درخشش آثار بنیاد پژوهش‌های اسلامی در هجدهمین فراخوان آثار پژوهشی حوزه خراسان

یک هزار و ۸۳۰ اثر، به هجدهمین فراخوان آثار پژوهشی حوزه علمیه خراسان فراخوان ارسال شد که در چهار سطح تحصیلی طبقه‌بندی و پس از داوری، در مرحله اول، دوم و سوم برگزیدگان شناسایی شدند، در همین راستا مجموعا ۴۰۷ اثر شامل مقالات، پایان‌نامه، کتاب، طرح پژوهشی و تحقیق پایانی از ۲۶۰ نفر از پژوهشگران حوزه علمیه خراسان به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد.

از این تعداد، ۴ اثر از آثار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی موفق به کسب رتبه شده است که سه اثر از این آثار به قلم حجت‌الاسلام محمد مهدی کمالی نگاشته شده است و شامل کتابی با عنوان «هیولای اولی از توهم تا واقعیت»، مقاله «رهیافتی نو در حل معضل ربط ثابت به متغیر» و مقاله «بررسی نقش نفس و بدن در پیدایش لذت و الم بر اساس دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا» می‌شود.

کتاب «هیولای اولی از توهم تا واقعیت»، در خصوص یکی از مسائل مهم فلسفه اسلامی است. «هیولای اولی» یا «ماده نخستین» جوهری قابل است که خاستگاه همه تغییر و تحولات عالم طبیعت است. برخی به وجود هیولای اولی باور دارند و برخی نیز منکر آن هستند. در این کتاب که مفصل ترین و تحقیقی‌ترین اثری است که تا به حال راجع به هیولای اولی نگاشته شده است، ادله موافقان و مخالفان وجود هیولا مورد بحث و بررسی قرار گرفته و علاوه بر آن ثمرات و نتایج بود و نبود هیولا در دیگر مباحث فلسفی مورد توجه قرار گرفته است. این کتاب در هجدهمین فراخوان آثار پژوهشی حوزه علمیه خراسان با امتیاز ۹۸ از ۱۰۰ حائز رتبه اول شده است.

مقاله «رهیافتی نو در حل معضل ربط ثابت به متغیر»

چگونگی ربط ثابت به متغیر یکی از مشکل ترین مسائل فلسفی است که فیلسوفان اسلامی از دیرباز در صدد حل آن بر آمده و پاسخ‌های متفاوتی را بیان کرده‌اند. در این مقاله راه حلی جدید برای حل این مشکل بیان شده است که تاکنون سابقه نداشته است.

بر اساس این رهیافت تغییر ناشی از ضعف وجود است و از ناحیه علت به معلول منتقل نمی‌شود. همچنین مباحثی جدید همچون تشکیک در سیلان و زمان، توسعه گستره وجود سیال، اثبات حرکت مضاعف (جنبش افزون) و... در این اثر به اثبات رسیده است که هستی‌شناسی فلسفه اسلامی را به‌کلی تغییر می‌دهد. این مقاله که در شماره ۱۵ مجله هستی و شناخت به چاپ رسیده است، در این دوره از فراخوان با نمره ۹۳ از ۱۰۰ حائز رتبه دوم شده است.

مقاله «بررسی نقش نفس و بدن در پیدایش لذت و الم بر اساس دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا» دانشمندان تجربی، تبیینی کاملاً فیزیکالیستی از نحوۀ حصول لذت و الم به‌دست داده و برخی بر این اساس، حالات نفسانی را به گونه‌هایی صرفاً جسمانی فروکاسته‌اند.

در این مقاله، ضمن بررسی حقیقت لذت و الم، و تبیین مراحل پیدایش انواع آن‌ها، نقش ایجابی و سلبی نفس و بدن در مراحل آن با توجه به مبانی مورد نظر ابن‌سینا و ملاصدرا تحلیل شده‌ و به خوبی نشان داده است که حصول لذت و الم بیشتر از آنکه حاصل فعل و انفعالات بدنی باشد، محصول ادراک نفس است. این مقاله که در شماره ۶۷ مجله حکمت سینوی به چاپ رسیده است نیز با امتیاز ۸۹.۵ از ۱۰۰ حائز رتبه سوم شده است.

همچنین کتاب «آستان قدس رضوی ونوسازی هویزه» که توسط دکتر علی جان سکندری تالیف شده است نیز در این فراخوان شایسته تحسین شده است. این اثر در سه فصل به تبیین مباحثی همچون «پیشینه تاریخی هویزه تا دفاع مقدس»، «هویزه و نوسازی جهادی» و «سیستم شهرسازی هویزه» پرداخته است و هویزه همگام با انقلاب اسلامی، هویزه در بحبوحه جنگ، شهدای حماسه هویزه، بررسی خسارت وارده، تشکیلات اجرایی بازسازی، فرمان نوسازی هویزه و علل انتخاب نوسازی این شهر، افتتاح شهر هویزه و بیانیه تولیت آستان قدس رضوی و... از ریز موضوعات این اثر است.

در واقع پژوهشگران در این اثر کوشیده‌اند با استفاده از اسناد و مدارک بایگانی در بخش اسناد کتابخانه و دیگر مستندات از جمله آرشیو مطبوعات آن دوره، بخشی از تاریخ آن ایام و خدمات آستان قدس رضوی را درباره بازسازی شهر هویزه به زیور طبع بیارایند.