رویارویی دو الگوی رسانه‌ای "تنازع" و "تعارف" در اربعین

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام محمدمهدی محققی مدیرعامل خبرگزاری رسا ظهر روز دوشنبه در نشست هم اندیشی «رسانه اربعین در اندیشه رهبر معظم انقلاب» در مجتمع مهدی یاوران به موضوع «رسانه، اربعین و مسأله فلسطین» پرداخت و گفت: در آیات قرآن مفهومی به نام «شعائر الله» به معنی نشان های خداوند آمده و اعمال حج از شعائر الهی شمرده شده است، زیرا از نشانه های هدایت بشر است. ادیان گذشته نیز دارای نشانه هایی هستند که با باورها و غایات آنها اشاره دارد، مثلا از شعائر یهود تابوت سکینه بود و مسیحیت نیز صلیب را به عنوان نشانه برگزیده اند. در اسلام نیز اذان و حج به عنوان نشانه و شعیره شمرده شده است.

وی با نقل داستانی از امام صادق علیه السلام اظهار داشت: در زمان امام ششم یک سیل بزرگ در مکه آمد و طی آن حجرالاسود گم شد و وقتی مبحث را به حضرت گزارش دادند ایشان فرمودند که این سنگ «شعائرالله» است و گم نمی شود و سپس با راهنمایی امام صادق پیدا و توسط آن حضرت نصب شد.

مدیرعامل خبرگزاری رسا با بیان این که مجموعه ای از نشانه ها که به هدف تحقق جامعه توحیدی منجر می شود به عنوان شعائرالله مورد توجه قرار می گیرد، گفت: در اسلام، اجتماعات دینی جنبه شعائر دارد؛ زیرا موجب هدایت جامعه می شود.

وی اربعین را نشانه فرادینی برای هدایت بشر به سوی خدا دانست و افزود: اربعین رسانه پرقدرت عاشورا و مقاومت است و در اندیشه رهبر معظم انقلاب نیز اربعین به عنوان رسانه مطرح شده است. مهم ترین مؤلفه ای که اربعین پیش روی ما قرار می دهد رسانه بودن آن است. دو الگو از بعد رسانه در اربعین رویاروی هم قرار دارند؛ اولین آن الگوی تنازعی و دومین نیز الگوی تعارفی است. جریان برائت با الگوی اول از رسانه اربعین استفاده می کند. الگوی تنازع از رسانه های غربی گرفته شده است، زیرا غرب اثبات خود را همراه با عبور از فرهنگ رقیب در دستور دارد.

الگوی مطلوب قرآنی رسانه را می توان از آیات مختلف استفاده کرد

وی با اشاره به سخنی از فیلسوف آلمانی کارل یاسپرس گفت: در طول تاریخ تمدن های بزرگ با هم برخورد داشتند اما منجر به حذف یکدیگر نمی شدند. با پیدایش فرهنگ غرب، غربی ها تلاش کردند تمدن های بزرگ را در خود هضم یا حذف کنند. فرهنگ غرب در رسانه های خود برای حذف تمدن های دیگر تلاش کرد و در ارتباطات میان فرهنگی آنان اثبات خود و حذف جریان رقیب را در دستور کار قرار دادند. رسانه های جریان تشیع لندنی از طریق الگوی تنازع به دنبال برائت و حذف دیگر مذاهب و فرهنگ ها هستند. دومین الگوی رسانه ای نیز الگوی رسانه های انقلاب اسلامی است. بر اساس مطالعات اندیشمندان ارتباطی انقلاب اسلامی، الگوی مطلوب قرآنی رسانه را می توان از آیات مختلفی استفاده کرد که یکی از آن ها آیه شریفه « يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا » است که به معنای شناخت خود و ظرفیت های دیگران برای تحقق جامعه توحیدی است. در الگوی تعارف، تنوع فرهنگ ها پذیرفته می شود و غایت رسانه ها، هویت دهی به امت اسلامی بر اساس مشترکات فرهنگ های مختلف اسلامی است.

برای تحقق تمدن باید تلاش جهادی و مضاعف داشت

مدیر عامل خبرگزاری رسا نقطه طلایی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را رسیدن به تمدن نوین اسلامی دانست و افزود: تمدن امری فرسایشی و زمان بر است و کمترین واحد زمانی در مباحث تمدنی، صدسال است. از این رو برای پیمودن راه صد ساله، در فرصت چهل سال دوم انقلاب، تلاش مضاعف و جهادی بزرگ باید اتفاق بیفتد.

وی سه کانون را رقیب جمهوری اسلامی برای تحقق تمدن نوین اسلامی برشمرد و گفت: الگوی عربستان مبتنی بر نوخلافت است که در امتداد خود اندیشه داعش را به دنبال دارد و در عمل نیز منجر به حذف رقیب می شود که مورد اقبال عموم مسلمانان نیست؛ الگوی تمدنی ترکیه نیز نوعثمانی است و هدف آن تمرکز بر تحقق آناتولی بزرگ است که دچار تعصب پان ترکیسم و مبتنی بر حذف رقیب است؛ الگوی سوم نیز الگوی مالزی است که همان اسلام دنیوی سازی شده و سکولار است. ناب ترین الگو، الگوی انقلاب اسلامی است که رسانه های ما می توانند از آن استفاده و ظرفیت های جهانی را در راستای آن بسیج کنند.

حجت الاسلام محققی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص دفاع جهانی از مردم مظلوم فلسطین، اظهار داشت: همه ویژگی های الگوی رسانه ای انقلاب اسلامی معطوف به مساله فلسطین در اربعین امسال است؛ زیرا یاری مظلوم و ایستادگی در برابر دشمن متجاوز جنایتکار، از اهداف قیام عاشوراست.

 مهم ترین ظرفیت های جهانی برای مقابله با رژیم صهیونیستی فعال شده است

وی در فراز دیگری از سخنان خود، به بیان پیشنهادها، توصیه ها و راهکارهای رسانه ای برای همگرایی ملت ها در مساله فلسطین در راهپیمایی اربعین پرداخت و اظهار داشت: تهیه دکترین رسانه ای جهاد تمدن سازی برای همسو کردن مدیران و فعالان رسانه ای به شدت مورد نیاز است تا در یک صورت بندی، همسویی مجمع های رسانه ای را به دنبال داشته باشد. مهم ترین ظرفیت های جهانی برای مقابله با رژیم صهیونیستی فعال شده اما به علت حکمرانی یکجانبه آمریکا بر فضای مجازی جهانی، راهپیمایی بزرگ اربعین دچار سانسور و فراموشی اذهان ملت ها شده است. در مقابل هژمون آمریکا در رسانه، نتوانستیم حرکت موثری داشته باشیم و باید دستگاه دیپلماسی کشور برای مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا فعال شود که متأسفانه در این زمینه تأخیر داشته است.

وی ارتباطات میان فرهنگی با اندیشمندان دیگر کشورها در حمایت از غزه را به عنوان یک راهکار رسانه ای مطرح کرد و گفت: توقع داشتیم که حضور اندیشمندان غربی معترض به جنایات رژیم صهیونیستی در رسانه ملی بیشتر باشد و متأسفانه در نبود یک کنش رسانه ای از جانب رسانه های همسو، روایت دشمنان از این مسأله پیاده شد. همچنین لازم است از ظرفیت دانشگاه ها و مراکز علمی عراق برای ایجاد نهضت جهانی مقابله با رژیم جنایتکار صهیونیستی استفاده شود زیرا می توانیم حرکت های همسو و همگرایی داشته باشیم. دنیا باید یک تکانی بخورد و در مقابل این جنایت واکنش هایی نشان دهد. فعال شدن ظرفیت حوزه نجف برای ایجاد مطالبه جهانی مقابله با نسل کشی در غزه نیز راهکاری دیگر است.

مدیر عامل خبرگزاری رسا بازخوانی محورهای نامه رهبر معظم انقلاب به دانشجویان حامی مردم فلسطین در دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی را مهم ارزیابی کرد و گفت: آنان بخشی از جبهه مقاومت در بعد جهانی هستند و حضور نمایندگان این دانشجویان در مراسم اربعین به عنوان «کربلاء طریق القدس» در تغییر وضعیت فلسطین و سرنوشت منطقه اثرگذار است.

 حجت الاسلام محققی در پایان تجلیل از نمایندگان مردم غزه در پیاده روی اربعین را امری مؤثر دانست و بیان داشت: شعار «شمر زمانه ات را بشناس» نیز ظرفیت خوبی برای تبلیغ میدانی دارد.