بررسی ابعاد و تبعات فرهنگی تعطیلی شنبه‌ها در خبرگزاری رسا

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پس از طرح زمزمه اضافه شدن یک روز به ایام تعطیلی رسمی کشور، خبرگزاری رسا در راستای بررسی ابعاد و تبعات فرهنگی و اجتماعی این تعطیلی، نشستی را با حضور کارشناسان و صاحب نظران عرصه فرهنگ برگزار کرد.

این نشست تخصصی سوم تیرماه 1402 با همکاری شورای تخصصی حوزوی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، مرکز سنجش دینداری برگزار شد.

دکتر علیرضا مومن‌آرانی پژوهشگر مطالعات اجتماعی نیز در ادامه نشست با بیان اینکه برای برنامه ریزی در کشوری با این مساحت، تنوع و فرهنگ خیلی مهم است که دلایل و تصمیمات یک قانون به مردم ارائه شود، اظهار داشت: بدون توجه به تمام ویژگی‌های کشور؛ تصمیمی که در تهران گرفته می‌شود را نمی‌توان برای کل کشور تعمیم دهیم.

پژوهشگر مطالعات اجتماعی ضمن تاکید براینکه کسانی که در شهر‌های بزرگ زیست داشته‌اند و تصوری از زندگی شهر‌های کوچک و روستا‌ها ندارند، نمی‌توانند برای همه کشور تصمیم‌گیری کنند، گفت: این افراد ظاهرا اینگونه فکر می‌کنند که همه مردم مانند مردم تهران زندگی می‌کنند و احتمالا همه کارمند هستند؛ در صورتی که ۲۰ الی ۳۰ درصد جامعه کارمند هستند.

وی با بیان اینکه اگر در سطح ملی؛ قانون تعطیلی شنبه‌ها با دو دلیل ساده تصویب شود؛ نشان دهند ضعف سیستم تصمیم گیری کشور است، ابراز کرد: استدلال‌های ضعیف برای تصویب قانونی که اهمیت زیادی دارد و در زندگی افراد جامعه تاثیر زیادی دارد؛ کافی نمی‌باشد و لازم است از همه افراد صاحب نظر برای این تصمیم استفاده شود.

مومن‌آرانی ضمن تاکید براینکه زمان بخش مهمی از معنادهی و شکل دهی فرهنگ جامعه است، تصریح کرد: زمان مانند کالا نیست که فروخته شود و ما به ازاء آن پول گرفته شود؛ نگاه کالایی به زمان؛ نگاهی تقلیل گرایانه در فهم فرهنگی، اجتماعی است و فهم و درک افراد جامعه از زمان یکی از اساسی‌ترین پایه‌های هویتی جامعه را تشکیل می‌دهد که تنظیم کننده خیلی از اتفاقات جامعه است.

زمان بخش مهمی از معنادهی فرهنگ جامعه است

پژوهشگر مطالعات اجتماعی با بیان اینکه زمان چیز بی‌ارزشی نیست که بخواهیم بخشی از آن را تلف کنیم، گفت: زمان در حوزه فرهنگی و اجتماعی فهم پیچیده‌ای دارد و اگر به آن توجه نشود اثرات تخریبی زیادی را در خیلی از حوزه‌ها به همراه دارد؛ زیرا اگر چیزی نقش محوری در فرهنگ و جامعه داشته باشد، با دستکاری آن چیز‌های دیگر خراب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تمام مسائل فرهنگی، اجتماعی در بستر زمان فهم می‌شود، اظهار داشت: با این فهم نسبت به زمان حساسیت بیشتری پیدا می‌کنیم و هویت فرهنگی اجتماعی بهتری را شاهد هستیم؛ البته در ظرف ۸۰ سال گذشته فهم مردم از زمان در راستای زیست بهتر فرهنگی و طبیعی تغییر داده شده و به فهمی که ملت مدام به اضطراب وا می‌دارد، تبدیل شده است.

مومن‌آرانی ضمن بیان اینکه مفهوم تغییر دادن زمان به معنای کاهش یا افزایش تعطیلی نیست، تصریح کرد: با تغییر زمان بسیاری از جهات زندگی انسان‌ها تغییر و به تبع آن در بلند مدت هویت جامعه تغییرمی کند؛ در سال‌های گذشته تعطیلی در گذشته به معنای خوش گذرانی در فرهنگ اجتماعی ما نبوده ولی اکنون تعطیلی مساوی خوش گذرانی است.

پژوهشگر مطالعات اجتماعی با تاکید براینکه اگر سیستم فرهنگی و اجتماعی کشور دیگری در جامعه ما پیاده شود حتما با عوارض همراه است، مطرح کرد: ساخت و بافت فرهنگی، اجتماعی هر کشوری با کشور دیگر فرق می‌کند و در کشور‌های غربی زیست توحیدی و دینی کنار گذاشته شده و زیست سرمایه داری را جایگزین کرده‌اند.

در سیستم سرمایه داری تمام افراد باید زمانشان را برای افزایش ثروت سرمایه‌داران اختصاص دهند

مومن‌آرانی با اشاره به اینکه در سیستم سرمایه داری تمام افراد باید زمانشان را برای افزایش ثروت سرمایه‌داران اختصاص دهند، ابراز کرد: اگر زمان‌هایی که در جامعه به کار‌های خاصی می‌پردازند، مانند زمان‌های کشور‌های غربی تغییر دهیم به توسعه و رفاه بیشتر نخواهیم رسید، باید به لحاظ فرهنگ جامعه خود را بالا ببریم و برنامه ریزی اجتماعی داشته باشیم تا جامعه دچار رشد شود.

وی با بیان این پرسش که آیا با افزودن تعطیلی شنیه‌ها، نظم جامعه به هم می‌خورد؟ اظهار داشت: قطعا با افزایش تعطیلات، نظم جامعه به هم می‌خورد؛ زیرا فهم ایام هفته در بین مردم تغییر می‌کند و مناسبت‎‌های عرفی جامعه تحت الشعاع قرار می‌گیرد؛ مردم همیشه در ایام خاصی، مراسمات خاصی مانند صله رحم، خواستگاری و عروسی داشته‌اند.

پژوهشگر مطالعات اجتماعی با اشاره به اینکه در شهر‌های کوچک و بزرگ طبق ایام هفته، برنامه‌های چیده شده، خاطرنشان کرد: با تغییر تعطیلات منطق جدیدی در فهم ایام در جامعه ایجاد می‌شود که روز‌ها را به صورت دیگری می‌فهمند؛ روزی که باید کار کرد و روزی خستگی کار را برطرف کرد.

مومن‌آرانی با تاکید بر اینکه اگر فهم زمان در بین مردم تغییر کند، جامعه دچار اختلال می‌شود، ابراز کرد: با نظم جدیدی که در ایام هفته شکل بگیرد، همه ایام به زمان کار و تعطیلی تقسیم می‌شود و زمان‌های که برای مراسمات مذهبی مانند اعتکاف، دعا و روزه داری وجود دارد بی معنی می‌شود.

وی افزود: با افزایش تعطیلات از زمان مفید همه افراد جامعه کاسته می‌شود و متاسفانه به عوارض بلند مدت این تصمیم بر زیست اجتماعی و فرهنگی جامعه توجهی نمی‌شود و برای رسیدن به تمدن جدید و زندگی معنوی در کنار سعادت مادی، اقتصادی باید به فرهنگ کار و تلاش و فهم مردم از ایام و زمان توجه بیشتری داشته باشیم.

مومن‌آرانی در پایان با اشاره به اینکه نباید زمان را در حوزه فرهنگی، اجتماعی ساده فرض کنیم، خاطرنشان کرد: زمان هویت بخش است و نمی‌توان آن را فروخت و فقط برای رسیدن به رفاه از آن استفاده کنیم و در حوزه فرهنگ و اجتماع تغییرات دفعی نیست و تدریجی و طولانی مدت است که در تصمیم گیری‌ها باید مد نظر باشد.

دکتر محمد امین خوانساری استادیار اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث با تشکر از زحمات کسانی که در مرکز تحقیقات مجلس و شورای تخصصی حوزوی فعالیت می‌کنند، اظهار داشت: صحبت‌های بنده در این نشست فقط جنبه اسلامی ندارد؛ هرچند که این جنبه بسیار مهم و لازم است.

استادیار اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث با اشاره به اینکه این لایحه در زمان ریاست آیت الله رئیسی تدوین شده، ابراز کرد: در دلایل مطرح شدن این قانون؛ گفته شده که ناظر برماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری می‌باشد و مربوط به خدمات کشوری و سیستم اداری و استخدامی کشوری است.

وی دلایل توجیهی این طرح را دارای چند بخش دانست و گفت: از جمله دلایل این طرح؛ نهادینه سازی فرهنگ اداری مبتنی بر ارزش‌های اسلامی، توجه به کرامت انسانی، ارج نهادن به سرمایه‌های انسانی اجتماعی استخدام و تعادل بین کار و زندگی و اثربخشی در فرایند‌ها و روند‌های کار شمرده اند.

خوانساری در ادامه با اشاره به اینکه بررسی تطبیقی این قانون با قانونی که اکنون اجرا می‌شود را انجام داده‌ام، تصریح کرد: در قانون فعلی به لحاظ قانون اداری، استخدامی؛ هر کارمندی باید ۴۴ ساعت کار کند و طی قانون جدید این زمان به ۴۲ ساعت و ۳۰ دقیقه کاهش می‌یابد؛ البته مجلس شورای اسلامی میزان ۴۰ ساعت کار اداری را مد نظر دارد.

دولت در این قانون تعطیلی کل ادارات و نهاد‌ها را نخواسته است

استادیار اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث ضمن تاکید براینکه دولت در این قانون تعطیلی کل ادارات و نهاد‌ها را نخواسته است، تاکید کرد: در تبصره ۴ این قانون گفته شده که همه دستگاه‌های اجرایی اعم از ستادی و استانی به استثناء بخش عملیاتی، مراکز خدماتی، بانک‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز نظامی و امنیتی و انتظامی، تعطیل می‌باشند.

وی با اشاره به اینکه شاید تصویری که از این قانون ایجاد شود شبیه شرایط تهران باشد، خاطرنشان کرد: روز پنجشنبه ما در تهران شاهد هستیم که بانک ها، مراکز درمانی و خدماتی باز هستند ولی ادارات تعطیل می‌باشند و اگر این قانون اجرا شود سایر شهر‌ها هم شرایطی مانند تهران خواهند داشت.

خوانساری با بیان اینکه در مجلس فوایدی را برای اصل تعطیلات و تعطیلی روز شنبه برشمرده‌اند، تصریح کرد: مجلس شورای اسلامی بهره وری کارمندان و صرفه جویی انرژی را دلیل افزایش تعطیلات می‌داند و بحث مراودات بین المللی، نظم جهانی و نداشتن منع شرعی را از جمله مزیت‌های تعطیلی روز شنبه می‌داند.

استادیار اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث دلایل مخالفت خود را با اصل تعطیلات و تعطیلی روز شنبه اینگونه بیان کرد: اصل تعطیلات محل مناقشه است و ما از این اصل زیربنایی؛ که چرا باید تعطیلات اضافه شود؟ فاصله گرفته ایم و به بحث رو بنایی تعطیلی روز شنبه یا پنجشنبه پرداخته ایم و این کار خطای بزرگی است.

وی با بیان اینکه خطای استراتژیک بزرگی که وجود دارد این است که ما اذهان عمومی را از چرایی تعطیلی منحرف کرده و به تعطیلی روز شنبه کشانده‌ایم، گفت: عمده دلایلی که در دفاع از تعطیلی گفته می‌شود این است که در جوامع اروپایی دو روز در هفته تعطیلی دارند و پنج روز کار می‌کنند.

استادیار اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث با اشاره به اینکه ما نمی‌توانیم الگو تعطیلی کشور‌های دیگر را استفاده کنیم، خاطرنشان کرد: کشور‌های عربی مبنای تقویم آنها قمری و کشور‌های اروپایی میلادی می‌باشد و ما در ساختار کشورمان با دو نوع تقویم قمری و شمسی مواجه هستیم که هرکدام ازاین تقویم‌ها دارای ۱۰ الی ۱۱ تعطیلی رسمی و ۱۷ الی ۱۸ تعطیلی مذهبی است.

خوانساری ضمن تاکید براینکه باوجود داشتن تعطیلات زیادی که در تقویم کشور ما وجود دارد، افزایش تعطیلات نادرست است، خاطرنشان کرد: اگر تعطیلی روز شنبه را به تعطیلات کشور اضافه کنیم درحدود یک سوم زمان کشور به تعطیلی می‌گذرد و اگر بین‌التعطیلات را هم به این تعطیلات اضافه کنیم زمان زیادی را در بر می‌گیرد.

رفاه؛ روش‌های دیگری غیر از تعطیلات رسمی

وی با بیان اینکه تطبیق قوانین کشور‌های دیگر با ایران درست نمی‌باشد، ابراز کرد: دولت اگر به دنبال ایجاد تفریحات سالم برای مردم می‌باشد، با روش‌های دیگری غیر از تعطیلات رسمی می‌تواند این کار را انجام دهد؛ افزایش تعداد روز‌های مرخصی کارمندان دولتی در بیشتر شدن تفریحات مردم موثر است.

استادیار اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث با طرح این سؤال که آیا تجربه تعطیلات آخر هفته شهر تهران در سنوات گذشته موفق بوده است و می‌تواند الگوی برای سایر شهر‌ها باشد؟ اظهار داشت: اگر طبق تجربه کاری شهر تهران؛ ساعات کاری کارمندان را افزایش دهیم و یک روز را تعطیل کنیم آیا تاثیرات زیستی این برنامه قابل دفاع است؟

خوانساری با اشاره به اینکه درسیستم اداری تهران لوازمی وجود دارد که باعث می‌شود کارمندان از صبح تا تقریبا عصر کار کنند، خاطرنشان کرد: از مشکلات این نوع برنامه کاری این است که خوردن نهار در محل کار باعث هدر رفت زمان کاری می‌شود و تعطیلات آخرهفته؛ شلوغی زیادی را در سطح شهر ایجاد می‌کند.

وی با بیان اینکه اعمال برنامه‌ریزی کلان شهر تهران؛ برای تمام شهرستان‌ها محل بحث است، گفت: تهران از لحاظی اقلیمی و هزینه شهری با خیلی از شهر‌ها متفاوت است و نمی‌توان برنامه‌ای که در این کلان شهر وجود دارد را در شهر‌های دیگر پیاده کرد و باید با توجه به خصوصیات هر شهر برنامه ریزی صورت گیرد.

حجت الاسلام محمد رضا غریبی، دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس نیز در این نشست با تشکر از خبرگزاری رسا که به بررسی مسائل روز در دل مباحث حوزوری می‌پردازد، ابراز کرد: ابتدا باید عرض کنم که مقام معظم رهبری از ساعت ۳ صبح برنامه روزانه ایشان شروع می‌شود و طبیعتا وضعیت مطلوب برای ایشان همین تغییر نکردن ساعت‌ها است.

دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه وضعیت مطلوب براساس فرهنگ دینی این است که تعطیلی نداشته باشیم، خاطرنشان کرد: در تعطیلات رسمی و جمعه‌ها اینگونه نیست که کار تعطیل شود؛ بلکه شکل کار عوض می‌شود یعنی در روز‌های عادی کار‌های را انجام می‌دهیم که در آن روز‌ها نمی‌توانیم انجام دهیم.

حجت الاسلام غریبی به بررسی نقاط مثبت و منفی تعطیلی روز شنبه پرداخت و گفت: به نظر بنده اگر روز شنبه تعطیل باشد بهتر است و این با مضمون روایات ما که یوم الشروع را یکشنبه می‌داند هم خوانی دارد.

وی با بیان اینکه در روز جمعه‌ای که تعطیل می‌دانیم؛ خداوند می‌فرماید «إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ»، اظهار داشت: در روز جمعه همیشه اشتغال و کار بوده و باید بتوانیم واژه تعطیلی را عوض کنیم تا مفهوم بیکاری از آن برداشت نشود.

حجت الاسلام غریبی با اشاره به اینکه در بین مردم اینگونه جا افتاده که اگر روزی مثل جمعه تعطیل شد دیگر هیچ کاری را انجام ندهیم و آن روز را به بطالت بگذرانیم، تصریح کرد: بار معنای تعطیلات قطعا مطلوب نیست؛ لذا اگر جهت‌دهی به کار‌ها شود و تعطیلی را مطرح نکنیم، مطلوبیت بیشتری دارد.

اگر آغاز تعطیلات از جمعه باشد؛ شیرین‌تر است

دبیر کمیسیون اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن بیان اینکه آیت الله جوادی آملی بار‌ها گفت که طلبه هیچگاه فارغ التحصیل نمی‌‍ شود، تصریح کرد: روایت می‌فرماید: «اطلبوا العلم من مهد الی اللحد»؛ همه روز‌ها باید کار، فعالیت و یادگیری داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در عرصه اقتصادی وقتی سیره اهل بیت علیهم السلام نگاه می‌کنیم می‌بینیم که امیرالمؤمنین با تمام زحماتی که می‌کشیدند؛ احداث نخل و حفر چاه را روزانه داشتند، تصریح کرد: تلاش در تولید و قناعت در مصرف شعار امیرالمومنین علی علیه السلام بود.

پژوهشگر مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، زیاد کار کردن برای سرمایه دار شده عده‌ای از سرمایه‌داران را غلط دانست، و ابراز کرد: اگر توجه داشته باشیم که چرا کار می‌کنیم و تعطیلی وجود ندارد؛ به نقطه مطلوبی که با آن فاصله داریم و تحقق آن دشوار است می‌رسیم.

حجت الاسلام غریبی با بیان اینکه اگر افزایش تعطیلات را به خاطر همراهی با دنیا و افزایش تبادلات جهانی ترجیح دهیم؛ وزنه سنگینی در تصمیم گیری نیست، گفت: صرفه جویی درمصرف انرژی با افزایش تعطیلات و تغییر ساعات کاری می‌تواند در درازمدت هزینه‌های ما را کاهش دهد ولی باید توجه داشت که هر روز تعطیلی در کشور خسارت اقتصادی سنگینی را به همراه دارد.

وی ضمن تاکید بر اینکه عدم بازدهی به ازاء ساعات کاری در ادارات را باید مورد توجه قرار دهیم، اظهار داشت: به اعتقاد بنده کاری که ۸ ساعت برای آن در طول روز وقت گذاشته‌اند در بعضی موارد با ۳ ساعت کار می‌توان آن را انجام دارد و زمان بیشتری لازم ندارد.

دبیر اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه تعطیلات باید بر اساس آمایش کاری و سرزمینی باشد و برای همه مجموعه‌ها، نسخه واحدی را ارائه نشود، خاطرنشان کرد: اگر حوزه را به عنوان الگو در نظر بگیرید؛ تعطیلی در حوزه دقیقا متناسب با فضای مذهبی و فرهنگی جامعه است ولی طلبه در ایام تعطیلی فعالیت علمی و تبلیغی را تعطیل نمی‌کند.

رسم است اساتید حوزه روز یکشنبه درس را شروع کنند

حجت الاسلام غریبی با بیان اینکه حوزه شهریور یا مهرماه ایام درس‌ها را شروع می‌کنند، گفت: معمولا رسم اساتید حوزه این است که روز یکشنبه درس را شروع کنند، زیرا در روایات تصریح شده به اینکه دو روز «یوم الشروع» می‌باشد؛ روز یکشنبه و روز چهارشنبه؛ و اینکه این دو روز در روایات ما «یوم الشروع» است حتما وجهی دارد.

این فعال فرهنگی حوزوی با اشاره به اینکه باید در تعطیلی ادارات و نهاد‌های دولتی، میزان ارباب رجوع و سنخ کار مورد توجه قرار بگیرد و همه مجموعه‌ها در تعطیلات یکسان نباشند، ابراز کرد: در روایات ما پنج شنبه را روز زیارت قبور قرار داده اند.

حجت الاسلام غریبی در پایان با بیان اینکه اگر پنجشنبه تعطیل باشد فرصتی برای زیارت اهل قبور وجود دارد، تصریح کرد: روایاتی که در کتاب «الکافی» آمده، فضیلت زیارت اهل قبور را در صبح جمعه بیش از عصر پنجشنبه می‌داند و بنده با اینکه با اصل تعطیلی مخالف هستم، ولی اگر بخواهد تعطیلی در جامعه بیشتر شود؛ تعطیلی جمعه شیرین‌تر است.

دکتر امان الله فصیحی پژوهشگر و سیاستگذار فرهنگی با بیان اینکه اگر بخواهیم بدون دلیل؛ روز شنبه یا یکشنبه را تعطیل کنیم من مخالف هستم، اظهارداشت: اصل طرح تعطیلی اگر برای هم‌رنگی با جامعه جهانی باشد باز هم من مخالف هستم و اگر قرار باشد که روز تعطیلی به روز‌های هفته اضافه شود؛ بهتر است که با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی روز پنجشنبه تعطیل شود.

پژوهشگر و سیاستگذار فرهنگی با اشاره به اینکه وضعیت انرژی و هزینه در دنیا باعث شده کشور‌ها به سمت کار کمتر و رفاه بیشترکارمندان حرکت کنند، ابراز کرد: یکی از راه‌های رسیدن به رفاه بیشتر و هزینه کمتر دو روز تعطیلی در هفته است و محتمل‌ترین روز‌ها برای تعطیلی؛ پنجشنبه و شنبه می‌باشد که اکثر کشور‌های اسلامی روز شنبه را تعطیل کرده اند.

وی با بیان اینکه کشور‌های اسلامی در سال ۱۹۸۹ توافق نامه‌ای را امضاء کرده‌اند که براساس آن؛ روز شنبه تعطیل باشد، خاطرنشان کرد: اگر روز پنجشنبه در کشور ما تعطیل شود، در سیستم جهانی ۴ روز را تعطیل هستیم؛ پنجشنبه و جمعه تعطیلی کشور ما و شنبه و یکشنبه تعطیلی کشور‌های دیگر می‌باشد.

فصیحی تعطیلی چهار روز در هفته را باعث خسارت برای کشور درجنبه‌های اقتصادی و تبادلات جهانی دانست و گفت: اگر روز شنبه را به تعطیلات اضافه کنیم بازهم تعداد تعطیلات هفتگی کشور ما از تعطیلات هفتگی کل دنیا یک روز بیشتر خواهد بود واین تعداد روز تعطیلی به اقتصاد و تولید کشور ضربه می‌زند.

اگر می‌خواهیم برای جهان اسلام الگو باشیم نباید همسو با غرب حرکت کنیم

پژوهشگر و سیاستگذار فرهنگی با بیان این سوال که آیا با توجه به ارتباطات کشور‌ها با هم برای رسیدن به منافع خود؛ ممکن است که ارتباط با جهان اسلام وغرب را قطع کنیم؟ اظهار داشت: اگر می‌خواهیم که الگو برای جهان باشیم و هژمونی جهان اسلام را احیا کنیم، نباید همسویی با کشور‌های غربی داشته باشیم؛ اما با وجود شرکایی که در سطح منطقه داریم این امرشدنی نیست.

وی با توجه به بحث‌های انتزاعی تعطیلی شنبه ها، ابراز کرد: تعطیلی شنبه‌ها از جهت تشبه به کفار، بحثی فقهی است و باید فقهاء شورای نگهبان در این مورد نظر بدهند؛ من با مطالعه تفسیر المیزان به این نتیجه رسیده ام که دین دارای مسلماتی است که به هیچ عنوان از آن نمی‌توان عدول کرد.

فصیحی واجباتی مانند نماز، روزه و زکات را جزء مسلمات دینی دانست و افزود: برخی کار‌ها در جامعه مسلمان سنت شده است و اگر قوام نظام و جامعه اسلامی باعث شود که کاردیگری را انجام دهیم، در اینجا قوام جامعه ارجحیت دارد؛ به همین دلیل اگر شنبه‌ها از لحاظ اقتصادی و تبادلات جهانی اقتضای برای جامعه بهره داشته باشد، تعطیلی این روز بهتر است.

پژوهشگر و سیاستگذار فرهنگی تقسیم زمان به مقدس و غیرمقدس را درمتون دینی غلط خواند و تصریح کرد: تقسیم مکان به مقدس و غیرمقدس؛ تقسیم بندی علم و دین؛ پدرسالاری و مادرسالاری از سیئات رویکرد جامع شناس فرانسوی است که در کتاب «صور بنیادی حیات دینی»؛ دین را پرداختن به امر مقدس معرفی کرده است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: این نویسنده در کتاب خود نوشته که هر امر غیردینی غیر مقدس است؛ مثلا اوقات نماز زمانی مقدس و زمان بین صبح تا ظهر غیر مقدس است؛ در حالیکه در متون دینی ما زمان تجلی رحمت الهی است و هر لحظه از آن مقدس بشمار می‌رود و هرکاری که به قصد قربت الهی انجام گیرد مقدس است.

فصیحی با بیان اینکه زمان معنای ذاتی و جوهری ندارد، ابراز کرد: در فرهنگ دینی ما برای هر روز اذکار و اعمالی ذکر شده که نشان دهنده فضیلت ایام است؛ بعضی از فضیلت‌های ایام در طول سال‌ها شکل گرفته که با دستکاری روز‌های تعطیل قطعا این فضیلت‌ها دچارتغییر می‌شوند.

با تعطیلی شنبه ها؛ راه محقق نمی شود

پژوهشگر و سیاستگذار فرهنگی تعطیلی دو روز درهفته را خوب ارزیابی کرد و اظهار داشت: مقام معظم رهبری به رفاه بیشتر جامعه اسلامی تاکید دارند و با کار زیاد این رفاه محقق نمی‌شود؛ یکی از راه‌های افزایش رفاه در جامعه کم کردن ساعات کاری است که در این صورت فرصت بیشتری برای صله رحم، تربیت فرزند و تفریحات سالم باقی می‌ماند.

وی افزود: اگر شنبه‌ها تعطیل شود می‌توانیم با فراغت خاطر بیشتری روز جمعه را به عبادت بپردازیم و روز شنبه را به تفریحات اختصاص دهیم، ولی در شرایطی که شنبه تعطیل نباشد، تراکم کاری مانع می‌شود تا روز جمعه را به کار‌های عبادی اختصاص دهیم و نگرانی از کار روز شنبه ما را در بهرمندی از روز جمعه باز می‌دارد.

پژوهشگر و سیاستگذار فرهنگی نظم ماشینی حاکم بر زندگی افراد را باعث اختلال در حیات انسانی ارزیانی کرد و ابراز داشت: دولت اسلامی مکلف است که اگر دو روز تعطیلی درهفته تصویب شود، خسارت کاهش درآمد کارمندان را جبران کند و نیز افراد می‌توانند برای این دو روز تعطیلی آخر هفته برنامه ریزی کنند و کاری را برای خود تعریف کنند تا بیکار نباشند.

فصیحی با اشاره به اینکه حجم وسیعی از مردم تهران در شرایط فعلی از تعطیلی دو روز در هفته بهره‌مند هستند، خاطرنشان کرد: چرا کارمندان سایر شهرستان‌های کشور از این تعطیلی دو روز در هفته بهره‌مند نیستند؟ و اگر ضرورت اقتضا می‌کند که کارمندان تهرانی دو روز در هفته را کار نکنند؛ باید سایر کارمندان کشور نیز دو روز تعطیل باشند.

حجت الاسلام محمد حسین پیشاهنگ فعال رسانه‌ای و فرهنگی با اشاره به اینکه قرار براین شده که ساعات کاری از ۴۴ ساعت به ۴۰ ساعت تقلیل پیدا کند، خاطرنشان کرد: از جمله فایده‌های این طرح کاهش هزینه‌های انرژی در بدنه دولت و ادارات دولتی و افزایش بهره وری کارکنان دولت می‌باشد.

فعال رسانه‌ای و فرهنگی با اشاره به اینکه اکنون در کشور‌های اسلامی برای هماهنگی با کشور‌های غربی؛ تعطیلی پنجشنبه را با تعطیلی شنبه عوض کرده اند و هدفشان از این کار افزایش همکاری با کشور‌های غیراسلامی بوده است، گفت: در این صورت شنبه روز تعطیل مشترک بین کشور‌های اسلامی و غیراسلامی است و پنجشنبه روز کاری مشترک بین کشور‌های اسلامی و غیراسلامی می‌شود.

وی با بیان اینکه نسبت به اضافه شدن یک روز به تعطیلات هفته و تعطیلی شنبه‌ها موافقین و مخالفین زیادی وجود دارد، خاطرنشان کرد: مخالفان؛ افزایش یک روز به تعطیلات هفته را موجب خسران اقتصادی جامعه می‌دانند و یا تشبه به کفار قلمداد می‌کنند که در این موضوع بحث‌های کارشناسی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی زیادی صورت گرفته است.

در تعطیلی شنبه‌ها؛ بافت فرهنگی کشور را لحاظ کنیم

حجت الاسلام پیشاهنگ ضمن تاکید براینکه عده‌ای می‌گویند: تعطیلی شنبه ها، چون مختص قوم یهود بوده، زیبنده جامعه اسلامی نیست، اظهار داشت: به هر حال تعطیلی هر روزی از هفته برروی فرهنگ و مناسبت‌های اجتماعی مردم تاثیر می‌گذارد و با بررسی بیشتر این طرح؛ می‌توان از آثار مثبت تعطیلی شنبه‌ها استفاده برد.

فعال رسانه‌ای و فرهنگی با طرح این سوال که چرا یکشنبه‌ها در کشور‌های مسیحی تعطیل است؟ ابراز کرد: عبادت مسیحی‌ها در روز یکشنبه دلیل تعطیلی می‌باشد و نیز علت تعطیلی شنبه‌ها در کشور‌های یهودی؛ حرام بودن کار و فعالیت در روز شنبه است و آنها این روز را فقط به عبادت می‌پردازند.

وی با بیان اینکه در دین مقدس اسلام؛ روز تعطیلی وجود ندارد، اظهار داشت: باید در بین روز‌های هفته روزی را به عبادت به معنای تام کلمه اختصاص دهیم؛ در کل دنیا روز‌های تعطیلی متعلق به ادیان ابراهیمی است و این نشان دهنده این تحت سیطره توحید ابراهیمی بودن جهان است و جای شکر دارد که هنوز توحید در بین مردم دنیا اهمیت دارد.

حجت الاسلام پیشاهنگ ضمن تاکید براینکه به روز‌های تعطیلی ادیان دنیا باید احترام بگذاریم و تعطیلی روز‌های جمعه و شنبه و یکشنبه را به رسمیت بشناسیم، ابراز کرد: اگر روزی امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف ظهور کنند؛ به کشور‌های که دین مسیحیت و یا یهودی دارند، اجازه می‌دهند که در این روز‌های تعطیلی به کار‌های عبادی مشغول شوند.

فعال رسانه‌ای و فرهنگی با اشاره به اینکه باید مواظب باشیم که در نظراتمان دچار دین ستیزی نشویم، خاطرنشان کرد: در سیره اهل بیت علیهم السلام آمده است که ادیان ابراهیمی به کار‌های عبادی خود می‌پرداختند و اهل بیت علیهم السلام ممانعت نمی‌کردند و باید توجه داشت که ادیان مسیحیت و یهودیت تنها ادیانی هستند که نزدیک به اسلام می‌باشند و باید به طرفداران این ادیان احترام گذاشت.

دو روز تعطیلی در هفته؛ تهرانیزه کردن کل کشور

وی مهمترین ایراد دو روز تعطیلی در هفته را تهرانیزه کردن کل کشور دانست و گفت: معمولا کارشناسان دلایل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را که برای تعطیلی دو روز در هفته بیان می‌کنند ولی همه این دلایل را با در نظرگرفتن شهر تهران به عنوان الگو مطرح می‌کنند، اما لازم است که در اجرای این قانون، سایر شهر‌های کشور را مورد توجه قرار داد.

حجت الاسلام پیشاهنگ تعطیلی دو روز در هفته را موجب آسیب به اقتصاد، بخش خصوصی و کارگران روزمزد دانست و ابراز کرد: البته از مزایای تعطیلی روز شنبه؛ تعاملات سیاسی و اقتصادی بیشتر با جهان است ولی آسیبی که بوجود می‌آورد بیش از نفع آن می‌باشد و مشکلات فرهنگی و گسست آداب و رسوم گذشته با آینده را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که خیلی از برنامه‌های اجتماعی و عبادی روز پنجشنبه از بین برود.

فعال رسانه‌ای و فرهنگی یکی دیگر از آسیب‌های تعطیلی روز شنبه را تشبه به یهود دانست و اظهار داشت: درمورد تعطیلی دو روز در هفته لازم نیست که در کل کشور نسخه واحدی داشته باشیم و هر شهر با استفاده از شرایط و اقتضائاتی که دارد می‌تواند روز خاصی را تعطیل باشد.

وی در ادامه ابراز داشت: اگر قرار باشد که روز شنبه تعطیل باشد می‌توانیم این تعطیلی را به اقتصاد بین الملل تعمیم دهیم و سایر بخش‌های نظام به کار و فعالیت مشغول شوند و در این صورت بخش‌های مولد مشغول فعالیت هستند و ارتباط تجاری با جهان به خوبی صورت می‌گیرد.

فعال رسانه‌ای و فرهنگی با اشاره به اینکه تعطیلی هوشمند در جامعه بازدهی بیشتری دارد، خاطرنشان کرد: وزارتخانه‌های متولی امور خارجی کشور باید در روز پنجشنبه به فعالیت‌های خود بپردازند و از تعطیلی روز شنبه بهره‌مند شوند، اما در عوض سایر وزارت خانه‌ها و بخش‌های اداری کشور از تعطیلی پنجشنبه بهره‌مند شوند تا رفاه و تولید در جامعه محقق شود.

حجت الاسلام پیشاهنگ در پایان ضمن تاکید بر اینکه توجه به بافت فرهنگی شهر‌های مختلف کشور در تعطیلی ایام هفته موثر است، اظهار داشت: تمام مناطق کشور بافت فرهنگی یکسانی ندارند و در تصمیمات و برنامه ریزی‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی باید به این تفاوت‌ها توجه داشت تا در تصمیم گیری‌ها به نتایج بهتری برسیم.

گفتنی است در جلسه علنی روز چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه، ادامه بررسی لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته و پیشنهادات وکلای ملت در دستور کار قرار گرفت و تعطیلی شنبه‌ها با ۱۳۶ رأی موافق، ۶۶ رأی مخالف، ۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۵ نماینده حاضر در جلسه به تصویب رسید و این مصوبه برای اجرایی شدن به شورای نگهبان ارسال و در صورت تأیید فقها و حقوق‌دانان شورای نگهبان اجرایی خواهد شد.

محمدحسین پیشاهنگ