان همه‌پرسي و رفراندوم بودند و هستند، تغيير نظام سياسي را دنبال مي‌كنند؛ خلاصه كلام آنها اين است كه جمهوري اسلامي نباشد؛ اگر اين‌ها بر اين حرفشان اصرار دارند، بايد بدانند كه همه پرسي بايد از روال قانوني صورت بپذيرد، يعني مسأله‌اي مطرح شود، دو سوم مجلس رأي به برگزاري رفراندوم و همه‌پرسي بدهند، حال رأي دادن يا ندادن مردم به تغيير اين نظام سياسي بحث ديگري است.
اين بيشتر يك جنگ تركيبي رواني عليه جمهوري اسلامي و دستاوردهاي نظام سياسي جمهوري اسلامي است؛ ما رفراندوم را در همين سال گذشته در مقابله با فتنه و فتنه‌گران ديديم و حضور حماسي مردم در راهپيمايي‌هاي سيزده آبان، 22 بهمن، روز قدس و مانند اين‌ها، مشاركت جدي مردم را داشتيم و داريم؛ در تأييد نظام و سياست‌هاي كلي نظام و كساني كه سخن از همه‌پرسي و رفراندوم به بهانه‌هاي مختلف مطرح مي‌كنند، اين‌ها دلسوزان نظام و انقلاب نبوده‌اند، علاوه بر اينكه عملكرد مثبتي هم نداشتند؛ تجربه تلخي هم داشتند و دارند.
معمولاً كساني كه سخن از همه پرسي گفتند، تجربه خوبي در عرصه مشاركت عمومي و مشاركت سياسي نداشته‌اند و ندارند، محصولشان را هم عرض كردم كه در فتنه 88 و مقابله با رأي مردم و انتخابات و مشاركت مردم داشتيم و داريم. حرف اين‌ها براي رفراندوم و همه پرسي اين است كه اگر مردم آنچه را كه ما مي‌پسنديم تأييد كردند پس انتخابات است، اما اگر مشاركت و حرف مردم خواست ما نبود، طبيعتاً اين‌ها نظام را به ديكتاتوري متهم خواهند بود.
محمود لطیف
ارسال نظرات